"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak (vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan) davasından dolayı bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, Mahkemece asıl ve birleşen davaların ayrı ayrı kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Asıl ve birleşen 2014/26 E., 2014/39 E. ve 2014/262 E. sayılı dosyalarında davacı vekili; davalı belediyenin sınırları ve sorumluluğu içerisinde kalan hemzemin geçitte, meydana gelen kazaların önlenmesi ile can ve mal güvenliğinin sağlanması, karayolu araçlarının hemzemin geçitlerden geçiş konforunun artırılması amacıyla bekçilik hizmetlerinin müvekkili kuruluş tarafından ihale yöntemi ile vekaletsiz iş görme hükümlerine istinaden yerine getirildiğini, bekçilik hizmeti için harcanan alacaklar davalıdan talep edilmesine rağmen, davalı tarafından itiraz edildiğini ve ödeme yapılmadığını, yollarda can ve mal emniyetini korumak üzere gerekli önlemleri almakla yükümlü olan kurumun davalı taraf olduğunu beyan ederek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla asıl davada 34.705,05 TL, birleşen 2014/39 Esas sayılı dosyasında 63.084,62 TL, birleşen 2014/26 Esas sayılı dosyasında 31.937,28 TL, birleşen 2014/262 Esas sayılı dosyasında 33.557,58 TL'nin temerrüt tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili asıl ve birleşen davalara cevabında; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 10 uncu maddesinde ve 5393 sayılı Belediye Kanunu'nda belediyelere bu yönde bir görev ve yetki verilmediği, davacının taleplerine ilişkin olarak Uşak Belediyesince farklı tarihlerdeki yazılarla itiraz edilerek herhangi bir ödeme yapılmadığını, bu konudaki sorumluluğun davacının üzerinde olduğunu, yapılan ihalelerin kurumlarını bağlamadığını savunarak asıl ve birleşen davaların reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, 09.04.2015 tarihli, 2014/25 Esas ve 2015/111 Karar sayılı kararla; asıl davanın kabulüyle, 34.705,05 TL alacağın 27.08.2012 tarihinden, birleşen 2014/39 Esas sayılı dosyasından açılan davanın kabulüyle 63.084,62 TL alacağın 04.07.2011 tarihinden, birleşen 2014/26 Esas sayılı dosyasında açılan davanın kabulüyle 31.937,28 TL alacağın 14.02.2013 tarihinden, birleşen 2014/262 Esas sayılı dosyasından açılan davanın kabulüyle 33.557,58 TL alacağın 26.12.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 07.12.2017 tarihli, 2015/23887 Esas, 2017/12230 Karar sayılı kararı ile; davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerektiği, ne var ki; yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunda hukuki değerlendirme yapılmış olup, davacının söz konusu bekçilik hizmetini ihale yolu ile sağladığını ileri sürmesine karşın ihalelere ilişkin bir değerlendirme yapılmadığı, o halde Mahkemece, bekçilik hizmeti alımına ilişkin ihale evrakı ve ödeme belgeleri incelenmek sureti ile konusunda uzman bilirkişi ya da bilirkişi heyetinden taraf, Mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli bilirkişi raporu alınarak hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, mali müşavir bilirkişi Ahmet Kuşçu tarafından sunulan 04.06.2021 tarihli raporun hükme esas alındığı, belediye sınırları içerisindeki yolların yapım ve bakımında görevli olan belediyelerin, bu yolların trafik düzeni ve güvenliğini de sağlamakla yükümlü oldukları, bu yükümlülükler içinde yapım ve bakımından sorumlu olduğu yolların demiryolu ile kesiştiği yerlerde alt ve üst geçit yapma, hemzemin geçidi bekçili bariyerli hale getirme, otomatik koruma tesisini kurma ve diğer emniyet tedbirlerini de alma yükümlülüklerinin de bulunduğu, bu nedenlerle; Uşak Belediyesi sınırları içerisinde, Uşak Gar dahili demiryolu üzerinde klm 287-223 mevkiinde bulunan bekçili, bariyerli hemzemin geçitte davacı kurum tarafından dava konusu edilen dönemler arasında verilen bekçilik hizmetlerinden davalı ... Belediyesinin sorumlu olduğu, davacının açmış olduğu davalardaki alacak iddiasında haklı olduğu gerekçesiyle asıl davanın kabulüyle, 34.705,05 TL alacağın 27.08.2012 tarihinden, birleşen 2014/39 Esas sayılı dosyasından açılan davanın kabulüyle 63.084,62 TL alacağın 04.07.2011 tarihinden, birleşen 2014/26 Esas sayılı dosyasında açılan davanın kabulüyle 31.937,28 TL alacağın 14.02.2013 tarihinden, birleşen 2014/262 Esas sayılı dosyasından açılan davanın kabulüyle 33.557,58 TL alacağın 26.12.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri incelendiğinde, iddia edildiği gibi belediyelerin hemzemin geçitlerde bekçilik hizmetini sağlaması gibi bir görev ve yetkisinin düzenlenmediğini, böyle bir görev ve yetkinin belediyelerde olduğu hususunda kanunda herhangi bir hüküm bulunmadığını, aksine bu görevlerin tamamen davacının sorumluluğunda olduğunu, Belediye Kanunu'nda da bu yönde bir hüküm bulunmadığını, davacı tarafından yapılan ihaleler, ihaleler sonucu oluşan bedeller ve ihaleyi alan şirketlerle yapılan sözleşmelerin müvekkili Belediyeyi bağlamadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporlarının tamamen usul ve yasalara aykırı olduğunu, kararda temerrüt tarihi olarak kabul edilen tarihlerden faiz işletilmesinin de mümkün olmadığını beyan ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, belediye sınırları içinde yer alan ve davalı ... sorumluluğunda olduğu iddia edilen hemzemin geçitteki bekçilik hizmetlerinin vekaletsiz iş görme hükümlerine göre davacı kurum tarafından yerine getirilmesi nedeniyle harcanan giderlerin davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
2. Yargıtay Dairesince bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
3.Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesine göre, Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilerek bozma ilamı doğrultusunda inceleme yapıldığı, hükme esas alınan raporun taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli olduğu, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş yönlerin incelenmesinin artık mümkün olmadığı anlaşılmakla davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 439 uncu maddesi gereğince ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
6100 sayılı HMK'nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
01.07.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.