"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/205 E., 2022/637 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen sözleşme imzalanması talebinin reddi işleminin iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin 2013 yılında ... Eczanesi ile eczacılık faaliyetine başladığını, 26.08.2016 tarihinde eczanesini kapattığını, yeniden mesleğini icra etmek için eczanesini açtığını ve sözleşme imzalamak için 15.05.2018 tarihinde gerekli belgelerle birlikte başvurduğu davalı Kurum tarafından talebinin uygun görülmediğinin bildirildiğini, ret cevabında hiçbir gerekçe gösterilmediğini, Kurum ile mensubu olduğu Türk Eczacılar Birliği arasındaki protokol gereği başvuru yapılması ve ilgili belgelerin sunulması halinde davalı Kurumun eczanelerle sözleşme yapma mecburiyeti olduğunu, tüm belgelerin özellikle de eczacı odasından alınan "Sözleşmeye engel yoktur" belgesinin sunulmuş olmasına rağmen davalı Kurumca talebinin haksız ve hukuka aykırı olarak reddedildiğini ileri sürerek, davalı Kurumun 27.06.2018 tarihli ve 6640055 sayılı kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacı hakkında yapılan soruşturma nedeniyle sözleşme yapılmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 29.09.2020 tarihli ve 2018/526 E., 2020/246 K. sayılı kararıyla; işin sözleşmeye bağlanmasından önce geçen süreçte ortaya çıkacak ihtilafların kamu gücüne dayalı, re'sen ve tek yanlı olması nedeniyle idari işlem niteliğini taşıması karşısında idari yargıda, sözleşmenin imzalanmasından sonra ortaya çıkacak ihtilafların ise sözleşme ve protokol hükümleri ile özel hukuk kuralları uyarınca adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle, davanın yargı yolu yönünden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 17.03.2021 tarihli ve2021/269 E., 2021/336 K. sayılı kararıyla; davalı işleminin idari işlem niteliğini taşıması karşısında, yargısal denetimin idare hukuku ilkelerine göre idari yargı yerlerince yapılacağı, İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 22.03.2022 tarihli ve 2021/5611 E., 2022/2547 K. sayılı ilamla; davacının talebinin, davalı tarafından sözleşme imzalanması talebinin reddine yönelik olarak çıkarılan çekişmenin giderilmesine yönelik olduğu bu durumda uyuşmazlıkta adli yargı görevli olduğundan, İlk Derece Mahkemesince işin esasının incelenmesi ve ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiğinden bahisle, Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Mersin Valiliği İl Olağanüstü Hal Bürosunun davalı Kuruma hitaben yazdığı yazı içeriğine göre, davacının FETÖ/PDY terör örgütü soruşturması kapsamında tutuklandığı, Mersin 7. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/503 E. sayılı dosyası ile yargılamasının devam ettiği, Bylock kullanıcı listesinde adının bulunduğu, 667 sayılı KHK ile kapatılan “... Sağlık Çalışanları Derneği ile ... Sanayici ve İşadamları Derneğine” üye olduğu ve bu derneklerin yönetim kurullarında görev aldığı, Pol-Net şahıs sorgulamasında “FETÖ/PDY Terör Örgütü Şüphelisi/Mersin KOM 1” açıklamasının bulunduğunun tespit edildiği, Mersin 7. Ağır Ceza Mahkemesinin 2017/503 E. sayılı dosyasının karara çıktığı, davacının Silahlı Terör Örgütüne Üye Olmak suçu nedeniyle cezalandırılmasına karar verildiği dosyanın halen istinaf incelemesinde olduğu, ... Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokol’ün "Sözleşmenin Feshi ve Cezai Şartlar" başlıklı (5.1.) maddesi gereğince davalının bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman tek taraflı olarak fesih hakkının bulunması karşısında sözleşmenin devam etmesini istemenin sözleşme özgürlüğü ile bağdaşmayacağı gibi tarafların her zaman yeniden sözleşme yapma imkanına sahip oldukları gözetildiğinde, davalı Kurum işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı, davalı Kurumun başvuruyu reddetmesinin keyfi bir tutumdan kaynaklanmadığı, davacının devlete karşı işlediği iddia olunan suçlarla ilgili davalı devlet kurumunu sözleşme yapmamaya iten somut delil ve emarelerin de bulunduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; müvekkilinin mesleğini icra etmesinde hukuki engel bulunmadığını, gerekçe gösterilmeksizin talebinin reddedildiğini, davalı Kurumun protokol hükümlerine uymayarak sözleşme imzalamamasının hukuka aykırı olduğunu, sözleşmeye aykırı hukuki ve cezai durumu olmadığını, sözleşmeye engel yoktur belgesinin ibraz edildiğini, ceza davasının temyiz aşamasında olduğunu ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 26 ncı maddesi.
2. 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun'un (6197 sayılı Kanun)4 üncü maddesi
3. Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile yukarıda yer verilen hukuk kurallarına ve 6197 sayılı Eczacılar ve Eczacılar Hakkında Kanun'un 4 üncü maddesine göre devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan hapis cezasına mahkum olmanın eczacılık yapmaya mani olmakla davalı kurumun sözleşme yapmamasına yönelik tasarrufunun yerinde olduğu anlaşılmakla; davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
10.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi