"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/605 E., 2023/831 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Diyarbakır 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/249 E., 2022/236 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince; davalı vekilinin başvurusunun esastan reddine, davacılar vekilinin başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; davacı ...'nın abisi...'a ait evinin damında iken elinde bulunan inşaat demirinin binanın üstünden geçen orta gerilim hatlarına yaklaşması nedeniyle elektrik akımına kapılarak yaralandığını, kaza nedeniyle davacının uzuv kaybına uğraması nedeniyle hayatı boyunca protez kullanmak zorunda kaldığını, dava konusu kazanın meydana gelmesinde davalının kusurlu bulunduğunu, ileri sürerek; fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere, davacı ... için eski yaşam kalitesine yaklaştırabilecek nitelikte kullanacağı protezin tespiti ile protezin ömrünün, davacının ömrü boyunca kaç kez aynı protezden kullanacağının ve protezin kaç kez bakım ve tamir göreceğinin tespitine, ömür boyu kullanılacak protez bedeli için 500,00 TL, protezin bakım gideri için 500,00 TL, protezin tamir masrafları için 500,00 TL, sürekli iş görmezlik için 500,00 TL, yaşam boyu bakım ve bakıcı gideri için 500,00 TL maddi tazminat ile 500.000,00 TL manevi tazminatın, baba Sitti ve anne Fenni için 100.000,00'er TL manevi tazminat olmak üzere toplam 702.500,00 TL tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 21.04.2022 tarihli dilekçesi ile davacı ... bakımından maddi tazminat talebini 7.307.298,35 TL'ye artırmıştır.
II. CEVAP
Davalı vekili; dava konusu olayın meydana geldiği yapının kaçak yapı olması nedeniyle müvekkilinin faaliyeti ile olay arasında illiyet bağının kurulamayacağını, davacının elektrik akımına kapıldığına ilişkin somut bir delil bulunmadığını, davacının kendi güvenliğini sağlayacak tedbir almadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kusur bakımından 26.02.2020 tarihli bilirkişi kurulu raporu, protez gideri bakımından 17.09.2020 havale tarihli rapor, iş göremezlik ve bakıcı giderleri bakımından ise 13.04.2022 tarihli rapor hükme esas alınarak, belirlenen tazminatlardan %20 oranında hakkaniyet indirimi yapıldığı gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, davacılardan ... için 2.307.044,16 TL iş göremezlik tazminatı, 2.952.207,36 TL bakıcı gideri, 2.012.705,06 TL protez bedeli ile 300.000,00 TL manevi tazminatın, .... ve.....için 80.000,00'er TL' manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili; davacı ...'nın tedavi süresinin uzunluğu, maluliyeti, davalının ağır ve asli kusurlu olması, ekonomik sosyal durum ile hak ve nesafet ilkeleri bir arada gözetildiğinde manevi tazminat taleplerinin tam kabulüne karar verilmesi gerektiğini, manevi tazminat taleplerinin reddedilen kısmı için karşı vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu, hakkaniyet indirimi sebebiyle reddedilen maddi tazminat bakımından karşı vekalet ücretine hükmedilemeyeceğini, bakıcı gider bedelinin eksik hesaplandığını, hükme esas alınan son tazminat raporunun hatalı olduğunu, davalının %100 kusurlu olmasının gerektiğini, eksik vekalet ücretine hükmedildiğini, protez bedelinden %20 oranında hakkaniyet indirimi yapılmasının hukuka aykırı olduğunu, her bir davacı bakımından ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; kusur incelemesinin eksik ve hatalı yapıldığını, davalının tüm faliyetlerini yönetmeliğe uygun olarak gerçekleştirdiğini, herhangi bir kusurunun bulunmadığını, kaçak yapıya ilişkin Mahkeme değerlendirmesinin hukuka aykırı olduğunu, davalı şirketin imara aykırı yapıları denetleme yetkisi bulunmadığını, bu nedenle kendisine kusur izafe edilemeyeceğini, kaçak yapının ne zaman yapıldığının araştırılması gerektiğini, bu durumun illiyet bağını kesen sebep olduğunu, kaçak yapı yapılmadan önce davalı şirkete herhangi bir başvuru yapılmadığını, EKAT Yönetmeliği hükümlerinin dikkate alınmadığını, raporlar arası çelişkiler giderilmeden hüküm kurulamayacağını, tazminat raporunun yetersiz, manevi tazminat miktarının ise fahiş olduğunu, davacının ağır kusuru nedeniyle talebin reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; İlk Derece Mahkemesince davacı küçüğün tedavi belgeleri dosyaya kazandırılarak usulüne uygun olarak Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinden alınan raporla maluliyet oranı tespit edilerek hükme esas alınmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, davalının ağır özen yükümlülüğü doğuran bir hizmet yürüttüğü, yaptığı iş itibariyle her türlü önlemi alması gerektiği, buna göre düzenli olarak işlettiği hatları kontrol ettiğini ileri süren davalının işlettiği elektrik hatlarına yönetmelikte öngörülen sınırlar dışında yaklaşarak yapılan bir yapı olduğunda buna yönelik olarak gerekli tedbirleri alması gerektiği, dosyadaki bilgi ve belgeler ile mahallinde yapılan keşif ile sabit olduğu üzere; davalının elektrik hattının küçüğün yaralandığı evin damına yönetmelikte öngörülen sınırlar dışında yakın olduğu, küçüğün elektrik çarpmasına maruz kalarak yaralandığında uyuşmazlık bulunmadığı, yapının