"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/375 E., 2022/1701 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 2. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2021/245 E., 2021/1023 K.
Taraflar arasındaki ayıplı mal davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvrusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak esas hakkında yeniden hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, 05.03.2020 tarihinde davalı ... ...Turizm İşletmeciliği A.Ş.den ... plakalı Peugeot 3008 GT-Line Blue HDI 130HP EAT8 Model aracı satın aldığını, aracı aldıktan 9 ay sonra araçta motor arızası oluştuğunu, aracın servise alındığı 09.12.2020 tarihinden 25.02.2021 tarihine kadar toplam 77 gün (54 iş günü) boyunca aracı teslim alamadığını, bu süre zarfında sürekli yetkili servisten bilgi talep etmelerine rağmen tam olarak bir açıklama alamadıklarını, aracın azami tamir süresinin aşıldığını, 18.02.2021 tarihinde Konya 16. Noterliğinden 4308 Yevmiye numaralı ihtarname ile Konya Yetkili Peugeot Servisine hem de Groupe PSA Otomotiv Pazarlama AŞ'ye aracın ayıp nedeniyle misli ile değişimini talep ettiklerini bildirdiklerini 24.02.2021 tarihinde araç teslim edilmek üzere davacının arandığını ve davacının ihtirazi kayıtlı olarak aracı teslim aldığını, 30.03.2021 tarihinde ise aracın aküsünde yine bir arıza meyda geldiğini ileri sürerek aracın ayıpsız misli ile değişimine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ... ...Turizm İşletmeciliği A.Ş. vekili, dava konusu araçta herhangi bir ayıp bulunmadığını, araçta meydana gelen arızanın kullanıcı hatası ile de meydana gelebileceğinin gözardı edilmemesi gerektiğini, başvuruya konu aracın onarımı sırasında geçen sürenin tamamen orijinal yedek parçaların temini ile alakalı olup müvekkili şirketin gecikmeksizin parçaların sipariş kayıtlarını oluşturduğunu ve gelen parçaların geciktirmeksizin araca takılarak sorunun giderildiğini, geçen sürenin tamamen pandemi sürecinde tüm sektör genelinde yaşanan bir gecikme olup müvekkilinin teslime kadar geçen süre konusunda herhangi bir kusuru bulunmadığını, hiçbir sorunu mevcut olmayan aracı teslim alan davacının bu tamir safhasında uğradığı herhangi bir zararı bulunmadığını, yaşanan gecikmenin de pandemi sürecinde parçaların yurt dışından gelmesinden kaynaklandığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
Davalı Groupe PSA Otomotiv Pazarlama A.Ş. vekili söz konusu talep sonucunun seçimlik hakların terditli olarak ileri sürülmesi mümkün olmadığından usul ve yasaya aykırı olduğunu, yine davacının iddialarını kabul anlamına gelmemek kaydı ile, üretici veya ithalatçıya sözleşmeden dönme ve bedelden indirim isteme haklarının yöneltilemeyeceğini, davalı şirketin satıcı olmayıp Peugeot marka araçların ve bu araçların yedek parçalarının ithalatçısı olduğunu, bu sebeplerle TKHK'nun 11 inci maddesindeki bedelden indirim yapılmasına ilişkin hak, ithalatçı firma olan davalı şirkete karşı kullanılamayacağını ancak davacının bedel indirimi talebini ithalatçı firma olan davalı şirkete karşı yönelttiğinden davanın reddinin gerektiğini, davacının dava konusu araçtaki ayıp iddiası yönünden ücretsiz onarım hakkını kullandığını ve dava konusu aracın 09.12.2020 tarihinde yetkili servise giriş yapması ile davacıya ikame araç sağlandığını, aracın tamir edildiğini ve davacının aracı sorunsuz olarak kullanmaya devam ettiğini savunarak davanın reddini dilemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı yazılı kararıyla; "kural olarak 6502 sayılı kanunun 11 inci maddesine göre tanınan seçimlik hakların terditli olarak ileri sürülmesi mümkün olmamakla birlikte misli ile değişim mümkün olmaz ise ayıp oranında indirim hakkının kanunun açık düzenlenmesinden kaynaklı olarak ileri sürülebileceği, zira madde ile açıkca ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Somut olayda ise davacı tarafından ayıp oranında bedelde indirim hakkının kullanılabilmesi için yasal koşulların mevcut olmadığı zira dava tarihi itibariyle aracın oranımının tamamlanmış olduğu ve garanti kapsamında onarımın gerçekleşmesi nedeniyle onarım bedelinin davalı satıcı/sağlayıcı tarafından temin edildiğinin kabul edilmesinin gerektiği, zira kanundaki ifadesi ile de ''bedelde indirim'' seçimlik hakkının muadili olan ''ücretsiz onarım'' hakkının kullanılmış olduğu, mahkememizce tevdii ile denetime ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporuna göre de bu hususun teknik olarak değerlendirildiği anlaşılmıştır. 