"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/974 E., 2023/2154 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/149 E., 2018/519 K.
Taraflar arasındaki tespit ve alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin, Emniyet Genel Müdürlüğünün Kent Güvenlik Yönetim Sistemleri (KGYS) ve Çevre Güvenlik Kamera Sistemleri (ÇKGS) malzeme alımı işine ilişkin ihalesine girdiğini, yapılan ihalede en avantajlı teklifi vermesi üzerine davalı İdare ile 16.09.2015 tarihinde 3 kısım (2.10.ve 11.kısımlar) Kent Güvenlik Yönetim Sistemleri (KGYS) ve Çevre Güvenlik Kamera Sistemleri (ÇKGS) Malzeme Alımına Ait Sözleşme imzalandığını, muayene ve kabul komisyon raporu ile 24.12.2015 tarihli bildirimle teknik şartnamede belirtilen usul ve esaslara göre eksikliklerin giderilmesi için 10 günlük cezalı ek süre verildiğini, eksikliklerin giderildiğini ancak, idari teknik şartnamede böyle bir şart aranmamasına rağmen müvekkilinden teslim edilen cihazlarda, Nema 4X standartlarına uygunluk belgesi istendiğini, davalının bu yöndeki eksiklik bildiriminin yasaya ve şartnameye aykırı olduğunu, davalı İdarenin bu yönde herhangi bir inceleme ve rapor almadan müvekkilinin teknik şartnameye aykırı işlemleri olduğunu ileri sürdüğünü, yine davalı idareye teslim edilen cihazın 0-900 dev/dak olup yazım hatası ile 0-9000 dev/dak şeklinde yazıldığını, 0-9000 dev/dak devir sayısına sahip bir cihaz bulunmadığını, müvekkili tarafından davalıya eksik olduğu belirtilen Nema 4X belgesinin sunulduğunu ancak buna rağmen işin reddedilmesine karar verilerek 02.02.2016 tarihli yazı ile sözleşmenin feshedildiğinin bildirildiğini, ileri sürerek davalı idareye teslim edilen 11.500,00 USD ve 1.700,00 USD bedelli iki adet kesin teminat mektubunun paraya çevrilmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesine, sözleşmenin feshinin iptaline, feshin haksız fesih olduğunun tespitine, ihale bedelinin davacıya ödenmesine karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile ihale bedeli 386.600,00 USD ile davalı tarafından paraya çevrilen 11.500,00 USD ve 11.700,00 USD bedelli teminat mektubu bedelleri olmak üzere toplam 409.800,00 USD’nin tahsili istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; yüklenici tarafından sözleşmeye esas taahhütlerin yerin getirilmediğini, davacının teslim ettiği malzemelerin sözleşmede yer alan şartları taşımadığını, ürünlerin Nema 4X standartına sahip olduğunu hiçbir şekilde ispatlayamadığını, malzemelerin Nema 4X standartını ve matkap cihazlarının devir sayısının 0-9000 dev/dak olması şartını sağlayamadığından reddedildiğini, davanın haksız ve hukuka aykırı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; denetime elverişli, hüküm kurmaya yeterli bilirkişi kurulu raporları doğrultusunda davacının teslim ettiği ürünlerin Nema 4X standartlarını sağladığı, yine teknik şartnamade cihazın devir sayısının sehven 900 dev/dak yerine 9000 dev/dak yazıldığı, davacının 900 dev/dakika bandı niteliğinde cihazları teslim ettiği, ancak 10 günlük gecikme nedeniyle sözleşmeye göre %0.1 oranında gecikme cezası uygulamasının uygun görüldüğü gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile sözleşmenin feshinin haksız olduğunun tespiti ile 382.734 USD alacak ile 23.200 USD teminat mektubu alacağının davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; reddedilen kısım üzerinden müvekkili lehine vekalet ücretine hükmedilmemesinin hukuka aykırı olduğunu, davacı yüklenici firmanın Nema 4X uygunluk belgesinin idareye teslim edileceğine dair teknik şartnamede herhangi bir hüküm bulunmadığına ilişkin beyanının hukuk ve iyi niyet kuralları ile bağdaşmadığını, ürünlerin standarda sahip olduğunu davacının ispatlamakla mükellef olduğunu, bu ispatın uygunluk belgesi ile sınırlandırılmadığını, bu standarda sahip olduğuna dair herhangi bir geçerli rapor, sertifika vb. belgelerin yeterli olacağını, davacının teslim etmiş olduğu malzemelerin sözleşmede yer alan şartları taşımadığını, ilgili belgelerin sözleşmenin feshinden sonra sunulduğunu ve bu belgelerin teyit edilmesi için yapılan inceleme neticesinde belgelerin, farklı bir firma ve ürüne ait olduğunun görüldüğünü, davacıya ispat hususunda bildirim yapılıp süre tanınmasına karşın, davacı tarafın gerçeğe aykırı bilgi ve belge sunmayı tercih ederek ihalenin feshedilmesine sebebiyet verdiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya kapsamı, mevcut delil durumu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun yeterli, denetime ve somut olayın özelliklerine uygun olması, davacının sözleşme hükümlerine uygun olarak edimini yerine getirdiği, davalının sözleşmeyi fesih işleminin haksız olduğu, kesinleşen idari yargı kararının da aynı yönde olduğu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verildiği halde yargılama sırasında kendisini vekil ile temsil ettiren davalı lehine vekalet ücreti takdir edilmemesinin isabetli olmadığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne, sözleşmenin feshinin haksız olduğunun tespiti ile 382.734 USD alacak ile 23.200 USD teminat mektubu alacağının davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davacının fazla talebinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek; kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, mal alımına ilişkin sözleşmenin feshinin haksız olduğunun tespiti ve alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Taraflar arasında imzalanan 16.09.2015 sözleşme ve ekleri,
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 266 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında; hukuki ilişkinin ve bu ilişki nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarının doğru şekilde belirlendiği, davacının dava konusu sözleşmenin feshi kapsamında, ihaleye katılmaktan yasaklanmasına ilişkin olarak tesis edilen işlemin iptali istemiyle açılan davada, Ankara 6.İdare Mahkemsinin 2016/2189 E., 2017/3897 K. sayılı kararıyla; davacının sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdünü yerine getirmemek fiilinin gerçekleşmediği gerekçesiyle idari işlemin iptal edildiği, kararın kesinleştiği, idare mahkemesinin kesinleşmiş kararı ile de belirlendiği üzere davalı tarafından sözleşmenin feshinin haksız olduğunun anlaşılmasına göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,10.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.