"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
EK KARAR TARİHİ : 13.09.2023
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gebze 3. Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/266 E., 2021/176 K.
Taraflar arasındaki kiracılık sıfatının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili şirket ile dava dışı ... A.Ş. arasında 01.06.2012 başlangıç tarihli ve on yıl süreli kira sözleşmesi bulunduğunu, boş sanayi arazisi olarak kiralanan taşınmaz üzerine sözleşmenin süresi de gözetilerek kömür işleme, yıkama ve paketleme tesisi kurulduğunu, dava dışı Ziraat Finansal Kiralama A.Ş. ile dava dışı kiraya veren arasında 24.06.2014 tarihli ve 16945 yevmiye numaralı finansal kiralama sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşme gereği kira bedelleri finansal kiralama sözleşmesine konu edildiğinden bahisle finansal kiraya veren tarafından kira bedellerinin kendilerine yatırılmasının ihtar edildiğini, bundan sonra 24.06.2014 tarihinden itibaren tüm kira bedellerinin belirtilen şirkete yatırıldığını, bu süreçte finansal kiraya veren şirketin davalıya devredilerek birleştiğini ve ticaret sicilinden terkin edildiğini, davalı ile dava dışı kiraya veren arasında Gebze Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/513 E. ve 2019/1200 K. sayılı dosyasında yapılan yargılamada, yukarıda sözü edilen finansal kiralama sözleşmesinin feshi ile sözleşme konusu gayrimenkulün davalıya teslimine yönelik kurulan hükmün infazı için Gebze 4. İcra Müdürlüğünün 2020/985 Talimat sayılı dosyasından taşınmazın tahliye edilmesine yönelik müvekkili şirkete 15 gün süre verildiğini, haciz işlemi ile birlikte davadan ve taşınmazın tapuda el değiştirdiğinden haberdar olunduğunu, dava tarihi itibariyle sözleşmenin süresinin dolmadığını ve yeni malik olan davalının kira sözleşmesinin tarafı haline geldiğini ileri sürerek, kiracılık sıfatının tespitine ve muarazanın giderilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; müvekkili banka ile davacı şirket arasında kira sözleşmesi bulunmadığını, dava dışı finansal kiracı ... şirketi ile müvekkil arasında 6361 sayılı Finansal Kiralama Factoring ve Finansman Şirketleri Kanunu (6361 sayılı Kanun) çerçevesinde 24.06.2014 tarihli ve 1382 yevmiye numarasıyla finansal kiralama sözleşmesi imzalandığını, kiralama işlemi kapsamında da dava dışı kiraya veren şirketten taşınmazın devralındığını, anılan sözleşme gereğince ödenmesi gereken bedellerin ödenmesinde gecikmeye düşülmesi üzerine açılan davada sözleşmenin feshine karar verildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı şirket ile dava dışı kiraya veren şirket arasında yapılan kira sözleşmesinin 01.06.2012 başlangıç tarihli ve on yıl süreli olduğu, kiraya veren ile Ziraat Finansal Kiralama A.Ş. arasındaki finansal kira sözleşmesinin 27.06.2014 tarihinde yapıldığı, taşınmazın devrinin de bundan sonra gerçekleştiği, mülkiyet hakkının devrinin kira sözleşmesinin kurulmasından sonra gerçekleştiği, buna göre yeni malikin kendiliğinden kira sözleşmesinin tarafı olup sözleşme hükümleri ile bağlı olduğu, sözleşmede belirlenen on yıllık süre henüz dolmadığından kira sözleşmesinin devam ettiği ve buna bağlı olarak da davacının kiracılık sıfatının bulunduğu gerekçesiyle; davanın kabulüne, davacının dava konusu kiralananda kiracı olduğunun tespiti suretiyle muarazanın giderilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davalı banka ile dava dışı kiraya veren şirket arasında finansal kiralama sözleşmesi imzalandığını, kiraya veren şirketin sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi sebebiyle Gebze Asliye Ticaret Mahkemesinde açılan 2019/513 Esas sayılı davada finansal kiralama sözleşmesinin feshedildiğinin tespit edildiğini, ilamın yerine getirilmesi için icra takibi başlatıldığını ve gönderilen talimat uyarınca taşınmazın tahliyesi ve davalı bankaya teslim için icra müdürlüğü tarafından 15 günlük süre verildiğini, ancak davacının taşınmazı boşaltmaya yanaşmadığını, taşınmazın kendilerine kiralandığını ileri sürerek dava açıldığını, finansal kiralama sözleşmesinin tapuya şerh edilmesine rağmen bu kadar büyük bir tesis ile ilgili davacının iddia ettiği kira sözleşmesine ilişkin tapu kaydında herhangi bir şerh bulunmadığını, yargılama sırasında taşınmaz satıldığından taşınmazın malikinin davalı banka olmadığını, husumete ilişkin kararın hatalı olduğunu, taşınmazın devri ile birlikte işbu davanın konusuz kaldığını, yine davacının kiracılığının tespitinde güncel bir hukuki yararının bulunmadığını, 6361 sayılı Kanun'da finansal kiralama sözleşmesi konusu mala ilişkin kiracılığın devrinin ancak kiraya verenden yazılı izin almak koşuluyla mümkün olduğunu, bu yönde alınmış bir muvafakat bulunmadığını ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 310 uncu maddesi gereğince yeni malik önceki malikle yapılan kira sözleşmesinin tarafı olacağından kiraya verenin değişmesinin akdi sona erdirmeyeceği, karşılıklı anlaşma veya bir mahkeme kararı ile feshedilmediğinden tüm hükümleri ile geçerli olan kira sözleşmesinin taraflarını bağlayacağı, dava tarihi itibariyle sözleşmenin süresi henüz dolmadığından davacının kiralananda kiracı olduğunun kabulü gerektiği gerekçesiyle, başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; davacının iddialarını kabul anlamına gelmemek ve tüm itirazlar baki kalmak kaydı ile, kanun gereği taşınmazın eski maliki ve güncel malikinin müteselsil sorumluluğu bulunduğunu, buna göre vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin yalnızca davalıya yüklenmesinin hatalı olduğunu, istinaf sebeplerini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kiracılık sıfatının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Kanun'un 299 ve 310 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1. 6098 sayılı Kanun'un 299 uncu maddesinde, “Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.”, aynı Kanun'un 310 uncu maddesinde, "Sözleşmenin kurulmasından sonra kiralanan herhangi bir sebeple el değiştirirse, yeni malik kira sözleşmesinin tarafı olur." düzenlemeleri bulunmakta olup, söz konusu kanun maddesi uyarınca, davalı yeni malik sözleşmenin tarafı olmuştur.
2. Geçerli olan bir kira sözleşmesi ya tarafların birbirine uygun fesih bildirimi ile ya mahkeme kararı ile ya da kiralananın yok olması ile sona erer.
3. Yapılan bu açıklamalar ışığında somut olay incelendiğinde; 6098 sayılı Kanun'un 310 uncu maddesi uyarınca davalının kira sözleşmesi ile bağlı olmasına, dava tarihindeki durum esas alınarak verilen kararın yerinde bulunmasına göre, davalının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.