"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2780 E., 2023/564 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2016/291 E., 2021/63 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin 15.02.2012 tarihinde işbu davaya konu ... plakalı otobüsü Suriye Arap Cumhuriyeti'nde dava dışı ... Galari ve Ticaret şirketinden satın aldığını, 16.02.2012 tarihli fatura ve transit belgesinin de dilekçe ekinde olduğunu, otobüsün Irak Cumhuriyeti'nde tescil edildiğini, 15.02.2012 tarihinden bugüne kadar da Türkiye-Irak-Suriye arasında düzenli geçişler yaptığını, davalı ...'ın 15.05.2012 tarihinde otobüsün çalındığına dair verdiği ifade nedeniyle otobüsün müvekkilinin elinden polis marifetiyle alındığını ancak o tarihlerde otobüsün Türkiye hudutlarında olmadığını, soruşturma sonucu beklenmeden otobüsün malik olmayan davalı ...'a teslim edildiğini, otobüsün gerekli tüm muayenelerinin müvekkili tarafından yapılıp, muayene harcının ödendiğini, gümrük giriş ve çıkışlarında gerekli tüm harçların yine müvekkili tarafından ödendiğini belirterek, her türlü zarara ilişkin talep ve hakları saklı kalmak kaydıyla, davaya konu otobüsün müvekkiline teslimini, bu mümkün değilse de otobüsün bedelinin müvekkiline ödenmesini istemiş, 23.11.2017 tarihli dilekçe ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 125 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca davalarına devreden taraf olan davalı ... hakkında tazminat davasına dönüştürdüklerini bildirmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının teminat yatırması gerektiğini, davaya konu edilen taleplerin zamanaşımına uğradığını, dava ile talep edilen miktar bakımından yatırılan harcın eksik olduğunu, müvekkiline ait aracı satın aldığını iddia eden davacının müvekkiline araç karşılığında kim tarafından ne şekilde ödeme yapıldığını ispatlaması gerektiğini, müvekkiline araç satım bedeli olarak herhangi bir bedelin ödenmediğini, ayrıca aracın satışına dair kimseye de vekalet vermediğini, davacının sunduğu belgelerin sahte olup olmadığının araştırılması gerektiğini, aracın halen müvekkili adına tescilli olduğunu, aracın mülkiyetine sahip olmayan dava dışı şirketin aracın mülkiyetini devretme hak ve yetkisinin olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı taraf her ne kadar davaya konu ... plakalı aracın Suriye Arap Cumhuriyetinde faaliyet gösteren ... Galari ve Ticaret Şirketinden satın aldığından bahisle dava açmış ise de trafik tescil müdürlüğünden gelen yazı cevabında davaya konu aracın 29.11.2011 tarihinde davalı adına tescil gördüğü ve davalı adına tescilin 05.11.2015 tarihine kadar devam ettiği, davacının davaya konusu aracı satın aldığını iddia ettiği tarihte dava konusu aracın davalı adına kayıtlı olduğunun anlaşıldığı, trafik siciline kayıtlı araçların mülkiyetinin devrini öngören sözleşmeler 2918 sayılı Kanun'un 20/d maddesi uyarınca resmi şekilde yapılmalarına bağlı olup, araç satışlarının ancak noter tarafından yapılabileceği, davacı tarafın araç malikinden resmi şekilde aracı satın aldığına ilişkin dosyaya herhangi bir belge veya delil sunmadığı, davacı taraf dava konusu aracın satımına ilişkin fatura olduğundan bahsetmişse de faturanın Antakya Ticaret ve Sanayi Odasına sorulduğunu ancak davaya konu faturaya arşivlerinde rastlanmadığını belirttikleri, davacının davalıdan tazminat talebinde bulunamayacağını belirterek davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davaya konu ... plaka numaralı otobüsün Suriye Arap Cumhuriyeti'ne götürülüp, Suriye Serbest Bölgede bırakıldığını, bilahare otobüsün serbest bölgede bulunan komisyoncular tarafından ... firmasının eline geçtiğini, davaya konu olan otobüsü müvekkilinin 15.02.2012 tarihinde Suriye Arap Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren Alzaın Galari ve Ticaret şirketinden satın aldığını, müvekkilinin satım sözleşmesinden doğan tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini, dava konusu aracın uluslararası yolcu taşımacılığında kullanıldığını ve sınır geçişlerinde hiçbir sorun yaşamadığını, otobüsün Irak Cumhuriyeti'nde tescil edildiğini, 15.02.2012 tarihinden dava tarihine kadar da Türkiye – Irak – Suriye arasında düzenli olarak geçişler yapıp, yolcu taşıdığını, otobüsü haksız zilyet olarak elinde bulunduran ...'