"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2022/66 E., 2022/418 K.
DAVA TARİHİ : 22.03.2013
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılardan Büyükhanlı A.Ş. vekili ve Shell&Turcas A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; davalılardan Mercedes-Benz Türk A.Ş.nin ithalatçısı olduğu dava konusu otomobilinin 06.11.2011 tarihinde seyir halinde iken motor arızası verdiğini, davalı yetkili servis tarafından araçta kullanılan yakıt gerekçe gösterilmek suretiyle garanti kapsamında tamir edilmediğini, ortaya çıkan zararın asıl sorumlusunun tespiti için iki farklı mahkemeye başvurularak alınan değişik iş tespit raporlarının birinde araçta kullanılan yakıtın standartlara uygun olduğunun rapor edildiğini, diğerinde ise araç motorunda herhangi bir arıza bulunmayıp yakıttaki bir değer nedeniyle uzun süreli kullanımın böyle bir sonuca yol açabileceğinin rapor edildiğini, otomobilin 2011 model olduğunu, bu arıza nedeniyle motorunun tümden değiştirilmesi gerektiğini ve bunun için 69.679,15 TL ödenmek zorunda kalındığını
ileri sürerek; fazlaya dair haklarını saklı kalmak üzere, onarım bedeli ve değer kaybı için toplam 89.944,49 TL'nin davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ...Ş.; ana firmadan aldıkları yakıtı sattıklarını, yaptırılan tespitler sonucu düzenlenen bilirkişi raporlarının kendilerine tebliğ edilmediğinden delil olarak kullanılamayacağını, akaryakıt Ankara'da alındıktan dört gün sonra aracın Düzce'de bozulduğunu, bu süre içinde başka benzinlikten de yakıt almasının muhtemel olduğunu, aracın yakıt alındığı tarihteki kilometresinin araştırılması gerektiği, davacının yakıt aldığı tarihte başka bir tüketici şikayeti olmadığını, 01.11.2011 - 02.11.2011 tarihleri arasında yaklaşık 76 araca yakıt satışı yapıldığı, aynı yakıt satılmasına rağmen yalnızca davacıdan şikayet gelmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu, davacının aracına daha önce aldığı yakıtın evsahafının belli olmadığını, arızaya yakıtın sebep olduğunun düşünülemeyeceğini, yapılan tahlil sonuçları ile yakıtın temiz olduğunun tespit edildiğini, tespit dosyalarında alınan numunelerin şaibeli olduğu, aracının onarımı için kaskodan yararlanıp yararlanmadığının tespiti gerektiğini bildirerek, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Shell & Turcas A.Ş.; sattığı akaryakıt ile ilgili ve sınırlı sorumluluğunun ürünün bayiye satışı ve teslimi ile sona erdiğini, akaryakıt mal ve hizmet ilişkisi ile bundan doğabilecek zarar ve sari neticelerin tamamen bayi ile tüketici arasında olduğu, davalı bayiye verilen akaryakıtın TSE standartları açısından kontrol edildiğini, EPDK tarafından düzenli olarak denetlendiğini, ürünün standart dışı olmasının söz konusu olmadığını, bayiden alınan yakıttan arıza meydana gelmiş olsaydı aynı bayiden yakıt alan diğer tüketicilerin de araçlarında hasar meydana gelmesi gerektiği, söz konusu tarihlerde ilgili tüketicilerle herhangi bir sorun yaşanmadığını, zarar ile illiyet bağı bulunmadığını, laboratuvar analizi sonucunda numunenin TSE standartlarına uygun olduğunun belirlendiği, yetkili servise durumun e-posta ile bildirildiğini, delil tespitin gıyapta yapıldığını, araç arızasının bildirilmesinden 2 ay sonra tespit yapıldığını, ikinci delil tespitinde de bu analiz sonuçlarının dikkate alındığını, analizi yapılan yakıtın hasardan çok sonra alındığını, araca başka bir yakıt konulup konulmadığı konusunda herhangi bir bilgi verilmediğini, davalı ...Ş. ile imzalanan sözleşme gereğince düzenli olarak istasyonda akaryakıt analizleri ve kontrolleri yapıldığını, standart dışı yakıt satışının önlendiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ...Ş.; delil tespiti dosyalarında alınan raporlarla yakıtın standarda uygun olmadığının, teknik olarak aracın motorunda imalat hatasından söz edilemeyeceğinin tespit edildiğini, yetkili servis tarafından araç enjektörlerinde aşırı kurum olduğu ve arızanın dış etken kaynaklı olduğunun tespit edildiğini, arızanın ücret karşılığı giderildiğii, arızanın giderilmesinden önce alınan yakıt numunesine ilişkin analiz raporunda yakıtın TS EN 590-A1 standardına uygun olmadığının tespit edildiğini, yine ikinci delil tespit raporunda bilirkişi tarafından motorda herhangi bir imalat hatası olmadığının belirlendiğini, oluşan arıza nedeniyle davalı şirketin sorumluluğu bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 10.05.2016 tarihli 2013/730 E., 2016/885 K. sayılı kararıyla; bilirkişi raporuna göre araçta meydana gelen arızaya yakıtın neden olmadığı, arızaya motor işletme ayarlarındaki veya yakıt enenjektörlerindeki bir hatanın neden olduğu, aracın ayıplı olması nedeniyle davalı ...nin zarardan sorumlu olduğu, diğer davalılar aleyhine açılan davanın husumet noktasından reddi gerektiği, davacının talep edebileceği tazminat tutarıın 83.818,02 TL olduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile davalılar Shell & Turcas A.