"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
İHBAR OLUNANLAR : 1-... Alışveriş Hizmetleri A.Ş. vekili Av. ...
DAVA TARİHİ :18.07.2012
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyularak Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili, ihbar olunanlar ... Alışveriş Hizmetleri A.Ş. vekili ve ... Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili, ihbar olunanlar ... Alışveriş Hizmetleri A.Ş. vekili ve ... Sigorta A.Ş. vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; temizlik hizmeti sunduğu alışveriş merkezinde davalılardan ... Mağazacılık A.Ş.'nin kusuru nedeniyle çıkan yangında temizlik malzeme ve ekipmanlarının zayi olduğunu, davalılardan ... Mağazacılık A.Ş.'nin yangının çıktığı mağazayı ... Mağazacılık A.Ş. ye franchise sözleşmesi ile işletmeye vermesi nedeniyle, ... Sigorta A.Ş.'nin ise ... Mağazacılık A.Ş.'nin sigortacısı olması nedeniyle sorumlu olduğunu ileri sürerek; 97.277,45 TL maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Mağazacılık San. ve Tic. A.Ş. vekili; yangının, ... mağazasının devamı imiş gibi görünen ancak duvarla ayrılmış mağazanın deposuna bitişik sadece binanın dışından merdivenle girilen yaklaşık 20 m2’Iik davacıya ait bağımsız temizlik odasından çıktığını, bu sebeple sorumluluklarının bulunmadığını savunarak; davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... Mağazacılık Tekstil San. ve Tic. A.Ş. vekili; franchise sözleşmesi ile yerin davalı ... Mağazacılık A.Ş'ye kiralandığını, kiralanan yerde hiçbir ticari faaliyetlerinin ve kullanımlarının bulunmadığını, şirkete husumet yöneltilemeyeceğini, alt kiracı ... Mağazacılık AŞ'nin talebi üzerine, ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2012/8 D. ... sayılı dosyasında yapılan tespit sonucu hazırlanan raporda, yangının davacı kullanımında bulunan yerde çıktığının anlaşıldığını, yangının büyümesine ve zarar miktarının artmasında alışveriş merkezi yöneticisinin de ağır kusuru bulunduğunu, talebin fahiş olduğunu savunarak; davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ...Ş. vekili; ... Mağazacılık A.Ş. tarafından işletilen AVM'deki işyerinin şirketlerine sigortalı olduğunu, sigortalısının yangının meydana gelmesinde herhangi bir kusurunun bulunmadığını, talep edilen alacak miktarını kabul etmediklerini savunarak; davanın reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
... (Kapatılan) 30. Asliye Ticaret Mahkemesinin 27.05.2013 tarihli ve 2012/167 E., 2013/166 K. sayılı kararıyla, davanın Borçlar Kanununda düzenlenen haksız fiil ve bina malikinin sorumluluğu hükmüne dayalı olarak açıldığı, ticari bir yönü bulunmayan davaya bakmakla görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle dava dilekçesinin görev yönünden usulden reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalılardan ... Mağazacılık A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 09.02.2015 tarihli ve 2015/911 E., 2015/1971 K. sayılı ilamıyla; uyuşmazlık her ne kadar haksız eyleme dayalı ise de, ihtiyari dava arkadaşı olan davalı ... AŞ. nin sorumluluğu sigorta hukukundan kaynaklandığından işin esasının incelenmesi ve ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan ... 18. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 12.03.2018 tarihli ve 2015/640 E., 2018/240 K. sayılı kararı ile; 31.01.2017 tarihli bilirkişi raporunda yangının çıkış yerinin, davacının kullanımında olan alanda ve elektrikli ısıtıcıdan kaynaklandığının tespit edildiği, yangının çıkmasında ve gelişmesinde illiyet bağı kurulmasını gerektirecek bir eylemine rastlanmayan, kusurlu ya da kusursuz sorumluluğunu doğuracak fiilinin bulunmamasının yanısıra malik sıfatları da bulunmayan davalılar ... Mağazacılık A.Ş. ve alt kiracısı ... Mağazacılık A.Ş'nin talep edilen zararı giderme yükümlülüklerinin bulunmadığı, sigortalısının kusuru bulunmadığından davalı ... şirketinin de sorumluluğuna gidilemeyeceği gerekçesi ile davanın reddi kararına karşı, süresi içinde davacı vekili ve ihbar olunan ... Sigorta A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 30.04.2019 tarihli ve 2018/5465 E., 2019/3942 K. sayılı ilamıyla; mahkemece yangının elektrikli alet kullanılmasından kaynaklı olduğu gözetilerek aralarında elektrik- elektronik mühendisi bulunduğu bilirkişi heyetinden elverişli rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, aralarında elektrik mühendisi ile itfaiyecilik ve yangın uzmanının da bulunduğu 7 kişilik yeni bir bilirkişi heyetinden alınan 04.03.2021 tarihli kök ve 10.07.2021 tarihli ek raporda yangının ... Mağazasından başlamadığı şeklinde değerlendirmeler ve tespitin yapıldığı, davacının personellerinin kullandığı temizlik odasında açık olarak unutulan ısıtıcıdan ve bu ısıtıcının etrafında kolay tutuşabilme özelliğine sahip yanıcı maddeleri tutuşturup daha sonra tavan seviyesine yükselen ısının çatı duvar bölmeleri arasından bitişikteki ... (...) firmasının deposuna sirayet etmesiyle büyüyüp genişleyerek yangının meydana geldiği, yangının başlangıç noktasının ... firması tarafından işletilen ... mağazası olduğuna veya yangının burada başladığında ilişkin objektif somut delil bulunmadığından yangının çıkmasında ve gelişmesinde illiyet bağı kurulmasını gerektirecek bir eylem veya ihmallerine rastlanmayan, kusurlu ya da kusursuz sorumluluklarını doğuracak fiillerinin/ihmallerinin bulunmamasının yanısıra malik sıfatları da bulunmayan davalılar ... Mağazacılık A.