"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 05.12.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen davalı Asil ... ve vekili Avukat ...'in sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin 09.03.2018 tarihinde dava dışı ... ... ile iki adet dairenin satın alınmasına ilişkin ... İnşaat Satış Sözleşmesi başlıklı sözleşmenin 200.000,00 TL peşin ve "Bankaya verilmeyecek ara ara ödenecek ... ..." ibareli 28.03.2018 tanzim, 30.11.2019 vade tarihli 195.000,00 TL bedelli, lehtarı ... ... olan bonoyu ... ...'a verdiğini, dava dışı ... ...'ın aslında inşaat yapmak gibi bir niyeti ve yeterliliği olmadığını anlayınca ... 1. Tüketici Mahkemesinin 2019/373 E. sayılı dosyası ile sözleşmenin feshi ve senedin iptali davası açtığını, davalı tarafın dava devam ederken kendisine ciro edilen senedin tahsili için ... 5. İcra Müdürlüğünün 2019/12675 E. sayılı dosyası ile aleyhine icra takibi başlattığını, ... 1. Tüketici Mahkemesince davanın kabulü ile senedin iptaline karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, bu nedenlerle ... 5. İcra Müdürlüğünün 2019/12675 E. sayılı dosyasında borçlu olmadığının tespitini, yapılan ödemelerin yasal faiziyle birlikte temerrüt tarihinden itibaren istirdadını, alacağın %20' sinden aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkum edilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; müvekkilinin dava dışı ... ...'tan daire satın aldığını, daire bedelinin bir miktarının elden ve büyük bir çoğunluğunu banka hesabından gönderilmek üzere toplamda 200.000,00 TL ödeme yaptığını, yaşadığı sorunlar nedeniyle daire almaktan vazgeçtiğini, dava dışı ... ... kendisine ödenen paranın iadesini nakit olarak yapamayacağını, elinde kıymetli evraklar olduğunu ve kıymetli evrak verebileceğini beyan ettiğini, dava konusu icra takibine konu olan bononun ... ... tarafından müvekkiline ciro edildiğini, müvekkilinin bonoyu teslim almasına müteakip davacı ...'i arayarak bononun kendisine geçtiğini beyan ederek bono ile ilgili herhangi bir ihtilafın bulunup bulunmadığını, ödemenin yapılacağı hususunu teyit ettiğini, davacı tarafça herhangi bir ihtilaf bulunmadığını, bononun vadesinde ödeneceğinin bildirildiğini, bononun vadesinde ödenmemesi üzerine takip başlatıldığını, dava dilekçesinde bahsedilen ... 1. Tüketici Mahkemesinin 2019/373 E. sayılı davası müvekkilinin davacıyı aramasından sonra kötü niyetli ve borçtan kurtulmaya yönelik olarak açıldığını, müvekkilin söz konusu davadan tarafı olmaması sebebi ile sonradan haberdar olmuş ve bonoya ilişkin ihtiyati tedbir ve iptal kararlarına itiraz etmişse de bir sonuç alamadığını, ... 1. Tüketici Mahkemesinin 2019/373 E. sayılı davası ile davacı taraf, borçlu olmadığının tespiti ile bononun iptalini talep etmiş olup davada 3. kişi olan müvekkilin taraf sıfatı bulunmadığını, bu nedenle müvekkil yönünden sonuç doğurması mümkün olmadığını, davacı söz konusu davada müvekkili dava etmediği gibi ihbarda dahi bulunmamış olup bu nedenle tedbir ve iptal kararının iyi niyetli 3. kişi müvekkil açısından geçerli olmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, bu nedenlerle davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu edilen senetlerin emre yazılı olduğu, tüketici işleminden kaynaklandığından 6502 sayılı TKHK.m.4/5 gereğince davacı tüketici yönünden geçersiz olduğu, ayrıca ... 1. Tüketici Mahkemesinin 2019/373 E., 2019/962 K. sayılı kararında sözleşme kapsamında alınan alacaklısı ... ..., borçlusu ... olan, 28.03.2018 düzenleme, 30.11.2019 vade tarihli 195.000,00 TL bedelli senedin iptaline karar verildiği ve kararın 26.03.2020 tarihinde kesinleştiği, buna istinaden davacı tüketici yönünden geçersiz ve bağlayıcılığı olmayan senetlerin davacı tüketici aleyhine ''kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile'' takibe konu edilmesinin mümkün olmadığı, davacının ... 5. İcra Müdürlüğünün 2019/12675 E. sayılı dosyası kapsamında borçlu olmadığı, ayrıca davacının ... 5. İcra Müdürlüğünün 2019/12675 E. sayılı dosyası kapsamında maaş haczine istinaden İcra Müdürlüğünün 20.10.2021 tarihli müzekkere cevabında reddiyat tutar ve tarihleri bildirilen istirdat talepleri yönünden, yapılan ödemelerin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacının kötü niyet tazminat talebinin davalının kötü niyetli olduğu olgusu ispat edilemediğinden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; müvekkillinin yaptığı birikimlerle dava dışı ... ...'tan daire satın aldığını, bunun karşılığında bu kişiye 200.000.00 TL ödeme yaptığını daha sonra yaşanılan sorunlarla daire almaktan vazgeçtiğinden ... ...'