"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/256 E., 2023/255 K.
Taraflar arasındaki asıl ve birleşen alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak asıl davanın kabulüne, birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı birleşen davacı ... vekili ve davalı-birleşen davalı S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı ... ......A.Ş. (... Yapı) vekili; davalı kooperatife ait 8225 ada 3 ve 6 parseller üzerine inşaa edilen binaların ince işlerinin yapımı karşılığı bodrum kattaki 4 dükkan yerinin yazılı sözleşmeler ile müvekkiline satışının yapıldığını, davalı Kooperatifin yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle bu sefer 22.03.2004 tarihli sözleşme ile anılan taşınmazdan pay devrinin tapudan sağlandığını ancak davalı kooperatifin projeye uyum sağlamayan imalat ve imara aykırılıklar nedeniyle İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesine açtığı tapu iptal-tescil davasının kabulle sonuçlandığını, edindiği tapunun bu şekilde hükmen davalı adına tescilinin sağlanması ile zarara uğradığını ileri sürerek, 100.000,00 TL zararın davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş, 21.07.2023 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 354.639,10 TL'ye yükseltmiştir.
2. Birleşen dosyada davacı ... vekili; müvekkilinin davalı ... ......A.Ş.'den (... Yapı) 22.01.1999 tarihli sözleşme ile dava konusu parseller üzerine inşaa edilen binanın bodrum katındaki dükkanlardan ikisini satın aldığını, bilahare her iki dükkanı da dava dışı kişilere sattığını, davalı Kooperatif tarafından açılan ve kabulle sonuçlanan tapu iptal-tescil davası sonrası oluşan zararları nedeniyle müvekkilinin dava dışı kişilere toplam 110.000,00 TL ödemek zorunda kaldığını ileri sürerek, 110.000,00 TL'nin davacı/birleşen dosya davalısı ... ......A.Ş. (... Yapı)ile davalı kooperatiften tahsiline karar verilmesini istemiş, 04.11.2022 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 215.438,30 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı/birleşen davalı S.S. ... Yapı Kooperatifi vekilinin asıl davaya verdiği cevap dilekçesinde; taraflar arasındaki sözleşme ve sonrasındaki işlemlerden müvekkilinin zarar gördüğünü, müvekkili kooperatifin uğradığı zararlardan S.S. ... Arsa ve Konut Yapı ... Birliği (Birlik), birleşen davacı ... ve diğer ortakların organize olarak sorumlu olduklarını, Birlik ve davacı şirketin iç içe kuruluşlar olduğunu, Birlik'in tahsis ettiği parsellerde Birlik tarafından hazırlanan projeye göre 88 bağımsız bölüm inşa edilmesi gerekirken, kot farkından faydalanılarak 6 adet bodrum katın ilave edildiğini, böylelikle imar fazlası olarak inşa edilen kısmın daha da arttığını, ortakların psikolojik baskı altında aldığı kararla proje dışı 6 bölümün davacı ...'e devredildiğini, devir esnasında devreden sıfatıyla imza sahibi kooperatif müdürü ...'un aynı zamanda ... ve ... yönetim kurulunda görevli olduğunu, davacının müvekkili Kooperatifin yöneticilerini yanıltarak dükkanları devraldığını, tapu iptal-tescil davasının bir yanlışın düzeltilmesi niteliğinde olduğunu, davacının haksız kazanç sağladığını belirterek davanın reddini istemiş; birleşen davaya verdiği cevap dilekçesinde; davacının gerçekte bir zararı söz konusu olmayıp aksine kooperatif üyelerinin mağdur olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
