"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/183 E., 2021/745 K.
Taraflar arasındaki Kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalı Kurumun 12.05.2011 tarihli yazısı ile 2009 yılı Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokolün (6.3.19) maddesi uyarınca sözleşmesini iki yıl süreyle haksız olarak feshettiğini ileri sürerek; Kurum işleminin iptalini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; davaya konu Kurum işleminin mevzuat ve sözleşme hükümlerine uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece; davacı eczacının dolandırıcılık suçundan sanık olarak yargılandığı ceza davasında verilen beraat kararının kesinleştiği, Kurum işlemine esas alınan belgelerin sahte olmadığı gerekçesiyle, davanın kabulü ile Kurum işleminin iptaline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 22.01.2014 tarihli ve 2013/17389 E., 2014/1492 K. sayılı ilamıyla;
"...Hükme esas alınan Şanlıurfa 1.Ağır Ceza Mahkemesinin 2011/304 esas, 2012/124 karar sayılı dava dosyasında sanık davacı hakkında beraat kararı verilmiş ise de, hukuk mahkemesi ceza mahkemesinin bu kararı ile bağlı olmadığı gibi ceza dosyasında aldırılan bilirkişi raporu da olayı aydınlatmaya yeterli değildir. Davacı hakkında verilen beraat kararında davacının sözleşmeye aykırı davranıp davranmadığı hususunda tam bir kanaate varılamamaktadır. Bu durumda Mahkemece yapılması gereken iş, konularında uzman bilirkişilerden oluşmuş bir kurul aracılığı ile dosyadaki tüm kayıtlar, iddia ve savunma üzerinde durularak, tüm deliller birlikte değerlendirilerek, olayda davacının sözleşmeye aykırı davranıp davranmadığı hususunda nedenlerini açıklayıcı, taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınmak ve böylece hasıl olacak sonuca uygun karar vermektir. Eksik inceleme ve mevcut delillerin değerlendirmesinde yanılgıya düşülerek, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır... " gerekçesiyle bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan mahkemece; davacı tarafından davalı Kuruma fatura edilen otuz adet reçeteden birinin sahte olduğunun anlaşıldığı, sahte reçetenin Kuruma fatura edilmesi nedeniyle 2009 yılı Eczane Protokolünün (6.3.19) maddesi uyarınca davacı hakkında uygulanan sözleşmenin feshine dair Kurum işleminin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş; karara karşı, davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 12.03.2020 tarihli ve 2020/1036 E., 2020/2326 K. sayılı ilamla karar onanmış; davacının karar düzeltme istemi üzerine Dairece verilen 16.02.2020 tarihli ve 2020/9678 E., 2021/1497 K. sayılı ilamla; (1) numaralı bentle davacının sair karar düzeltme isteği reddedildikten sonra; (2) numaralı bentle;
"2-...dava konusu cezai işlemin dayanağı olan protokol maddelerinde cezai şartın uygulanmasından sonra yürürlüğe giren protokollerle değişiklik olduğu sabit olduğundan, mahkemece bu protokollerin ilgili maddelerinin maddi hadiseye uygulanıp uygulanamayacağı hususu üzerinde durulması gerekmektedir.
Tüm bu nedenlerle dava konusu uyuşmazlıkta 2012 ve 2016 yılı protokol maddelerini ayrı ayrı değerlendirerek sözleşmenin feshi işleminin yerinde olup olmadığı konusunda, bilirkişi heyetinden rapor alınmak suretiyle hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik incelemeyle karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır..." gerekçesiyle, onama kararı kaldırılarak Mahkeme kararı bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, davaya konu otuz adet sahte reçetenin davalı Kuruma fatura edilmesinde davacı eczacı veya çalışanlarının kastından bahsedilemeyeceği gerekçesiyle, davanın kabulü ile sözleşmenin 2 (iki) yıl süreyle feshine yönelik Kurum işleminin iptaline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 03.11.2022 tarihli ve 2022/6544 E., 2022/8473 K. sayılı ilamıyla; 2009 yılı Eczane Protokolünün (6.3.19) maddesindeki "sözleşmenin feshine" ilişkin yaptırımın sonraki tarihli protokoller ile "uyarı" ve "cezai şart" olarak değiştirildiği gerekçesiyle, Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı, davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davalı vekili; bilirkişi raporunun hükme esas alınamayacağını, davacının 2016 yılı Eczane Protokolünün somut olaya uygulanması yönünde kuruma başvurusunun bulunup bulunmadığı hususunun mahkemece araştırılmadığını, eksik incelemeyle karar verilmiş olmasının hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek; kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 2009 yılı Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokolün (6.3.19) maddesi dayanak gösterilerek tesis edilen sözleşmenin ( 2 yıl süreyle ) feshine ilişkin Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.Taraflar arasında imzalanan 2009 yılı "Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacılar Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokol" ün (6.3.19.) maddesinde; “Eczacı yada eczane çalışanlarınca Kurumu zarara uğratmak amacıyla kasıtlı olarak Kuruma sahte ilaç fiyat kupürü veya sahte reçete veya sahte rapor fatura edildiğinin tespiti halinde reçete bedelinin 10 katı tutarında cezai şart uygulanarak sözleşme feshedilir ve 2 yıl süre ile sözleşme yapılmaz.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
2. 2012 ve sonraki tarihli eczane protokolleri ile (6.3.19) madde hükmü değiştirilmiş olup; “sözleşmenin feshine” yönelik yaptırım “ uyarı” olarak değiştirilmiştir.
3. 2012 yılı Eczane Protokolün (6.12.) maddesinde ise; "Bu protokolün yürürlük tarihinden önce herhangi bir nedenle Kurumca veya Kuruma devredilen kurumlarca sözleşmesi feshedilen ve/veya cezai şart uygulanan eczacının bu işleme karşı dava açmış olması ve açılan davanın Protokolün yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmemiş olması halinde yazılı talebi ile, Kurumca tespit edilen ve sözleşmenin feshedilmesi ve/veya cezai şart uygulanmasına ilişkin fiil/fiiller için bu protokolün (5) ve (6) numaralı maddelerinde yer alan hükümler uygulanır. Ancak Kurumca tahsil edilmiş olan cezai şart ve yersiz ödeme tutarları geri ödenmez.” hükmü getirilmiştir.
3. Değerlendirme
1.Yargıtay kararının düzeltilmesi 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440 ıncı maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Somut uyuşmazlıkta; davalı Kurum tarafından davacı eczacı hakkında uygulanan 2009 yılı Eczane Protokolünün (6.3.19) maddesindeki “sözleşmenin feshine” ilişkin yaptırımın, davacı lehine değişiklik içeren sonraki tarihli protokoller ile “uyarı” olarak değiştirildiği, davacının dava açmakla lehine olan protokollerdeki hükümlerin uygulanmasını istediğinin kabulü gerekeceği, Mahkemece sonraki tarihli protokol hükümleri dikkate alınarak Kurum işleminin iptaline karar verilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, dolayısıyla davalı vekilinin karar düzeltme dilekçesinde bildirdiği sebeplerin Dairece verilen onama kararının düzeltilmesini gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşılmıştır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Karar düzeltme talebinin REDDİNE,Aşağıda yazılı para cezasının karar düzeltme isteyene yükletilmesine,14.03.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.