6502 Sayılı Kanunun 11 inci maddesinde ''Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 11.1.2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir.'' hükmü düzenlenmiş olmakla davacıya talebi 6100 sayılı HMK 31 inci maddesine göre açıklattırılmış ancak açıkca tazminat talebi olmadan açılan ve bu doğrultuda ıslah beyanı da olmayan dava için 6100 Sayılı HMK'nın 26 nci maddesi uyarınca azami tamir süresini açan 9 iş günü için tazminat hakkına ilişkin mahkemece inceleme ve değerlendirme yapılmadığı, dosya kapsamında hazırlanan teknik bilirkişi raporunda da 9 iş günü gecikmenin ''makul'' bir gecikme olduğu yönünde değerlendirme yapıldığı" gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili,dava dilekçesindeki hususlar tekrar ederek , yargılama devam ederken 3. defa aracın aynı arızayı verdiğini, yapılan onarıma rağmen söz konusu arıza yine giderilemediğinden davacının 4.kez servise başvurduğunu, bu kez de sorunun giderilemediğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; "somut olayda mahkemece yargılama aşamasında aldırılan makine mühendisi bilirkişi raporunda dosya üzerinden yapılan inceleme tarihi itibariyle araçta herhangi bir arızanın mevcut olmadığı tespit edilmiş ve mahkemece de malın ayıpsız misli ile değişimine ilişkin talebinin hakkaniyete aykırı olduğu kabul edilerek dava reddedilmişse de; dava konusu aracın, henüz 2 yıllık garanti süresi dolmadan araçta ilk kez 09.12.2020 tarihinde aracın akü ve mekanizmasında ortaya çıkan arızanın 25.02.2021 tarihinde giderildiği, buna göre dava konusu otomobilin azami tamir süresi içerisinde aracın ücretsiz tamirinin yerine getirilemediği, aracın tamir edilip davacı tüketiciye tesliminden sonra 30.03.3021 tarihinde ve 19.04.2021 tarihinde aynı arıza nedeniyle tamir edilmesi için yetkili servise başvurulduğu, bu bağlamda garanti süresi içerisinde birden fazla kez arıza aynı arızanın tekrarlandığı, arızaların üretim kaynaklı gizli ayıp niteliğinde olduğu, arıza sayısı dikkate alındığında süreklilik arz ettiği ve kendinden beklenen faydayı sağlamayacağı, bu bağlamda 6502 sayılı Kanun'un 56/3 üncü maddesi gereği tüketici olan davacının aynı Kanunun 11 inci maddesinde yer alan seçimlik haklarını kullanabileceği açık olmakla, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçe ile davanın reddedilmiş olması usul ve kanuna aykırı olduğu" gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak aracın ayıpsız misil ile değiştirilmesine, aracın takyidatlardan ari olarak davalıya teslimine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... ...vekili, davacının iddiasını genişlettiğini, ileri sürdüğü hususların dikkate alınmaması gerektiğini ve cevap dilekçesindeki hususları yeniden belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
Diğer davalı Stellantıs Otomotiv Paz. A.Ş., cevap dilekçesindeki hususları tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, ayıp iddiasına dayalı misli ile değişim istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 11 ve 56 ncı maddesi.
3.Değerlendirme
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle aracın tamir süresinin mevzuatta belirlenen azami tamir süresini aşmış olduğunun tartışmasız olması, araçta üretimden kaynaklı ayıp bulunduğunun bilirkişi raporunda da tespit edildiği ve davacının dava dilekçesinde aynı arızanın tekrarladığını beyan etmiş olması ve dosyaya kazandırılan servis kayıtlarından durumun teyit edilmiş olduğunun anlaşılmasına göre davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.