ın 15.05.2012 tarihinde verdiği otobüsün çalındığına dair ifade sebebiyle işbu davaya konu otobüsün müvekkilinin elinden polis marifetiyle alındığını ve soruşturma başlatıldığını, kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiğini, polisin soruşturma sonucunu beklemeden otobüsü asıl malik olmayan ...'a teslim ettiğini, otobüsün müvekkilinin mülkiyetinde olduğunu, ilgili evraklarla da sabit olduğu üzere satışın yurtdışında gerçekleştiğini, davaya konu otobüsün işlem anında Suriye Serbest Bölgesinde bulunduğunu ve ülke kanunlarına uygun bir şekilde müvekkiline satışının gerçekleştiğini, otobüsün gerekli muayenesinin müvekkili tarafından yaptırılıp, muayene harcının ödendiğini, Suriye ve Irak gümrüklerine giriş ve çıkışlarda gerekli tüm harçların müvekkili tarafından ödendiğini ve ilgili yasalar gereğince gerekli tüm işlemler yapılmış olduğundan sınır geçişlerinde herhangi bir problem yaşanmadığını, bu işlemlerin hepsinin yapılış tarihinin ...'ın çalıntı ihbarı yaptığı tarihten önce olduğunu, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası tarafından gönderilen cevabi yazının hukuki ve maddi gerçeklikten uzak olduğunu, davalı ...'ın işbu davanın açılmasına ve müvekkilinin zarara uğramasına sebep olduğunu belirterek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Mahkemece taraflar arasında resmi şekilde yapılmış araç devri bulunmadığından dava konusu otobüsün teslimine yönelik davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı, davacının dava konusu aracın ödeme belgesi olarak dayandığı faturanın Antakya Ticaret Sanayi Odası tarafından onaylanmadığı, faturada davalının imzası bulunmadığı gibi sevk irsaliyesi, teslim-teselsüm belgesi sunulmadığı, faturanın başlı başına araç satışını göstermediği, Mahkemece faturaya itibar edilmemesinde isabetsizlik bulunmadığı, davalı ile davacıya aracın satışının yapıldığı belirtilen ... Galeri ve Ticaret Şirketi arasında vekalet ya da başka ilişki bulunduğu ve araç satış bedelinin davalıya ödendiğinin ispatlanamaması nedeniyle davanın reddine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı belirtilerek davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; mülkiyete dayalı araç bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun "İspat yükü
" başlıklı 6 ncı maddesi ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "İspat yükü" başlıklı 190 ıncı maddesinin birinci fıkrası.
2. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 20/d maddesi.
3. Değerlendirme
1. Araç mülkiyetinin devri Karayolları Trafik Kanunu'nun 20/d maddesine göre resmi şekil şartına bağlanmıştır. Araç mülkiyetinin devrini gerçekleştiren her türlü sözleşmenin (bağış, trampa, satış) resmi şekilde yapılması geçerlilik şeklidir.
2. Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine ve özellikle trafik siciline kayıtlı araçların mülkiyetinin devrini öngören sözleşmelerin 2918 sayılı Kanun'un 20/d maddesi uyarınca resmi şekilde yapılmalarına bağlı olduğu, tüm dosya kapsamından davacıya otobüsün satışını yaptığı iddia edilen ... Galeri ve Ticaret Şirketi ile davalı arasında vekalet ya da başka ilişki bulunduğunun ispatlanamadığı, davacı tarafın araç malikinden resmi şekilde aracı satın aldığına ilişkin dosyaya herhangi bir belge veya delil sunmadığının anlaşılmış olmasına göre davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.