"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1021 E., 2022/2684 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Isparta 1. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/225 E., 2020/347 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin davalıya ait ........... Kongre ve Sergi Sarayı ve bahçesini, 21.12.2015 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile 10 yıl süreyle işletmek üzere kiraladığını, kiralanan alan içerisinde bulunan trafonun çok eski olup, 2017 yılında yürürlüğe giren elektrik mevzuatındaki değişiklikler nedeniyle yenilenerek yönetmeliğe uygun hale getirilmesi gerektiğini, trafo değişikliği hakkındaki tüm iş ve işlemlere ilişkin masrafların davalının sorumluluğunda olduğu halde yapılması gereken yenileme işlemlerine başlanmadığını, gönderilen ihtarnamelerin ise sonuçsuz kaldığını ileri sürerek; trafoyu yönetmeliğe uygun şekilde yenilemek zorunda kalması nedeniyle yapılan masraflar için ödenen 169.152,12 TL'nin kadri maruf olduğunun tespiti ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 12.11.2019 tarihli ıslah dilekçesi ile sehven unutulan faiz talebinin hüküm altına alınmasını istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; ilgili sözleşme ve şartnamede davaya konu trafo giderinin davacı tarafından karşılanacağının açıkça düzenlendiğini, şartnamenin ihale öncesinde davacı yüklenici tarafından kabul edildiğini ve gerek ihale süreci gerekse sözleşme aşamasında hiçbir çekince ve itiraz ileri sürmediğini, bu nedenle sözleşmenin imzalanmasından sonra oluşacak kiralanana ilişkin tüm masraflarının kiracıya ait olacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında imzalanan kira sözleşmesi ve eki şartnameler birlikte değerlendirildiğinde, kiracının yükümlülüğünde olan tamir ve tadilatların kiralananın kullanımına ilişkin olduğunu, bölgedeki gerilim değişikliğine bağlı trafonun tamamen değiştirilmesi masraflarının bu çerçevede değerlendirilemeyeceğini, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'ndaki (6098 sayılı Kanun) hükümler gereği kiraya verenin kira süresi içinde yapılması zorunlu olan esaslı onarımları, kiracı tarafından bildirilir bildirilmez, gideri kendisine ait olarak yapmakla yükümlü olduğu, kiraya verenin kiralananı, sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda bulundurmakla yükümlü olduğu ve dosya kapsamıyla davalının bu yükümlülüklerini yerine getirmediği, bu nedenle alınan bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olduğu gerekçesiyle; davanın kabulüne, 169.152,12 TL'nin 11.06.2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; hükme esas alınan bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olup, itirazlarının değerlendirilmediğini, ilgili teknik şartnamenin 'Genel B001" bölümünde davaya konu trafo giderinin davacı tarafından karşılanacağının açıkça düzenlendiğini, trafonun taşınmasının sebebinin davacı tarafın iddia ettiği gibi doğrudan Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinde yapılan değişiklik olmayıp, davacı tarafın kiraya konu yerin bahçesini otopark olarak işletmek istemesinden kaynaklandığını, kira sözleşmesi yapılmadan önce davacı tarafın sözlü olarak otopark olarak işletilen bahçenin boşaltılması amacıyla trafonun arka tarafa taşınmasını talep ettiğini, trafo ile ilgili maddenin şartnameye bu sebeple konulduğunu ve trafonun taşınmasına ilişkin masrafların davacı tarafa ait olacağının kararlaştırıldığını, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerince gerçekleştirildiğini, kanunla söz konusu yerlerin kiralama ve ihale aşamalarında itirazlar ve bir takım çekinceler sunmak isteyen taraflar için çeşitli sürelerin öngörüldüğünü, bu sürelerin yasal düzenlemelerle belirlendiğini, davacı tarafça gerek ihale süreci gerekse sözleşme aşamasında hiçbir çekince itiraz ileri sürülmediğini, bilakis davacı tarafın ihale şartname hükümlerini bilerek ve tüm şartları kabul ederek ihaleye katıldığını ve sözleşme imzaladığını, ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; gerek kira sözleşmesinin ilgili maddeleri ile gerekse de şartname hükümlerinden hiçbirisinde bölgedeki gerilim değişikliğine bağlı trafonun tamamen değiştirilmesi masraflarının kiracıya yüklenmediği, kiralanan yerin ilk olarak yapımı ve devamında işletilmesiyle ilgili masrafların davacı üzerinde bırakıldığı, İlk Derece Mahkemesince yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporuna göre taşınmaza enerji verilmeye devam edilebilmesi için yeni proje ve sistemdeki değişim çalışmalarının tamamlanması gerektiğinin tespit edildiği, buna ilişkin kiraya verene gerekli bildirimlerin yapıldığı, olumsuz cevap alınınca davacı tarafça tespit yaptırıldığı, kiraya verenin sözleşme süresince kiralananı kullanıma elverişli bir şekilde bulundurmakla yükümlü olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kiralananda yapılması zorunlu olan esaslı onarımın bildirilmesine rağmen kiraya veren tarafından yapılmaması nedeniyle, kiracı tarafından yapılan onarım bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Kanun'un 301 inci, 361 inci ve 373 üncü maddeleri.
D. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında; hukuki ilişkinin ve bu ilişki nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarının doğru şekilde belirlendiği, dava konusu trafonun yenilenmesinin 2017 yılında yürürlüğe giren elektrik mevzuatındaki değişiklikler nedeniyle kiralananda yer alan trafonun değiştirimesinin esaslı ve zorunlu tadilat niteliğinde olduğu, kiraya verenin kira süresi içinde yapılması zorunlu olan esaslı onarım, kiracı tarafından bildirilir bildirilmez gideri kendisine ait olarak yapmakla yükümlü olduğu, davacı tarafça üzerine düşen bildirim yükümlülüğünün yerine getirildiği, gerek kira sözleşmesi gerekse de ilgili şartnamede trafo yenileme işlemlerine kiracının katlanacağına ilişkin hüküm bulunmadığı, alınan bilirkişi raporu ile davacı tarafça yapılan onarım bedelinin kadri maruf olduğunun tespit edildiği anlaşılmakla, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.