kaçak olduğuna dair savunmanın illiyet bağını kesen bir unsur olmadığı gibi, müteselsil sorumluluğa ilişkin düzenleme ile birlikte değerlendirildiğinde, yaralanan küçük bakımından bir önemi bulunmadığı, teknik bilirkişi kurulunun 26.02.2020 tarihli kusur raporunun hüküm vermeye elverişli ve denetime açık olduğu, Mahkemece hükme esas alınan hesap raporlarında belirlenen tazminat kalemlerinden davalı %100 oranında sorumlu kabul edilerek hesap yapılmış olup hükme esas alınan raporla belirlenen tazminatlardan kusura dair herhangi bir indirim yapılmaksızın %20 oranında hakkaniyet indirimi yapıldığı, davacıların 21.04.2022 tarihli talep artırım dilekçesi incelendiğinde; İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan kusur raporu doğrultusunda davalı ve dava dışı Şırnak Belediyesine (Şırnak İl Özel İdaresi) atfedilen toplam %80 kusur oranına karşılık gelen tutar doğrultusunda taleplerini ıslah ederek artırdıkları, başka bir söylemle davacıların hükme esas alınan teknik bilirkişi kurulu kusur raporundaki davacı ...'nin %10 (dolayısıyla davacı küçüğün) ve dava dışı... Katar'ın %10 kusuruna ilişkin olarak 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 61 inci maddesi kapsamında bir talepte bulunmadıkları, maddi tazminat taleplerini %80 kusura göre sınırlandırdıkları, İlk Derece Mahkemesince protez ihtiyaç ve masraflarına yönelik olarak hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporuna göre davacı küçüğün toplam protez ihtiyaç ve masrafı herhangi bir kusur indirimi yapılmaksızın 2.563.183,20 TL olarak belirlendiği, sürekli iş göremezlik ve bakıcı giderlerine yönelik olarak İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan hesap bilirkişisi raporu incelendiğinde; toplam bakıcı giderinin 3.690.259,20 TL olduğu ve davacı küçüğün ıslahı incelendiğinde protez bedeli tamir ve bakım giderine yönelik talebin 2.050.546,56 TL, bakıcı giderine yönelik talebin 2.952.207,36 TL, sürekli iş göremezlik zararına yönelik talebin ise 2.372.044,16 TL olduğu, ıslah dilekçesinde hükme esas alınan hesap raporlarındaki toplam tazminat tutarlarında yine hükme esas alınan teknik bilirkişi kusur raporundaki %80 oranındaki kusura göre talepte bulunulduğu, protez bedeli tamir ve bakım giderine yönelik olarak Mahkemece SGK tarafından karşılanmış olan 37.841,50 TL toplam zarardan düşülerek bu miktara ilişkin talebin kısmen reddedildiği, Mahkemece tüm tazminattan davalı şirket kusursuz sorumlu olduğu benimsenmiş olmakla tazminat tutarlarından %20 oranında hakkaniyet indirimi yapıldığı, 6100 sayılı Kanun'un 26 ncı maddesi uyarınca hakim taleple bağlı olup talepten fazlasına hükmedemeyeceğinden Mahkemece davacı küçüğün, %80 kusur oranına tekabül eden tazminat talebi dikkate alınarak hüküm kurulması gerekirken talebin aşılmasının usul ve esas bakımından hukuka aykırı olduğu, keza sürekli iş göremezlik ve bakıcı giderlerine yönelik olarak Mahkemece uygulandığı belirtilen %20 oranındaki hakkaniyet indiriminin somut uyuşmazlıkta, bu tazminat kalemlerine yönelik olarak uygulanma yeri bulunmadığı, kısmen reddine karar verilen protez giderine yönelik talep bakımından da karşı taraf lehine maktuen verilen vekalet ücretinin tarifeye uygun olduğu, takdir edilen manevi tazminat miktarlarının yerinde olduğu; ancak davacılar ihtiyari dava arkadaşı olup, lehlerine hükmedilen manevi tazminat yönünden her birine ayrı vekalet ücreti taktiri gerekirken toplam manevi tazminat tutarı dikkate alınarak tek bir vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle; davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacılar vekilinin istinaf başvurusunun maddi tazminata yönelik gerekçe ve manevi tazminata yönelik vekalet ücreti bakımından kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, usuli kazanılmış haklar korunarak yeniden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar etmiş, ayrıca müvekkili lehine takdir edilen vekalet ücretlerinin de hatalı olduğunu ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, elektrik enerji hattından kaynaklandığı ileri sürülen yaralanma nedeniyle tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Kanun'un 61 ve 71 inci maddeleri.
2. Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğinin 5 inci maddesi.
3. Değerlendirme
Elektrik çarpmasına bağlı gerçekleşen yaralanma nedeniyle açılan eldeki davada, olayın meydana gelmesinde, davalı ... şirketinin 6098 sayılı Kanun'un 71 inci maddesi uyarınca kusursuz sorumlu olduğu, bilirkişilerce tespit edildiği üzere elektrik hattının küçüğün yaralandığı evin damına yönetmelikte öngörülen sınırlar dışında yakın olduğu, hükme esas alınan hesap bilirkişi raporunda TRH 2010 yaşam tablosu kullanılarak progresif rant yöntemiyle tazminat miktarının belirlendiği, yine protez bedeli ile tamir ve bakım giderine yönelik raporun denetime uygun ve hükme elverişli olduğu, davacılar lehine uygun bir miktarda manevi tazminatın hüküm altına alındığı, davacıların talebi ve ıslah dilekçesi kapsamında hakkaniyet indirimine yer olmaksızın karar verildiği ve hükmedilen vekalet ücretlerinde bir isabetsizlik bulunmadığı anlaşılmakla, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.