"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince; başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili idarece ihale edilerek inşası sağlanan konut ve sosyal donatıların enerji ihtiyacının temini için gereken elektrik tesisi ve trafoların bedeli karşılığında ilgili elektrik dağıtım şirketince devralınması gerektiğini, bu kapsamda Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun 29.12.2010 tarihli ve 50533 sayılı yazısında, dağıtım şirketlerine "üçüncü şahıslardan devir alınacak trafo ve tesislerinin üzerine şirket lehine irtifak hakkı tesisi edilmesi ve bedeli dağıtım şirketi tarafından ödenmesi kaydıyla devir alınmasının gerektiğinin" bildirildiğini, müvekkili idarece yaptırılan İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi, Halkalı Mahallesi, 645 ada 1 parsel ve 649 ada 1 parseldeki TOKİ Halkalı 2.Bölgeye ait 12483, 12484, 12485 ve 12486 nolu trafo merkezi ile AG/OG yer altı kablosu elektrik tesisinin davalı şirket tarafından geçici kabulü yapılmasına rağmen devralınmadığını, noter vasıtasıyla keşide olunan ihtarnamenin sonuçsuz kaldığını beyanla; söz konusu tesisin davalı tarafından devir alınmasını, dava konusu trafo ve elektrik tesislerinin bedelinin tespiti ile fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, 10.000,00 TL'nin davalı şirketten tahsili ile müvekkili idareye ödenmesine karar verilmesini talep etmiş, 01.10.2018 tarihli ıslah dilekçesiyle talebini 312.438,00 TL'ye artırmıştır.
II. CEVAP
Davalı vekili; davanın zamanaşımına uğradığını, davacının enerji talebi üzerine 14.04.2010 tarihli TİP C/2 Enerji Müsaadesi Belgesi(EMB) düzenlendiğini, belge incelendiğinde; davacının istemiş olduğu gücün bazı şartlarla, yeteri kadar trafo merkezi ile bu merkezden itibaren komple alçak gerilim şebekesinin davacı tarafından tesis edilerek müvekkili şirkete işletme ve bakım karşılığında devredilmesi ile enerjilendirilebileceğinin belirtildiğini, EMB’ye göre trafo merkezine gelecek 34,5 Kv’lik girdi-çıktı YG kablosunun davacı arsasındaki güzergâhı ve trafo binası inşası ile ilgili olarak müvekkili şirket lehine kullanım hakkı tesis edilmesini veya 99 yıllığına 1,00 TL bedel ile TEDAŞ'a kiralanarak kullanım hakkı veya kira kontratının tapuya şerh edilmesi gerektiğini, davacı tarafça inşa edilecek tesisin yürürlükteki yönetmelik ve şartnamelere, müvekkili şirket standartlarına göre tesis edileceği, işletme ve bakım karşılığında müvekkili şirkete devredileceğinin belirtildiğini, müvekkili şirketin yürürlükte olan yönetmeliklere ve enerji müsaadesindeki hükümlere uygun hareket ettiğini, EMB belgesinin 23 üncü maddesinde şartları kabul etmedikleri takdirde 45 gün içerisinde yazılı olarak itiraz etmeleri gerektiğini aksi takdirde şartların kabul edilmiş olacağının davacı idareye bildirildiğini, davacı idare tarafından bu bildirime itiraz edilmediğini, davacı idare ile müvekkili şirket arasında henüz bağlantı ya da sistem kullanım anlaşmasının da bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin 2016/434 E. ve 2018/411K. sayılı kararıyla; davanın kabulü ile dava konusu İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi, Halkalı Mah. Toplu Konut alanı içerisindeki 645 ada 1 parsel ve 649 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde bulunan ve davacı idare tarafından Halkalı 2. Bölge konutlarına ait 12483, 12484, 12485 ve 12486 numaralı trafolar ile OG+AG yeraltı kablosu elektrik tesislerinin bedeli mukabilinde davalı tarafından devir alınmasına, davanın bedel talebi yönünden kabulüne, 10.000,00 TL'nin dava tarihinden, 302.408,00 TL'nin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin 2019/298 E. ve 2021/501 K. Sayılı kararıyla; davacının davasını belirsiz alacak davası olarak ikame ettiği ve dava dilekçesinde dava değerini 10.000,00 TL olarak gösterdiği, 01.10.2018 tarihli ıslah dilekçesi ile dava değerini 312.408,00 TL olarak açıkladığı, ayrıca dava dilekçesinde unutulan faizin gündeme getirildiği, neticede 312.408,00 TL'nin ıslah tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili, ayrıca harcı yatırılan 61.163,50 TL faizin de hüküm altına alınması talep edilmesine rağmen, Mahkemece 10.000,00 TL için dava tarihinden, 302.408,00 TL için ıslah tarihinden faiz işletilmesine karar verilip işlemiş 61.163,50 TL faiz talebi yönünden olumlu veya olumsuz bir karar verilmemiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, kararın kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
3. İlk Derece Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın kabulü ile dava konusu İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi, Halkalı Mahallesi toplu konut alanı içerisindeki 645 ada 1 parsel ve 649 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde bulunan ve davacı idare tarafından Halkalı 2. Bölge konutlarına ait 12483, 12484, 12485 ve 12486 numaralı trafolar ile OG+AG yeraltı kablosu elektrik tesislerinin bedeli mukabilinde davalı tarafından devir alınmasına, 312.408,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; zamanaşımı def'inin değerlendirilmediğini, müvekkili şirket ile TEDAŞ arasında imzalanan işletme devir sözleşmesi gereğince, dağıtım tesislerinin mülkiyetinin TEDAŞ'a ait olması sebebiyle müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, enerji müsaade belgelerine göre dava konusu trafo merkezinin İşkar Arslanlar İş Ortaklığı adına inşa edildiğini, hak sahibi olmayan davacının aktif husumet sıfatının bulunmadığını, davacı ile müvekkili şirket arasında bir bağlantı anlaşması bulunmadığını, davacının muaccel bir alacağı da olmadığından açılan davada hukuki yararın gerçekleşmediğini, davacı tarafından müvekkili şirketin şartlarının ihtirazı kayıt ileri sürülmeksizin doğrudan kabul edildiğini, kabul anlamına gelmemek kaydıyla bilirkişi raporunda davacının alacağın 289.022,00 TL olarak belirlendiğini, davacının hatalı ıslah yaparak dava değerini 302.408,00 TL artırdığını, Mahkemenin bu talebi dikkate alarak kısmen kabul hükmü kurması gerekirken davanın tümden kabulüne karar vermesinin hatalı olduğunu, davacının 01.10.2018 tarihli ıslah dilekçesinde 312.408,00 TL'nin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmesine rağmen Mahkemece bu talebi aşar şekilde dava tarihinden itibaren faiz işletildiğini ileri sürerek; İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı TOKİ tarafından yaptırılan trafo merkezleri ile AG/OG yer altı kablosu elektrik tesisinin 11.09.2008 tarihinde geçici kabulü yapılmasına rağmen devir alınmadığı, hali hazırda söz konusu tesisin ve trafoların davalı şirketin işletme ve bakımı altında olduğu, dava dışı yüklenici firma tarafından bedeli karşılığında inşa olunup teslim edilmesi nedeniyle davacının taraf sıfatının bulunduğu, TEDAŞ ile davalı şirket arasında düzenlenen 24.07.2006 Tarihli İşletme Devir Hakkı Sözleşmesinin 7.5 maddesinde; "dağıtım faaliyetinin şirket tarafından yürütüldüğü dönemde bu faaliyet kapsamında gerçekleştirilen her türlü iş ve işlemlerin bütün sorumluluğunun BEDAŞ'a ait olduğunun" düzenlendiği, bu itibarla davalı şirketin taraf sıfatına ilişkin itirazının yerinde görülmediği, zamanaşımı def'i ile ilgili olarak, geçici kabulün yapıldığı 11.09.2008 tarihinden dava tarihine kadar 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 82. maddesinde belirtilen zamanaşımı süresinin geçirilmediği, esasa ilişkin olarak ise davalının istinaf talebinin kabulüyle karar kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle; davanın kısmen kabulüne, dava konusu numaralı trafolar ile OG+ AG yeraltı kablosu elektrik tesislerinin davalıya devrine, devir bedeli olan 289.022,00 TL ile bu bedele dava tarihi olan 29.07.2016 tarihinden ıslah tarihi olan 01.10.2018 tarihine kadar işlemiş 56.584,96 TL yasal faizden ibaret olan toplam 345.606,96 TL'nin davalıdan tahsil edilerek davacıya ödenmesine, davacının asıl alacağı olan 289.022,00 TL'ye ıslah tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından inşa olunan ve davalıya devredilen trafo ve diğer dağıtım tesisleri bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun (818 sayılı Kanun) 125 ve 413 üncü maddeleri;
2. Aynı konuyla ilişkin Dairemizin 18.01.2013 tarihli ve 2022/6404 E., 2023/49 K. sayılı ilamı,
3. Değerlendirme
Temyiz olunan karara dayanak teşkil eden bilirkişi raporu ile davacı idare tarafından inşa ettirilen trafolar ile OG+ AG yeraltı kablosu elektrik tesislerinin bedelinin denetime elverişli şekilde belirlendiği, dava konusu tesislerin inşa edildiği tarih ile davanın açıldığı tarih arasında 818 sayılı Kanun'un 125 inci maddesinde hüküm altına alınan on yıllık zamanaşımı süresinin dolmadığı anlaşılmakla, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.