"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1119 E., 2023/2024 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2018/923 E., 2021/183 K.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar, davacı vekili tarafından duruşma talepli ve katılma yoluyla davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 28.01.2025 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde gelen davacı vekili Avukat ... ile davalı vekili Avukat ...'nın sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saat 14.00'te Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacının, davalının hizmet verdiği alanda iki trafodan oluşan 31753 nolu TM ve YG yer altı kablosu tesisini inşa ettiğini, geçici kabulü yapılan bu tesis nedeniyle harcadığı 527.064,05 TL yatırım bedelinin ilgili mevzuat çerçevesinde ödenmesi için yaptığı başvurunun davalı tarafından reddedildiğini ileri sürerek; bu bedelin 22.08.2011 tarihinden itibaren aylık TEFE oranında güncelleme yapılarak dava tarihindeki güncel bedelinin yasal faiziyle birlikte tahsilini talep etmiş, 28.12.2020 tarihli ıslah dilekçesi ile dava değerini 1.555.564,65 TL'ye yükselterek, bu tutarın 527.064,05 TL’sine dava tarihinden, 1.028.500,6 TL’sine ıslah tarihinden itibaren avans faiz işletilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davaya konu talebin zamanaşımına uğradığını, talebin TEDAŞ'a yöneltilmesi gerektiğini, davacı şirket adına akdedilmiş herhangi bir bağlantı anlaşmasının bulunmadığını, mevzuat gereği bağlantı ya da sistem kullanım anlaşması olmadan tesis bedellerinin iadesinin söz konusu olmadığını, tesisi kullanan mevcut maliklerinin başvuru yapması gerektiğini, müteahhitlik hizmeti veren davacı şirketçe yapılan tesis bedellerinin konutların maliklerinden alınıp alınmadığının incelenmesi gerektiğini, davacı tarafın talepte bulunabileceği miktarın dosyaya sunulan faturalar vasıtasıyla değil, çeşitli verilerin ortalamasının ele alınması ve bu bedeller üzerinden %20 indirim uygulanması suretiyle elde edilen birim fiyat üzerinden hesaplanması gerektiğini, talep edilebilecek miktarın kullanıcının dağıtım bedelinden peyderpey düşülmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.02.2021 tarihli kararıyla; davalı şirkete teslim edildiği tarihte yürürlükte bulunan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 38. maddesindeki şartlara uygun olarak yapılan TM ve YG yer altı kablosu tesisinin, bilirkişilerce bu tarih itibarıyla hesaplanan bedelinin yapım ve teslim yılı birim fiyatlarına göre KDV hariç 527.150,38 TL, bu tutarın dava tarihi itibariyle güncelenmiş değerinin ise 1.555.564,65 TL olduğu gerekçesiyle; 1.555.564,65 TL alacağın, 527.064,05 TL'sinin dava tarihinden, 1.028.500,60 TL'sinin ıslah tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte hesaplanarak davacının kullanacağı enerji dağıtım tarifesinden mahsubuna karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin 18.02.2021 tarihli kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 31.05.2022 tarihli kararıyla; davalı ... şirketinin husumet itirazının yerinde olmadığı, geçici kabulü yapılan bu tesisleri devralan davalı ... şirketinin sebepsiz zenginleştiği, dava tarihi itibariyle sebepsiz zenginleşmeye ilişkin iki yıllık zamanaşımı süresinin dolmadığı, davacıya ödenmesi gereken bedelin işin kabulünün yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan düzenlemeye uygun olarak bilirkişi kurulu tarafından belirlendiği, bilirkişi kurulundan alınan ek rapor ile güncellenmiş değerin 1.555.564,65 TL olarak tespit edildiği, davacı şirketin ıslah dilekçesi ile dava değerini bu tutara yükselttiği, ancak talebi bulunmadığı halde İlk Derece Mahkemesince bu tutarın davacı şirketin kullanacağı enerji dağıtım tarifesinden mahsubuna karar verilmesinin taleple bağlılık ilkesine aykırı olduğu, ayrıca ödenmesi gereken tutara avans faizi yerine yasal faiz uygulanması gerektiği gerekçesiyle; tarafların istinaf başvurularının kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında davanın kabulüne, 1.555.564,65 TL'nin 527.064,05 TL'lik kısmının dava tarihinden, 1.028.500,60 TL'lik kısmının ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 31.05.2022 