"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen alacak davasının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; 27.12.2015 tarihli suç tutanağının, 25.12.2015 tarihinde ağaç kesimi yaparken ağacın devrilmesi neticesinde ölen müteveffa ... aleyhine düzenlendiğini, müteveffanın davalının çalışanı olduğunu, ceza mahkemesince alınan bilirkişi raporu ile idarenin zararının 3.900,65 TL olarak hesaplandığını ileri sürerek; 6831 sayılı Kanun'a istinaden meydana gelen 3.900,65 TL idare zararının suça konu eylem tarihinden itibaren işleyecek olan yasal faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; 25.12.2015 tarihinde yaşanan olayla davalının bir ilgisinin bulunmadığını, ceza mahkemesince verilen karara karşı istinaf talebinde bulunduklarını ve kararın henüz kesinleşmediğini, ceza davasının kesinleşmesinin beklenmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; her ne kadar müteveffa ...'nın sosyal güvenlik hukuku anlamında davalının yanında işçi sıfatıyla çalıştığına dair bir değerlendirme yapmak mümkün değil ise de, davaya konu olayda yapılan işin o an itibariyle davalının nam ve hesabına yapıldığının anlaşılması ve bu durumda da 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 66 ncı maddesinde yer alan adam çalıştıranın sorumluluğunun mevcut olduğu, 05.09.2019 tarihinde mahallinde keşif icra edilerek zarar tespiti yapıldığı, orman yüksek mühendisi bilirkişinin 19.09.2019 havale tarihli raporu ile davaya konu izinsiz kesim olayında kurum zararı olarak 6831 sayılı Orman Kanunu'nun (6831 sayılı Kanun) 113 ncü maddesi gereğince 2.439,12 TL tazminat ve aynı Kanunun 114 ncü maddesine göre 1.460,37 TL ağaçlandırma gideri olmak üzere toplam 3.899,49 TL tazminat hesaplandığı, raporda her bir ağacın yaşı ve boyutunun ayrı ayrı değerlendirilmesi, haksız fiil tarihi itibariyle hesaplama yapılması, ceza dosyası ile arada mevcut farkın nedeninin açıklanması ve bu suretle denetime açık olması nedeniyle hükme esas alındığı gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile toplam 3.899,49 TL tazminatın haksız fiil tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine kesin olarak karar verilmiştir.
IV. KANUN YARARINA TEMYİZ
A. Kanun Yararına Temyiz Yoluna Başvuran
İlk Derece Mahkemesi kararının kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Adalet Bakanlığının 24.03.2023 tarihli yazısında; Mahkemece, davalının davaya konu olayda müteveffayı olay yerinde görevlendirdiği ve müteveffanın davalının azmettirmesi suretiyle ağaçları kesip kesmediği hususunda yargılama yapan ceza mahkemesi kararının sonucuna göre yapılacak bir değerlendirmeyle karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olmasının usul ve kanuna aykırı bulunduğu ileri sürülerek; kararın, kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6831 sayılı Kanun uyarınca tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 74 üncü maddesi.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun)165 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. 6098 sayılı Kanun'un 74 üncü maddesi; "Hâkim, zarar verenin kusurunun olup olmadığı, ayırt etme gücünün bulunup bulunmadığı hakkında karar verirken, ceza hukukunun sorumlulukla ilgili hükümleriyle bağlı olmadığı gibi, ceza hâkimi tarafından verilen beraat kararıyla da bağlı değildir.
Aynı şekilde, ceza hâkiminin kusurun değerlendirilmesine ve zararın belirlenmesine ilişkin kararı da, hukuk hâkimini bağlamaz." şeklindedir.
2. Ayrıca, 6100 sayılı Kanun'un 165 inci maddesinde; bir davada hüküm verilebilmesi, başka bir davaya, idari makamın tespitine yahut dava konusuyla ilgili bir hukuki ilişkinin mevcut olup olmadığına kısmen veya tamamen bağlı ise mahkemenin o davanın sonuçlanmasına veya idari makamın kararına kadar yargılama bekletilebileceği düzenlenmiştir.
3. Yapılan bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; davalının çalışanı olduğu iddia edilen ...'nın kaçak ağaç kesimi yaparken ağacın üzerine devrilmesi üzerine vefat ettiği ileri sürülerek adam çalıştıranın sorumluluğu kapsamında uğranılan zararın 6831 sayılı Kanun kapsamında davalıdan tahsiline karar verilmesinin talep edildiği, Mahkemece yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporu hükme esas alınmak suretiyle davanın kısmen kabulüne kesin olarak karar verildiği, müteveffa ...'nın davalının çalışanı olduğuna dair SGK kaydının bulunmadığı, hizmet tespit davasının devam ettiği, davalının azmettiren olarak yargılandığı ceza davasında mahkumiyetine karar verildiği ancak kararın istinaf edilmesi üzerine hükmün bozulmasına karar verildiği, Mahkemece yeni esasa kaydedilen ceza davasının derdest olduğu, Ceza Mahkemesince verilen kararın henüz kesinleşmediği anlaşılmakla, Mahkemece ceza dosyasının kesinleşmesi bekletici mesele yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve Kanuna aykırı olduğundan, Adalet Bakanlığının bu yerinde görülen temyiz talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Adalet Bakanlığının kanun yararına temyiz talebinin kabulü ile 6100 sayılı Kanun’un 363 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Kararın bir örneğinin ve dava dosyasının Adalet Bakanlığına gönderilmesine,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.