"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/973 E., 2023/2631 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 7. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/404 E., 2022/498 K.
Taraflar arasında görülen adi ortaklığın fesih ve tasfiyesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkili ile davalıların 26.11.2014 tarihinde tekstil, konfeksiyon, baskı vb. alanlarda faaliyet göstermek üzere bir adi ortaklık kurduklarını, bu adi ortaklığın İstanbul Ticaret Sicilinin 949349 sayısında ...-... Dijital Baskı adıyla kayıtlı olduğunu, taraflar arasında adi ortaklık sözleşmesi düzenlendiğini, müvekkilinin ...-... Dijital Baskı isimli firmanın %23 gizli ortağı olduğunu, bu ortaklığa ait biri İtalyan biri yerli olmak üzere iki adet pres makinesi, 10 adet TS 34 Mımaki yazıcı makinesi, iyi marka ve kalitede 6 adet bilgisayar, Fiat Doblo marka 2016 model araç ve birçok büro mobilyaları bulunduğunu, adi ortaklığın yönetici ortağının davalı ... olduğu, ortaklığın üzerinden 4 yıla yakın zaman geçmesine rağmen davalıların kâr payı ödemediğini, müvekkilinin yönetim faaliyetine karıştırılmadığını, idareci ortak davalı ...'ın işlerin gidişatıyla ilgili hesap vermediğini gibi danışmadığını, görev ve sorumluluklarını yerine getirmediğini ileri sürerek; adi ortaklığın tasfiye edilmesine, tasfiye sonucu oluşacak 1.000,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren avans faiz ile birlikte ödenmesine, 2014-2018 yıllarına ait dağıtılmayan payları için şimdilik 1.000,00 TL alacağa her yıl için ayrı ayrı reeskont faizi işletilmesine, Mahkemenin fesih konusunda aksi kanaatte olması halinde ortaklık payının karar tarihindeki değeri hesaplanarak şimdilik 1.000,00 TL'nin avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline ve ortaklıktan ayrılmasına izin verilmesine karar verilmesini talep etmiş, 20.10.2022 tarihli dilekçe ile ortaklık payına ilişkin talebini 210.021,68 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili; Mahkemenin görevsiz olduğunu, dosyanın Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesi gerektiğini, davacının delil olarak sunduğu sözleşmenin tarihinin 1 Nisan 2016 olduğunu, davacının bu tarihte ... Konfeksiyon ve Ticaret Limited Şirketinde sigortalı olarak çalıştığını, bu şirkete açtığı davanın derdest olduğunu, davacı ile böyle bir sözleşme imzalansa da hiçbir zaman uygulanmadığını, dava konusu işletmenin davalı ... adına kayıtlı olup davacı ve davalı ...'in herhangi bir ortaklığı bulunmadığını, bütün sermayenin ... tarafından konulduğunu ve davacının herhangi bir hak talep edemeyeceğini, davacının gizli ortak olmadığını, işletmeye makine ve teçhizatların davalı ... tarafından tarafından alındığını, davalı ... açısından husumet itirazı olduğunu savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı ...'ın 03.12.2014 tarihinde ... Dijital Baskı ismiyle kayıtlı 949349 sicil numaralı işletmeyi kurduğu, işletme sermayesi 5.000,00 TL olan işletme sahibinin davalı olduğu, ticaret sicil kayıtlarında kuruluş kaydı dışında herhangi bir kayıt bulunmadığı, 01.04.2016 tarihli ortaklık sözleşmesi ile davacı ve davalıların adi ortaklık kurdukları, konusunun ... Dijital Baskı isimli şirketin işletilmesi, kâr ve zararın paylaşımı olduğu, davalı ...'ın %67, davalı ...'in %10, davacının %23 hissesinin bulunup ortaklığın süresiz olarak kurulduğu davalı ...'ın 53.480,00 Euro şirket hesabına sermaye koyduğu, ortakların bu sermayeden hisseleri oranında sorumlu olduğu, şirket ortaklar arasında karar verilecek yeterli mali güce ulaştığında kullanılan sermayenin ...'a geri ödeneceği, kâr ve zararın dağılımı konusunda düzenlenen maddede her ayın ilk haftası içinde önceki aya ilişkin şirket faaliyetlerinin mali ayrıntısının notlar halinde çıkartılarak kar ve zararın tespit edileceği, ortakların zarardan hisseleri oranında sorumlu olacağı hususlarının belirtildiği, davacının SGK kayıtlarında adi ortaklık sözleşme tarihi sonrasında ... Dijital Baskı şirketinde SGK'lı çalıştığına ait bir kayıt bulunmadığı, banka kayıtlarına göre ...'