"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki muarazanın önlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin Uzay Optik ünvanlı işyerinin müessese sahibi ve mesul müdürü olarak uzun yıllar gözlükçülük/ optikçilik işi yaptığını, gözlükçülük faaliyetinin devamında 31.12.2015 tarihine kadar müvekkili ile davalı Kurum arasında birer yıl süreli, her yıl yenilenen sözleşme imzalandığını, sağlık güvencesi olan şahıslara gözlük satışı yapılarak bedeli davalı kurumdan tahsil edildiğini, müvekkili 2016 yılı için aynı şekilde sözleşme imzalamak istendiğinde davalı kurumun, adli sicil kaydını dikkate alarak sözleşmeyi imzalamaktan kaçındığını, adli sicile konu dolandırıcılık eylemin tarihinin 1994 yılı olup 2000 yılında hükmün infazen yerine getirildiği, üzerinden bu kadar uzun zaman geçtikten sonra sözleşme imzalamaktan bu sebeple kaçınma gerekçesinin yerinde olmadığını belirterek; davalı Kurum tarafından yaratılan muarazanın önlenmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; uzun yıllar gözlükçülük/optikçilik işi ile uğraşan davacının, 01.01.2016 tarihinde adres değişikliği yaptığını, yeni işyerinin işletme sahibinin oğl.... ..., mesul müdürün ise davacı olduğunu, 31.12.2015 tarihine kadar vekil edeni Kurum ile her yıl yenilenen SGK Görmeye Yardımcı Tıbbi Malzemeler Tip sözleşmesi imzaladığını, davacının 13.01.2016 tarihinde 2016 yılı için sözleşme imzalama talebinin reddine ilişkin işlemin idari işlem mahiyetinde olduğunu bu nedenle idari yargıda dava açılması gerektiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının Karşıyaka Ağır Ceza Mahkemesinin 09.07.1996 tarihli ve 1995/364 E., 1996/217 K. sayılı ilamı ile mülga 765 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun (765 sayılı Kanun) 504 ve 342 maddeleri gereğince cezalandırılmasına karar verildiği, mahkumiyet hükmünün kesinleştiği, bu nedenle davalı Kurumun davacının sözleşme imzalanması başvurusunu reddetmesinin kanundan kaynaklandığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; sözleşme başvurusunun reddine dayanak ilamdaki suçun 1994 yılında işlendiğini, mülga 765 sayılı Kanun'un 504 ve 342 nci maddelerine göre Emekli Sandığına karşı dolandırıcılık ve resmi belgede kısmen tahrifat suçlarını işlediğinden bahisle cezalandırıldığını, hükmün 2000 yılında infaz edildiğini, sözleşme yapma talep tarihinde davacının adli sicil kaydında sabıkası yoktur ibaresinin olduğunu, mahkumiyet hükmünün zamanaşımı nedeniyle ortadan kalktığını, 11.09.2014 tarihinde yürürlüğe giren düzenlemeyede, 2005 yılında yürürlüğe giren 5237 sayılı yeni Türk Ceza Kanunu'ndan (5237 sayılı Kanun) bahsedildiğini, yani 5510 sayılı Kanun'un 103 üncü maddesinin yürürlük tarihi olan 11.09.2014 tarihinden sonra dolandırıcılık suçundan mahkumiyet halinde kurumun sözleşme imzalamayabileceğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı Kurum ile yardımcı tıbbı malzeme teminine ilişkin sözleşmenin imzalanması için davacının gerekli koşulları taşıyıp taşımadığı, hakkında 5237 sayılı Kanun'da belirtilen nitelikli dolandırıcılık suçundan kesinleşmiş mahkeme kararının bulunmasının bu sözleşmenin imzalanmasına etkisinin olup olmayacağı hususunun taraflar arasında ihtilaf konusu olduğu, davalı Kurumun sözleşme imzalanmama gerekçesinin davacının Karşıyaka Ağır Ceza Mahkemesinin 09.07.1996 tarihli ve 1995/364 E., 1996/217 K. sayılı ilamı ile aldığı mahkumiyet olduğu, davalı Kurumun davacının başvurusunu reddetmesinin kanundan kaynaklandığı, davalı Kuruma bağlı hukuk muşavirliği cevap yazısıyla da sözleşme imzalamak isteyen mesul müdür davacının adli sicil kaydı dikkate alınarak anılan optik müessese ile sözleşme imzalanmasına hukuken imkan bulunmadığı görüşünün bildirildiği, yasaklılığa esas suçun işlendiği tarih kanunda açıkça düzenlenmediğinden davacı lehine usulü kazanılmış hak oluşturduğundan da bahsedilemeyeceği, davacının nitelikli dolandırıcılık suçunu işlediği sabit olup memnu hakların iadesi için yasal koşulların oluşmasının davalı Kurum tarafından 5510 sayılı Kanun'un 103 üncü maddesinin beşinci fıkrasının uygulanmasına engel de teşkil etmediği, davalı Kuruma yapılan işlemin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Görmeye Yardımcı Tıbbi Malzemeler Tip sözleşmesinin imzalanması hususunda yaratılan muarazanın önlenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 103 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye, özellikle 5510 sayılı Kanun'un 103 üncü maddesinde belirtilen sözleşme imzalanmasına engel teşkil eden koşulun somut olayda var olduğunun anlaşılmasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,13.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.