"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/524 E., 2020/2841 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; müvekkillerinin müşterek maliki oldukları taşınmaz üzerindeki bağımsız bölümlerin dava dışı ... A.Ş. ye kiraya verildiğini, davalının kira sözleşmesini devralmak istemesi üzerine devir sözleşmesi imzalandığını ve kira sözleşmesinin şartlarının aynen kabul edildiğini, kiralananın eski hale getirilmek koşuluyla önceki kiracı tarafından bağımsız bölüm duvarları yıkılıp birleştirilerek market olarak kullanıldığını, davalının da kira sözleşmesiyle aynen bağlı olduğunu ancak kiralananın eski hale getirilmediğini, aksine tahrip edildiğini, bu hususta zararın tespiti için Eskişehir Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/144 D.iş sayılı dosyasında keşif yapılarak bilirkişi raporu aldırıldığını belirterek; fazlaya dair hakları saklı kalmak üzere, 1.000,00 TL eski hale getirme ve hor kullanmadan kaynaklı tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş; 16.10.2017 tarihli dilekçe ile talebini 106.624,23 TL'ye artırmıştır.
II. CEVAP
Davalı vekili; kira sözleşmesinin devralınması suretiyle sözleşmeye taraf olunduğunu, davacının kiralananın market olarak kullanılacağından ve değişiklikler yapılacağından kira sözleşmesi öncesinde haberdar olduğunu, kira sözleşmesi süresince buna dair talep bulunmadığından değişikliklere rıza göstermiş sayılacağını, kendisinin kiralananı ne şekilde teslim aldı ise o şekilde teslim ettiğini, tespit dosyasındaki bilirkişi raporunda yer alan hesaplamaları kabul etmediklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 23.11.2017 tarihli ve 2017/164 E., 2017/2147 K sayılı kararıyla; davanın kabulüne, 1.000,00 TL'nin 24.01.2017 tarihinden itibaren, 105.624,23 TL'nin ise 16.10.2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 10.07.2019 tarihli ve 2019/14 E., 2019/1477 K. sayılı kararıyla; davalı vekilinin usul ve esas yönünden yasaya uygun bulunan karara yönelik başvurusunun reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 03.02.2020 tarihli ve 2019/4811 E., 2020/693 K. sayılı ilamla; davalı tarafın sair temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra, "...hükme esas alınan bilirkişi raporunda olağan kullanımdan kaynaklı hasar bulunup bulunmadığı belirtilmemiş, yıpranma payı düşülmeksizin hesaplama yapılmıştır. Bu durumda Mahkemece alınacak bilirkişi raporu ile kullanım süresi ile orantılı olarak yıpranma payının hesap edilip eski hale getirme bedelinden düşülmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporuna dayalı olarak eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. " gerekçesiyle, hüküm bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bilirkişi kök ve ek raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davanın kısmen kabulüne, 1.000,00 TL'nin 24.01.2017 tarihinden, 104.124,23 TL'nin ise 16.10.2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; müvekkili şirketin eski hale getirme yükümlülüğü bulunmadığını, market olarak işletilecek kiralananda değişiklik yapılmasının hayatın olağan akışına uygun olduğunu, tadilatlardan davacıların haberdar olduklarını ve tadilata ilişkin muvafakatleri bulunduğunu, taşınmazın teslimindeki hali bilinmediğinden yapılan delil tespit içeriğinin kabul edilemeyeceğini, bilirkişi raporunda belirtilen fiyatların fahiş olduğunu, olmaması gereken kalemlere yer verildiğini, bozma kararı doğrultusunda yıpranma ve eskimelerin hesaba katılması gerektiğini, olağan kullanımdan kaynaklanan yıpranmalardan sorumluluk bulunmadığını, kiralananın market kullanımına uygun bırakıldığını, değerinin arttığını, eski hale getirmenin kiraya verenin inisiyatifinde kiralananın yenilenmesi olarak değerlendirilemeyeceğini, yıpranma payının düşülmediğini, yıpranma payının az hesaplandığını belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kiralananın hor kullanılmasından kaynaklı tazminat ve eski hale getirme bedeli istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK.
2. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 316, 321ve 334 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemece uyulan bozma ilamına ve dosya kapsamına göre karar verildiği, bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin ileri sürülen sebeplerin incelenmesinin artık mümkün olmadığı anlaşılmakla davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; hükme esas alınan bilirkişi raporunda kiralananın eski hale getirilmesi söküm ve yeniden imalatta gerekecek malzeme, nakliye, işçilik dahil hesaplama yapıldığı, tadilat, yıkma sökme neticesinde yenilenmesi gerekenler dışında sadece duvar boyasının eski olduğu, duvar boyasında yenilenmesi gerekenler dışında eski boyanın olduğu, bu boyanın uyumsuzluk nedeniyle yenilenmesi gerektiği, eski boyada tadilat nedeniyle yenilenen boya miktarı ve kullanım süresine göre %20 oranında indirim yapılarak inşaat, kalorifer ve sıhhi tesisat işleri ve elektrik tesisat işleri masrafının toplam 105.124,23 TL olduğu belirtilmiştir.
3. Mahkemece; bozma kararına uyulduğu halde gerekleri tam olarak yerine getirilmemiş, bozmaya uygun karar verilmemiştir. Şöyle ki; bozma ilamında kullanım süresi ile orantılı olarak yıpranma payının hesap edilip eski hale getirme bedelinden düşülmesi gerektiği belirtildiği halde yukarıda yer verilen tespitlere göre yıpranma payının sadece boya bedelinden düşüldüğü anlaşılmış olup bu durumda davacı yanın zenginleştiği anlaşılmaktadır.
4. O halde İlk Derece Mahkemesince; eski hale getirme bedeli yönünden davalının sorumluluğunu gerektiren zararın, akit başlangıç tarihi olan 01.10.2009 tarihi itibariyle yıpranma payı da göz önünde bulundurularak belirlenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalının sair temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371 inci maddesi uyarınca davalı yararına BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
06.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.