"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/279 E., 2022/377 K.
Taraflar arasında Mahkemece görülen itirazın iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece davanın kısmen kabulüne dair mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin davalıya araç sattığını ve karşılığında çek aldığını, kambiyo senetlerine özgü takibin çekin zamanaşımına uğraması nedeniyle takibin iptaline karar verilmesi üzerine, alacağın tahsili amacıyla davalı aleyhine, tarihsiz harici satım sözleşmesine ve zamanaşımına uğramış çeke dayanılarak ilamsız takip başlatıldığını, takibe haksız itiraz edildiğini ileri sürerek itirazın iptali ve takibin devamı ile davalının %20'den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacı tarafın dayandığı çek ile sözleşmede bulunan çekin tarihinin farklı olduğunu, sözleşmede belirtilen aracın motor ve şasi numarasıyla, noterde satış yapılan aracın numaralarının uyuşmadığını, müvekkiline yapılan bir satışın bulunmadığını ve davanın tanıkla ispatının mümkün olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:
İlk Derece Mahkemesinin 18.07.2014 tarihli ve 2014/7 E., 2014/280 K, sayılı kararıyla,; davanın kabulü ile itirazın iptaline, takibin 15.500,00 TL asıl ve 14.824,05 TL işlemiş faiz üzerinden devamına, alacak likit olduğundan 3.100,00 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 18.07.2014 tarihli kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 21.11.2018 tarihli ve 2016/2584 E., 2018/10991 K. sayılı ilamıyla; dosya kapsamında yalnızca harici satış sözleşmesinin bulunduğu, trafik kayıtları bulunmadığından tescilin davalı adına yapılıp yapılmadığının belli olmadığı, araç satış sözleşmesinin geçerli olması resmi şekle tabi olup resmi şekilde yapılmayan sözleşmelerin geçersiz olduğu ve tarafların aldıklarını iade etmesi gerektiği, taraflardan birinin bütün edimlerini yerine getirmesinden sonra diğer tarafın geçersizlik iddiasında bulunmasının hakkın kötüye kullanımı olacağı, geçersiz sözleşmeye rağmen trafikte tescilin davalı adına yapılması halinde geçersiz sözleşmenin geçerli hale geleceği ve sözleşmedeki düzenlemelerin tarafların leh ve aleyhine sonuç doğuracağı anlaşılmakla, Mahkemece öncelikle, dava konusu aracın trafik sicil kayıtlarının getirtilerek, aracın kimin üzerine tescil edildiği belirlendikten sonra hasıl olacak sonuca göre bir değerlendirme yapılıp karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 11.12.2020 tarihli ve 2021/4377 E., 2022/3307 K. sayılı kararıyla; kambiyo vasfını kaybetmiş çekin, ispat hukuku açısından yazılı delil başlangıcı olması nedeniyle alacağın varlığının tanık dahil her türlü delil ile ispat edilebileceği, davacı taraf tanıklarının beyanlarından çekin, araç satışı karşılığı davacı tarafa verildiğinin anlaşıldığı, davalının çekteki imzaya itiraz etmediği, Serik 2. Noterliğinin 13.11.2007 tarihli ve 20878 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesinden Tofaş Şahin marka aracın ... İnşaat Turizm Sanayi Ticaret Ltd. Şti. yetkilisi olan davacı ... tarafından, ... isimli kişiye satıldığı, ileri tarihli çek uygulamasının ticaret hayatında yaygın bir uygulama olduğu ve davacı tarafın alacaklı olduğunun birbirini doğrulayan tanık beyanları ve yazılı delil başlangıcı ile ispatlamış olduğu, çekte yazılı bedelin ödendiğinin davalı tarafça kesin deliller ile ispat edilemediği, bu çek bedeli kadar davacının davalıdan alacaklı olduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile takibin, 15.500,00 TL'lik anapara bölümüne vaki itirazın iptaline, asıl alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz yürütülmek suretiyle takibin devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine, asıl alacağın %20'si olan 3.100,00 TL icra inkar tazminatının davalı taraftan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 11.12.2020 tarihli kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 07.04.2022 tarihli ve 2020/4377 E., 2022/3307 K. sayılı ilamıyla; Serik 2. Noterliğinin 13.11.2007 tarihli araç satış sözleşmesinde; Tofaş marka aracın, ... İnşaat Şirketini temsilen davacı ... tarafından, davacı tanığı ... isimli kişiye satıldığı, aracın motor numarasının 131 F 301667295116 olduğu, tarihsiz harici satım sözleşmesinde ise 131A10160130575 motor ve 131A0130256 şase nolu şahin marka aracın ...’a satılıp teslim edildiği, bedelin 25.03.2007 tarihinde çekle ödendiği, satışın bu tarihe kadar alınacağının yazılı olduğu, davaya konu çekin keşide tarihinin 28.3.2008 olduğu, beyanı hükme esas alınan davacı tanığı ...!a teslim edilen araçla harici satım sözleşmesine konu araç arasında bağlantı kurulamadığı gibi dinlenen tanıklarla da davacı iddiasını ispatlayamadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde kısmen kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu '' gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
Mahkemenin karar başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozmaya uyulduktan sonra bozma kararındaki gerekçeler benimsenerek davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin karar başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava dilekçesini tekrarlayarak, davalının süresinde cevap dilekçesi vermeyerek savunmanın genişletilmesi yasağının ihlal ettiğini, temyiz aşamasında, davalının duruşmadaki çekin hangi araç satışından dolayı verildiğinin ispat yükünün davacıda olduğuna dair savunması dikkate alınarak buna yönelik araştırma bozması yapıldığını, mahkemede ileri sürülmeyen hususların temyizde ileri sürüldüğünü, bu bozma kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, davalının, hiç bir aşamada çekteki ve sözleşmedeki imzaya itiraz etmediğinden imzayı kabul etmiş olduğunu, kambiyo vasfını kaybeden çekin yazılı delil başlangıcı niteliğinde olduğunu, ileri tarihli çeke güvenilerek davalıya satılan aracın devri tanık olarak dinlenen ...'a verildiğini, alacağın yazılı delil başlangıcı ve tanık anlatımlarıyla ispatlandığını, ...'a devredilen araçla harici satım sözleşmesine konu araç arasında tanık anlatımlarıyla bağlantı kurulduğunu, davalının, borcunu ödediğini kesin delillerle ispatlayamadığını belirterek, hükmün bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, harici satış sözleşmesiyle satıldığı iddia olunan aracın satış bedelinin tahsiline yönelik başlatılan takibe yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun "Araçların satış, devir ve tescili ile bu işlemlerle ilgili yetki ve sorumluluk" başlıklı 20 nci maddesi,
2. 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK.
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle kesin bozmaya uyularak verilen Mahkeme kararında bir isabetsizlik bulunmamasına, bozmaya uymakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumu oluşturan yönlerin hukuken yeniden incelenmesine yer olmamasına göre davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davacıya yükletilmesine,
6100 sayılı Kanun’un Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
28.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.