2. Birleşen dosyada davalı ... ......A.Ş. (... Yapı) davaya cevap vermemiştir.
III. MAHKEME KARARI
İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.10.2014 tarihli ve 2012/127 E., 2014/467 K. sayılı kararıyla; asıl dava yönünden davanın kısmen kabulü ile 16.844,36 TL'nin tahsiline; birleşen dava yönünden davalı ... ......A.Ş.'den (... Yapı) davacı ...'a tapuda gerçekleştirilen bir satış olmadığı gerekçesi ile bu davalı hakkındaki davanın husumet nedeniyle reddine, diğer davalı Kooperatif hakkındaki davanın ise kısmen kabulü ile 8.422,17 TL'nin tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 17.10.2016 tarihli ve 2015/5874 E., 2016/18576K. sayılı ilamıyla; davalı Kooparatifin tüm, davacı ... ......A.Ş. (... Yapı) ve birleştirilen dosya davacısı ...'un aşağıdaki bent kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddinin gerektiği belirtilerek, dosya kapsamından, davalı Kooperatif'in 29.03.2004 tarihli resmi akitlerle davacılar ... ......A.Ş. (... Yapı) ve ...'a pay satışı gerçekleştirdiği, davacı ...'ın edindiği payları elinden çıkardığı, bilahare davalı Kooperatifin açtığı tapu iptal-tescil davasında kusur Kooperatife atfedilerek proje ve imara aykırılık nedeniyle talebin kabulüne karar verilip, 31.05.2010 tarihinde kesinleşen bu karar doğrultusunda satışı yapılan dava konusu tüm payların tekraren davalı Kooperatif adına tescilinin sağlandığı, davalı ...'ın açılan davalar ve takipler nedeniyle kendisinden pay edinen kişilere ödemeler yaptığı anlaşılmakta olup, Mahkemece, asıl ve birleştirilen dava dosyalarında 29.03.2004 tarihli satış aktinde gösterilen pay değerlerlerinin hüküm altına alındığı, oysaki davacıların, akit değerini değil uğranılan zararı talep ettikleri, Mahkemece, ifanın imkansız hale geldiği tarih itibariyle dava konusu payların rayiç değeri belirlenip davacıların zararı olarak buna karar verilmesi gerektiği belirtilerek hükmün davacı ... ......A.Ş. (... Yapı)ve birleştirilen dosya davacısı ... yararına bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı ... Konut Yapı Kooperatifi adına tapuda kayıtlı 8225 ada, 3 ve 6 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde inşaat yapım işlerinin sürdürüldüğü sırada her iki taşınmazdaki 2/94 payın 8.297.715,255 ETL bedel ile ...'a, 4/94 payın ise 16.595.430,511 ETL bedel ile 25.03.2004 tarihinde ... ... ... Hizmetleri A.Ş.'ye satılarak devredildiği, bilahare İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2008/111 E., 2009/281 K. sayılı kararıyla, imar engeli nedeniyle satılan bölümler için bağımsız hisse devri yapılması mümkün olmadığından tapu kayıtları iptal edilerek önceki malik olan davalı ... Yapı Kooperatifi adına tescil edildiği, 31.05.2010 tarihinde kesinleşen karar doğrultusunda satışı yapılan dava konusu tüm payların tekraren davalı Kooperatif adına tescilinin sağlandığı, davalı ...'ın açılan davalar ve takipler nedeniyle kendisinden pay edinen kişilere ödemeler yaptığının anlaşıldığı, İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2008/111 E., 2009/281 K. nolu ilamının kesinleştiği 31.05.2010 tarih ifanın imkansız hale geldiği tarih kabul edilerek o tarih itibariyle bozmaya uygun rayiç değerin belirlendiği, davaya dayanak olarak sunulan sözleşmelerde hangi dükkanın kime ait olduğu açıkça belirlenmediği gibi yalnızca yüzölçümü üzerinden belirleme yapıldığı, toplam dükkan alanının 568,30 m2 olduğu bunun 168,30 m2'lik kısmının ise ...'a ait olduğu hususunda tarafların anlaştıklarının görüldüğü yönündeki tespitinin isabetine karar verilerek bu kapsamda yapılan hesaplamaya itibar edildiği, birleşen davadaki talep yönünden davalı ... Yapı San. Tic Ltd. Şti. (... ... A.Ş.) tarafından taşınmaz maliki sıfatı ile yapılan bir hisse devri bulunmadığı, geçersiz satış nedeninden kaynaklanan tapu iptali nedeniyle bir sorumluluğunun söz konusu olmadığı gerekçesiyle asıl dava yönünden, davacının davasının kabulüne, 354.639,10 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, birleşen İzmir 14. ASHM 2013/292 E. sayılı dava yönünden, davacının davasının davalı ... Yapı Sanayi Ltd. Şti yönünden husumet nedeniyle reddine, davalı ... Yapı Kooperatifi yönünden kısmen kabulü ile, 184.172,45 TL'nin satış tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde birleşen davacı vekili ve davalı/birleşen davalı S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Birleşen davacı ... vekili; davalı ......A.