tarihli kararının süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairece verilen 18.01.2023 tarihli ilamla; davalının sair temyiz itirazları reddedildikten sonra; uyuşmazlığının hukuki niteliğinin vekaletsiz iş görmeden kaynaklanması nedeniyle davalı ... şirketinin tazmin sorumluluğunun 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 413. maddesi uyarınca belirlenmesi, bu bağlamda dağıtım tesisinin inşası için yapılan masrafın davalı ... şirketinden tahsiline karar verilmesi gerekirken uyuşmazlığın hukuki nitelendirmesinde hata yapılması, ayrıca yanılgılı değerlendirme ile ikili anlaşmalar için düzenlenmiş olan ikincil mevzuat hükümlerinin uygulanmak suretiyle yapılan masrafın güncellenmiş bedelinin tahsiline karar verilmiş olmasının doğru görülmediği, diğer taraftan tacir olan taraflar arasındaki uyuşmazlığın ticari işten kaynaklandığı, bu nedenle davacı şirketin vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan alacağı için 3095 sayılı Kanun’un 2. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca avans faizi isteminde bulunabileceğinin gözetilmemiş olması ve davalı tarafça 01.06.2021 tarihinde 79.695,46 TL bakiye harç yatırıldığı halde bu hususun hüküm kısmında belirtilmemesinin doğru görülmediği gerekçesiyle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
2. Bozmaya uyan Bölge Adliye Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; uyuşmazlığının hukuki niteliğinin vekaletsiz iş görmeden kaynaklanması nedeniyle davalı ... şirketinin tazmin sorumluluğunun 818 sayılı Kanun'un 413. maddesi uyarınca belirlenmesi ile bu bağlamda dağıtım tesisinin inşası için yapılan masrafın davalı ... şirketinden tahsiline karar verilmesi ve tacir olan taraflar arasındaki uyuşmazlığın ticari işten kaynaklandığı, bu nedenle davacı şirketin vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan alacağı için 3095 sayılı Kanun’un 2. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca avans faizi işletilmesi gerektiği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile 527.150,38 TL'nin 527.064,05 TL'sinin dava tarihinden, 86,33 TL'sinin ıslah tarihinden itibaren uygulanacak avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davacı vekili ve katılma yoluyla davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davacının öz sermayesinden yapmış olduğu yatırımın bedelinin güncellenerek avans faizi ile tahsili yönünde karar verilmesi gerektiğini, yargılama giderleri ve ilam vekalet ücretleri açısından verilen kararın hatalı olduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili; alacağın zamanaşımına uğradığını, dağıtım tesislerinin mülkiyetinin TEDAŞ'a ait olduğunu, bu nedenle dava konusu talepten TEDAŞ'ın sorumlu olduğunu, dava konusu tesislerin kullanım hakkını elinde bulunduran mevcut malikler talep hakkına sahip olup davacının huzurdaki davayı ikame etmesinin hukuken mümkün olmadığını, davacının geri ödenmesini istediği bedel muaccel olmayıp davanın hukuki yarar yokluğundan reddi gerektiğini, somut olaya uygulanacak olan Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği gereği ve taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi kapsamında dava konusu tesislerin bedelinin istenemeyeceğini, hüküm altına alınan bedellerin hesabının da hatalı olduğunu, ayrıca dava konusu bedellerin geri ödeme şeklinde iadesinin de mümkün olmadığını, dava konusu alacağa ticari faiz uygulanamayacağını ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, yapımını üstlendiği inşaat projesinin elektrik ihtiyacını karşılamak için davacı şirket tarafından inşa edilen ve sonrasında davalı ... şirketine devredilen dağıtım tesisi için yapılan giderin tahsili istemine ilişkindir.
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun bulunmasına, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşen ve usuli kazanılmış hak oluşturan kısımlara yönelik temyiz itirazlarının yeniden incelenemeyecek olmasına, hükmedilen vekalet ücretlerinin tarifeye uygun olduğunun anlaşılmasına göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının ayrı ayrı reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine,
28.000,00 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.