ın kendisine elinde kıymetli evrak olduğunu belirtmesi üzerine icra takibine konu bonoyu ciro edip kendisine verdiğini, bononun teslim alınmasını müteakip davacının arandığını, bononun elinde olduğunu herhangi bir ihtilaf bulunup bulunmadığının sorulduğunu, davacı tarafça da vadesinde ödeme yapılacağı ifa edildiğini, Mahkeme gerekçesinde geçen ve dava dilekçesinde belirtilen senedin iptaline karar verilen ... 1. Tüketici Mahkemesinde müvekkilinin taraf sıfatının bulunmadığını, bu sebeple ilgili Mahkeme kararının müvekkili yönünden sonuç doğurmayacağını, müvekkilinin iyi niyetli olduğunu, dosyayla ilgili ... 7. İcra Hukuk Mahkemesinin 2020/19 E. sayılı dosyasında davaya konu ... 5. İcra Müdürlüğünün takibin durdurulmasına ilişkin karara yönelik şikayetin kabulüne karar verildiğini, takibin devam etmesine yönelik davacı tarafça ... 6. İcra Hukuk Mahkemesinin 2020/205 E. sayılı dosyasında şikayete ilişkin ise ret kararı verildiği, kararın istinaf ve Yargıtay incelemesinden geçerek onandığını, söz konusu senedin dava dışı ... ...'a tüketici işlemi kapsamında verildiğine yönelik de bir veri bulunmadığı, senet üzerinde de yazılı olmadığını, müvekkilinin taşınmaz bedelini geri alamadığı gibi aleyhine yargılama ve vekalet ücreti ödemeye mahkum edildiğini, davacının ileri sürdüğü taşınmazı satın alıp halen de adına kayıtlı olan taşınmazla ilgili verdiği senedi ödememek istememesinin de ayrıca kötü niyetli olduğunu belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; keşidecisi davacı lehtarı dava dışı ... ... olan dava konusu bononun, davacı ile dava dışı ... ... arasında 09.03.2018 tarihinde yapılan taşınmaz satış sözleşmesi kapsamında düzenlendiği, davacının tüketici ve satış işlemininde tüketici işlemi olduğu ... 1. Tüketici Mahkemesinin 2019/373 E., 2019/962 K. sayılı kesinleşen kararı ile tespit edildiği, Mahkeme ilamları 6100 sayılı HMK'nın 204 üncü maddesi uyarınca kesin delil niteliğinde olup, aksinin yine kesin delillerle ispat edilmesi gerektiği, davalı tarafın davaya konu senedin tüketici senedi olmadığını ispat edemediği, 6502 sayılı TKHK'nın 4/5-5 inci maddesi uyarınca, senedi ciro yoluyla devralan kişilerin iyiniyet savunmasının dinlenemeyeceği, (emsal Yargıtay 11. H.D. 27.04.2022 T. 2021/189 E. 2022/3478 K.) bu itibarla; İlk Derece Mahkemesinin dava konusu senedin tüketici senedi olduğuna ilişkin kabulü doğrultusunda davanın kabulüne dair verdiği karar usul ve yasaya uygun olduğundan, davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-1 inci maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazları tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatılan takip dosyası kapsamında yapılan ödemenin istirdadı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 4 üncü maddesinin beşinci fıkrasında;
"Tüketicinin yapmış olduğu işlemler nedeniyle kıymetli evrak niteliğinde sadece nama yazılı ve her bir taksil ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde senet düzenlenebilir. Bu fıkra hükümlerine aykırı olarak düzenlenen senetler tüketici yönünden geçersizdir." hükmünü öngörmektedir.
3. Değerlendirme
1. ... 1. Tüketici Mahkemesinin davacısı ..., davalısı ... ... olan 2019/373 E., 2019/962 K. sayılı kararında; taraflar arasında düzenlenen 09.03.2018 tarihli harici ''... İnşaat Satış Sözleşmesi'' ve ... 7. Noterliğinin 13.03.2018 tarihli ve 10403 yevmiye numaralı ''Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi''nin feshine, sözleşme kapsamında ödenen 200.000,00 TL'nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, sözleşme kapsamında alınan alacaklısı ... Karataş, borçlusu ... olan, 28.03.2018 düzenleme, 30.11.2019 vade tarihli 195.000,00 TL bedelli senedin iptaline karar verilmiş, karar taraflara 11.03.2020 tarihinde tebliğ edilmiş olmakla 26.03.2020 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
2. ... 5. İcra Müdürlüğünün 2019/12675 E. sayılı dosyası incelendiğinde; davalı ... tarafından 28.03.2018 düzenleme, 30.11.2019 vade tarihli 195.000,00 TL bedelli senede istinaden kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı, davacının dosya kapsamında maaş haczi yapılmak suretiyle ödemeler yaptığı anlaşılmıştır.
3. Dava konusu edilen senedin emre yazılı olduğu, tüketici işleminden kaynaklanması sebebiyle 6502 sayılı TKHK 4/5 inci maddesi gereğince davacı tüketici yönünden geçersiz olduğu, buna istinaden davacı tüketiciye karşı geçersiz ve bağlayıcılığı olmayan senetlerin davacı tüketici aleyhine takibe konu edilmesinin mümkün olmadığı şeklindeki değerlendirme doğru görülmüştür.
4. Yukarıdaki açıklamalara göre temyizen incelenen karar, tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı vekili tarafından ileri sürülen temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmektedir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.12.2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.