Ş.'ye(.....A.Ş.) taşınmazı müvekkile doğrudan satan konumunda olup bu davalı yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddinin doğru olmadığını, müvekkiline ait dairelerinin 8225 ada 3 parselde kayıtlı taşınmaz üzerindeki zemin katta bulunan iki adet daire olduğunu, Mahkemece hükme esas alınması gereken raporun ek rapor olduğunu, bu rapordaki tespit edilen bedel olan 215.438,30 TL üzerinden hüküm kurulması gerekirken Yerel Mahkemece hataya düşülerek önceki hesaplama ve miktar olan 184.172,45 TL üzerinden hüküm kurulduğunu, müvekkiline ait taşınmazların yapı değerinin diğer davacıya ait yapı değerinden çok daha fazla olduğunu, diğer davacı ......A.Ş.'ye ait taşınmazların natamam olduğunu, herkesin kendi aldığı taşınmazı kullandığını, müvekkilinin aldığı taşınmazların da fiilen belirlendiğini, ifanın imkansız olduğu tarihin Mahkemece belirlenmesi gerektiğini, müvekkilinin taşınmazlarının natamam olmadığını, tamamen bitip ve kullanılabilir vaziyette olduğunu, dava konusu taşınmazların değerinin raporda belirlenen bedelden çok daha yüksek olduğunu ifade ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı/birleşen davalı S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi vekili; dava dışı ... Birliği (...), bu davanın davacısı .../... ve birleşen dosya davacısı ...'un hep birlikte organize hareket ederek hiçbir bedel ödemeksizin müvekkili kooperatifin 6 adet bağımsız bölümüne el koyduklarını, genel kurulda üyelerin muhasebeci tarafından yüksek borç varmış gibi inandırılıp, 6 taşınmazın bedelsiz devredildiği savunmalarının Mahkemece dikkate alınmadığını ve muhasebe kayıtlarında o tarihte borçlu olup olmadıkları hakkında gereken inceleme yaptırılmadığını, dava konusu taşınmazların satış kararı alınırken davacı ...'un, hem satıcı müvekkil kooperatifin müdürü, hem de alıcı konumunda olan diğer davacı şirketin yönetim kurulu üyesi olduğunu, birleşen davacı ...'un 22.01.1999 tarihinde satış kararının iptal edildiğini bile bile ......A.Ş.(......A.Ş.)'den 2 bağımsız bölüm devraldığını, bu devrin para ödeyerek yapılmasının eşyanın tabiatına aykırı olduğunu, birleşen davacının, dava konusu 2 taşınmazı yasa dışı el koymak suretiyle devraldığını, davacının, taşınmazları muvazaalı olarak elden çıkarmış gibi gösterdiğini, gerek kendisi kullanarak gerekse kiraya vererek gelir elde ettiğini, yani bedel ödemediği gibi haksız kazanç sağlandığını, davayı kabul etmek anlamına gelmemek kaydıyla, faizin satış tarihinden başlamasının doğru olmadığını, yerleşik içtihatlara uygun olarak, dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesi gerektiğini ifade ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl ve birleşen dava, davacılar adına tescil edilen taşınmaz paylarının mahkeme kararı ile iptal edilmesi nedeniyle değerinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı ile 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları.
3. Değerlendirme
Temyize konu edilen Mahkeme kararının; uyulan bozma kararında gösterildiği şekilde inceleme ve araştırma yapılarak yine bozma kararında belirtilen hukuki esaslar gereğince verildiği, bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan kısımlara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine imkan bulunmadığı, bilirkişi tarafından ifanın imkansız hale geldiği 31.05.2010 tarihi (tapu iptal ve tescil davasının kesinleşme tarihi) itibariyle davacıların payları için yapılan hesaplamanın yerinde olduğu anlaşılmakla; birleşen davacı vekili ve davalı/birleşen davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine,
6100 sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
24.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.