"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesi
SAYISI : 2022/181 E., 2023/56 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen sözleşmenin iptali ve istirdat davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı .... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin 28/09/2016 tarihli Gayrimenkul Satış Vadi sözleşmesi ile Innovıa Arifiye projesinden C blok 1. kat B6 numaralı taşınmazı KDV hariç 185.443,00 TL’ye davalı şirketten satın aldığını, davalı şirkete satış bedeline mahsuben 2.000,00 TL kaparo ile 53.630,00 TL peşinat ödediğini, kalan bakiye bedel 129.813,00 TL için 28.06.2016 tarihinde işbu projenin anlaşmalı bankası olan davalı ... Bankasının Arifiye Şubesinden konut kredisi kullandığını ve 100 ay vadeli konut kredisinin 35. taksiti dahil 29.08.2019 tarihi itibariyle toplam 45.434,55 TL ödeme yaptığını, kalan ödemelerin halen devam ettiğini, dairenin sözleşme tarihinden itibaren 24 ay içerisinde teslim edileceğinin kararlaştırıldığını ve sürenin 28.08.2018 tarihinde dolmasına rağmen halen kaba inşaat halinde durması nedeni ile teslim olanağının kalmadığını ileri sürerek; gayrimenkul satım vaadi sözleşmesinin ve bunun finansmanı için imzalanan kredi sözleşmesinin temerrüt nedeni ile iptalini, davalı bankadaki kredi ödemelerinin tedbiren durdurulmasını, dava konusu taşınmaz nedeniyle şimdilik davalı bankaya ödediği 44.434,55 TL ile davalı şirkete ödediği 55.630,00 TL olmak üzere toplam 101.064,55 TL'nin davalılardan tahsilini talep etmiş, 15.06.2020 tarihli ıslah dilekçesi ile dava değerini 129.813,00 TL’ye artırmıştır.
II. CEVAP
Davalılar, davanın reddini istemişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 24.09.2019 tarihli ve 2019/646 E., 2020/507 K. sayılı kararıyla; davalı şirket ile imzalanan gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ve bu sözleşmeye bağlı olarak davalı banka ile imzalanan ön ödemeli konut finansmanı sistemi kredi sözleşmesinin iptaline, davacının sözleşme kapsamında davalı şirkete ve davalı bankaya ödediği bedelin denkleştirici adalet ilkesine göre hesaplanan 129.813,00 TL olarak davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı .... vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 14.01.2021 tarihli ve 2020/830 E., 2021/12 K. sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı ...Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 17.02.2022 tarihli ve 2022/804 E., 2022/1208 K. sayılı ilamla; "...Somut olayda; davacının istirdat talebine yönelik hükme esas alınan bilirkişi raporunda denkleştirici adalet ilkesine göre ödenen bedellerin uyarlanarak hesaplaması yapılmış, ilk derece mahkemesi tarafından da tespit edilen bu bedel üzerinden hüküm kurulmuştur. Ancak, davacının dava dilekçesindeki talebinin, davalılar ile imzalanan sözleşmelerin iptalinin yanında istirdat talebinin de olduğu; istirdat talebi yönünden ise, sadece ödediği bedelleri kapsadığı ve denkleştirici adalete göre herhangi bir güncelleme talebi bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, ilk derece mahkemesince; sadece davalılara ödenen bedellerin istirdatına karar verilmesi gerekirken, taleple bağlılık ilkesi gözetilmeksizin güncellenmiş bedelin tahsiline karar verilmesi, doğru görülmemiştir." gerekçesiyle, bozma nedenine göre, davalı banka vekilinin temyiz itirazları incelenmeden Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; İstanbul .... Noterliğinin 28.09.2016 tarih 11920 yevmiye nolu Gayrimenkul Satış Vadi sözleşmesi ile Innovıa Arifiye projesinden C blok 1.kat B6 numaralı taşınmazın satımının 185.443,00 TL bedelle davalı tarafından gerçekleştirildiği, sözleşmede konutun teslim tarihinin sözleşmenin imza tarihinden itibaren 24 ay olduğu, bu sürenin 29.08.2019 tarihinde dolduğu, projenin kaba inşaat halinde bırakılarak durdurulduğu, sözleşme imzalanırken 2.000,00 TL kapora verildiği, 53.630,00 TL bedelli senet imzalanarak davalı şirkete verildiği, kalan 129.813,00 TL için Halk Bankasından 100 ay vadeli olarak projeye ilişkin kredi kullandırıldığını, söz konusu kredi nedeniyle davalı bankaya 45,434,55 TL'nin ödendiği, yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesine göre teslim ve sözleşmenin ifasının mümkün olmadığı, davalı şirketin sözleşme hükümlerini yerine getirmediği, bu nedenle davacının ödemiş olduğu bedeli sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talep edebileceği, yine kullanılan projeye bağlı kredi kapsamında davalı bankadan talep edebileceği, davalıların müşterek ve müteselsilen sorumlulukları bulunduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile sözleşmelerin feshine, davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine ve sözleşmeler kapsamında Yargıtay ilamı uyarınca davacının davalı bankaya ve diğer davalı ... Gayrimenkul Yatırım A.Ş ye vermiş olduğu 101.064,55 TL'nin davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline, davacı vekilinin ıslah dilekçesinde talep edilen 28.748,45 TL yönünden talebin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ...Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; arabuluculuk başvurusu yapılmadığını, dava konusu taşınmazla ilgili müvekkilinin yönlendirmesinin bulunmadığını, kredi sözleşmesinin bağlı kredi olarak nitelendirilemeyeceğini, sözleşmenin 9 uncu maddesinde taşınmazla ilgili sorunlarda bankanın sorumlu olmadığının ifade edildiğini, davanın bankaya yöneltilemeyeceğini, teslim süresinin dolmadığını, inşaat şirketine bildirim yapılmadığını ve sürenin beklenmediğini, mücbir sebepler dikkate alınmadığını, bankanın dava açılmasına sebebiyet vermediğini, yargılama giderlerinin yüklenemeyeceğini, vekalet ücretinin bankaya ödenen miktar üzerinden hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı ile davalı yüklenici şirket arasında imzalanan taşınmaz satış vaadi sözleşmesi kapsamında satın alınan bağımsız bölümün teslim edilmemesi üzerine davalı bankanın davacıya kullandırdığı kredi nedeniyle sorumlu olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un "Bağlı krediler" başlıklı 35 inci maddesi, "Ön ödemeli konut satış sözleşmeleri" başlıklı 40 ncı ve devamı maddeleri,
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, özellikle sözleşmede kararlaştırılan sürenin aşılması nedeniyle feshin haklı olduğu, davalı bankadan kullanılan kredinin bağlı kredi olduğunun sabit olduğu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun denetime uygun ve hüküm kurmaya elverişli olduğu, hukuki ilişkinin ve bu ilişki nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığa yukarıda yer verilen hukuk kurallarının doğru şekilde uygulandığı hususlarının anlaşılmasına göre davalı .... vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.