Ş. ile Büyükhanlı A.Ş. aleyhine açılan davanın husumet sebebiyle reddine, 83.818,02 TL'nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalı ...den tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, davalı ...Ş. temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 22.01.2019 tarihli ve 2017/1251 E., 2019/449 K. sayılı ilamıyla; değişik iş tespit raporlarında araçta kullanılmakta olan yakıtın standartlara uygun olmadığının ve otomobil motorunda herhangi bir arıza bulunmadığının bildirildiği, yargılama sırasında alınan kök ve ek bilirkişi raporlarında ise mevcut arızanın davalı benzin istasyonundan alınan yakıttan kaynaklanmadığı, arızaya otomobilin motor işletme ayarlarındaki veya yakıt enjektörlerindeki bir hatanın neden olduğu görüşünün ileri sürüldüğü, bu haliyle bilirkişi raporları arasında açık çelişki bulunduğu, Mahkemece bilirkişi raporları arasındaki çelişkiyi giderici, bu konuda rapor düzenlemeye ehil ve donanımlı yeni bilirkişi heyetinden, özellikle araçta kullanılan yakıtın davaya sebep arızaya sebep olup olmayacağı hususunda, nedenlerini açıklayıcı, taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli, önceki raporlara vaki taraf itirazlarını karşılar mahiyette rapor alınarak, sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle Mahkeme kararı bozulmuş, temyiz eden davalının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; araçtaki arızaya, davalı Shell-Turcas A.Ş. bayisi Büyükhanlı'ya satılan ve Büyükhanlı'dan tüketicinin satın aldığı yakıtın neden olduğunun bilirkişi raporu ile tespit edildiği, bu sebeple davalı Shell& Turcas A.Ş. ve bayii Büyükhanlı A.Ş.nin davacı aracındaki arıza ve değer kaybından sorumlu oldukları gerekçesiyle, davanın davalı ...Ş. yönünden reddine, davalılar Shell & Turcas Petrol A.Ş. ve Büyükhanlı A.Ş. yönünden kısmen kabulü ile 83.818,02 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılardan Büyükhanlı A.Ş. vekili ve Shell&Turcas A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekilleri temyiz dilekçelerinde; davacının 14.11.2011 tarihli şikayeti üzerine hem araç hem de istasyondan alınan numunelerde yakıtın standartlara uygun olduğunun tespit edildiğini, mevcut raporlardaki analizin olaydan 2 ay sonra alınan numune ile yapıldığını, gıyaptaki tespit raporlarına dayanılamayacağını, aracın yakıt alındıktan 4 gün sonra arızalandığını, en son nerden yakıt aldığının ve aracın nasıl kullandığının bilinmediğini, cetan sayısının arızaya neden olabileceği belirtilmiş ise de nasıl bir arızaya neden olabileceğinin raporlarda açıklanmadığını, hesaplanan zarar miktarının da dayanağı olmadığını, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, bozulmasını talep etmişlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ayıplı hizmet nedeniyle oluşan zararın tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. Bir davada tarafların ya da mahkemenin yaptığı bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine, diğeri aleyhine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu hakka, usuli kazanılmış hak denir.
2. Bir mahkemenin Yargıtay Dairesinde verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yapmak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. (09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı YİBK).
3. Yargıtay Dairesince bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
3. Değerlendirme
1. Mahkemece verilen 10.05.2016 tarihli kararla; yalnız Mercedes-Benz A.Ş. yönünden dava kabul edilmiş, diğer iki davalı şirket yönünden ise reddedilmiş olup, bu karara karşı davacı tarafça temyiz yoluna başvurulmamıştır.
2. Yukarıda açıklanan usuli kazanılmış hak ilkesi gereğince, Mahkemece davanın reddine dair verilen 10.05.2016 tarihli karar, davacı tarafından temyiz edilmemekle davalılar Büyükhanlı ve Shell&Turcas şirketleri bakımından davanın reddi yönünden usuli kazanılmış hak oluşmuş olup, bu husus kamu düzeninden olmakla Yargıtayca resen gözetilir.
3. Buna göre Mahkemece; usuli kazanılmış hakka riayet edilerek, temyiz eden davalılar yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken, davanın kabulüne karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi gereğince davalılar Büyükhanlı Kardeşler İnş. Tic. A.Ş. ile Shell & Turcas Petrol A.Ş. yararına BOZULMASINA,
2. Peşin alınan temyiz karar harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi geregince kararın tebliginden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
12.06.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.