ın hesabından 25.07.2016 tarihinde davacıya yapılan 60.000,00 TL'lik çek ödemesi dışında kayıt bulunmadığı, davacının yazılı sözleşme ile ortak olduğu adi ortaklıktan ayrılmak istediği, bu hususun sözleşmede düzenlendiği ve ortaklıktan ayrılmak isteyen ortağın hisse bedelinin 36 ayda eşit taksitlerle ödenerek ortaklığına son verileceğinin belirtildiği, adi ortaklığın feshi koşulları oluşmadığından fesih talebi yerinde olmayıp, terditli talep olan ortaklıktan çıkma talebinin kabulü gerektiğinden bahisle ortaklıktan çıkma payı olan 210.021,68 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birer ay ara ile 36 eşit taksit halinde ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili; hükme esas alınan bilirkişi raporlarında yeterli incelemelerin yapılmadığını, bilirkişi ek raporunda yapılan hesaplamanın eksik olduğunu, 2020 yılı rayici hesaplanırken 02.12.2021 tarihli denetim ve karar vermeye elverişli olmayan bilirkişi raporunda yer alan makine ve cihazlar, demirbaş ve taşıtlara ilişkin hesabın esas alındığını, ortaklığa ait taşıtın değeri düşük belirlendiğini, makine ve cihazlar için değerlemenin oldukça düşük yapıldığını, demirbaşlar için yapılan hesaplamanın da hatalı olduğunu, bilançolarda yer almayan demirbaş ve makinelerin olması mümkün olup ayrıca ticari defterler üzerinde inceleme yapılması gerektiğini, bilançoların birçok kısmının usule ve yasalara aykırı şekilde düzenlenmiş ve kâr oranını düşürmek için makyajlanmış olması nedeniyle gerçeği yansıtmadığını, davalı tarafın toplamda 228.463,07 TL fazla amortisman kaydederek müvekkilinin kâr oranını düşürdüğünü, davalıların işletmeden aldıkları paranın da hesaplamaya dahil edilmesi gerektiğini, davalı tarafın 2019 yılı bilançoları incelendiğinde ortakların 669.152,86 TL ve 2020 yılı bilançolarına göre 70.155,23 TL olmak üzere toplamda 739.308,09 TL'yi işletmeden çektiklerini, yedek sermayenin hesaplamaya dahil edilmesi gerektiğini, kararda yeterli gerekçeye yer verilmidğini belirterek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2.Davalılar vekili; görevli mahkemenin Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu, ayrıca davadaki talebin zamanaşımına uğradığını, davalı ...'in müştereken ve müteselsilen sorumlu kılındığını, ortak olduğu düşünülse bile şirketteki hisse oranının %10 olduğunu, sorumluluğun da bu orana göre belirlenmesi gerektiğini, bu davalı yönünden husumet itirazlarının dikkate alınmadığını, davalı ... açısından ise şirketin %67 ortağı olduğu için sorumluluğunun bu rakama göre belirlenmesi gerektiğini,öncelikle ...'ın parasının Euro cinsinden ödenmesi gerektiğini, davacının ortak olduğunu iddia ettiği tarihte ... Konfeksiyon ve Ticaret Limited Şirketinde sigortalı çalışan olduğu, davacının bu şirkette ortaklığı olmadığını, sermayenin tamamının davalı ... tarafından ödendiğini, 34 GT ... plakalı aracın müvekkilinin şahsi aracı olmasına rağmen hesaplamaya dahil edildiğini, dava tarihinden itibaren avans faizi işletilmesine karar verilmesinin hatalı olduğunu, dava 1.000,00 TL bedelle açılmış olup daha sonra davacı vekili tarafından yapılan ıslah ile 210.021,68 TL'ye artırıldığını, faizin ıslah tarihinden başlaması gerektiğini, bilirkişi raporunun hatalı olduğu, ayrıntılı hesaplama yapılmadığı, maddi duran varlıkların amortisman hesabının yapılmadığını, 2020 yılına ait hesaplamada 2018 tarihindeki kur esas alınarak hesaplanmış olan davacı payının hesaplamaya dahil edilmiş olmasının hatalı olduğunu, 2015 yılına ait kâr payının enflasyondan arındırılmadan hesaplamaya dahil edildiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; adi ortaklık sözleşmesinde kâr ve zararın paylaşılmasına yönelik ortaklığın kurulduğu, ortaklıktan ayrılmak isteyen ortağın hisse bedelinin 36 ayda eşit taksitlerle kendisine ödenir hükmünün açıkça sözleşmede belirtildiği, bu durumda adi ortaklıktan ayrılmak isteyen davacının adi ortaklığın feshini isteme hakkının olmadığı, sözleşme serbestisi ve sözleşme hükümlerinin tarafları bağlaması nedeniyle bu sözleşme gereği davacının adi ortaklıkta fesih isteyemeyeceği, sadece ortaklıktan çıkabileceği ve çıkma ile alacağı tutarın ödenme şeklinin ise ayrıntılı belirlendiği, 34 GT ... plakalı 2014 model Tofaş-Fiat marka Doblo aracın ticari araç olduğu da gözetilerek hesap bilirkişi raporunda demirbaş bedelleri ile amortisman bedellerinin belirlenmesi ve davacının ortaklık kar payı alacağının hesaplanmasına dair alınan bilirkişi raporlarının denetime elverişli olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Taraf vekillerinin istinaf sebeplerini tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki adi ortaklığın fesin ve tasfiyesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Kanun'un 620 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
Tarafların istinaf sebepleriyle bağlı kalınarak yapılan incelemede; tasfiye raporu alınarak davacı tarafından talep edebilecek bedelin belirlendiği anlaşılmakla, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.