Ş ve sigortacısı davalı ... Sigorta şirketi ile alt kiracısı davalı ... Mağazacılık A.Ş'nin talep edilen dava konusu zararı giderme yükümlülükleri oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili, ihbar olunanlar ... Alışveriş Hizmetleri A.Ş. vekili ve ... Sigorta A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 20.09.2022 tarihli ve 2022/213 E., 2022/6762 K. sayılı kararıyla, ihbar olunanlar yönünden temyiz hakkı bulunmadığından temyiz dilekçesinin reddine, davacı yönünden onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili, ihbar olunanlar ... Alışveriş Hizmetleri A.Ş. vekili ve ... Sigorta A.Ş. vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
1. Davacı vekili; onama kararındaki ifadeler ile onanan yerel Mahkeme kararının çeliştiğini, yangın ile ilgili olarak açılan 40'a yakın dosyada alınan bilirkişi raporları çelişkili olup yangının müvekkile ait odadan çıktığına dair tespitlerin hayli az olduğunu, buna rağmen çelişkilerin giderilmediğini, yangın sebebiyle açılmış birçok tazminat davasında mahkemelerce huzurdaki dosyanın kesinleşmesi beklenmekte iken dosyada eksik inceleme ile karar verildiğini, onama kararının yeterli gerekçeye dayanmadığını, Mahkeme yangının başladığı noktaya ilişkin kanaat ile karar vermiş iken Yargıtay onama kararını yangının başlangıcının şüpheye yer bırakmayacak şekilde ispatlanamadığından dolayı verdiğini, yerel Mahkemece yargıtay bozmasına uygun şekilde bilirkişi seçimi yapılmadığını, Yargıtay 3. Hukuk Dairesi tarafından dosyada daha önce görev yapmamış bilirkişilere dosyanın tevdii edilmesi gerektiği açıkça ilamda belirtildiği halde Mahkemece seçilen bilirkişi heyetinde mali müşavir olarak Yargıtay bozması öncesinde rapor ibraz eden bilirkişi ...'a tevdii edildiğini, onanan yerel Mahkeme kararına konu raporun bozma öncesi raporların tekrarı niteliğinde olduğunu, ek hiçbir araştırma yapılmadığını, Yargıtay'ın belirlediği kriterler uygulanmaksızın yine hatalı bir karar verildiğini, kusur oranlarının birebir aynısının belirlendiği, davaya konu yangınla ilgili görülen davalarda alınan güncel raporlar dosyaya sunulduğu halde Mahkemece incelenmediğini, Mahkemenin gerekçesinde dayandığı bilirkişi raporları 2012 tarihli olup güncel olarak sunulan hiçbir delilin incelenmediğini, Mahkemenin dikkate aldığını iddia ettiği deliller ve bilirkişi raporlarının üzerine bir çok rapor alındığı ve dosyaya sunulduğunu, onanan yerel Mahkeme kararının maddi gerçekle bağdaşmadığını, yangın çıkış noktası konusunda yangın tarihinde hazırlanan itfaiye raporunun esas olması gerektiğini, 2012 yılından 2022 yılına değin toplanan diğer hiçbir delili dikkate almadığını temizlik odasındaki tuvalet kağıtlarının yanmadığını gösterir fotoğraflar bulunmakta iken ... mağazasının deposunda tüm malların yandığını, yangından hemen sonra alınan raporda yangının ... mağazasından çıktığının tespit edildiğini, dava konusu yangının ... mağazasından çıktığı yönünde tespitte bulunulan raporların olduğunu, yangının ... mağazasından çıktığını ispatlar nitelikte tanık beyanları ve bilirkişi raporları ile şüpheye yer bırakmayacak şekilde sabit olduğunu, ceza yargılaması boyunca beyan veren ve yangın anında bizzat AVM içinde bulunan ve yangına ilk olarak müdahale eden itfaiye ekibi içinde bulunan tüm tanıkların yangının ilk olarak ... mağazasından çıktığını beyan ettiklerini, olay mahallinde yerinde inceleme yaparak rapor oluşturan bilirkişiler de Mahkeme huzurunda tanık olarak dinlendiklerini, yangının ... mağazasından çıktığını açıkça beyan ettiklerini, yangının başladığı anda AVM içerisinde bulunan ve yangına müdahale etmeye çalışan her tanık dumandan ... Mağazasına girilemediğini fakat temizlik odasına girilebildiğini ifade ettiklerini, yangının çıkış yerinin ... mağazasının asma katı olan 400 m²'lik alan olduğunu, çok küçük hacimde ve yangın yükü son derece düşük olan temizlik odasında yangının çıkma ihtimalinin ve tüm çatı katına sirayet etme ihtimalinin olamayacağı, yangının itfaiyeye 14 dakika sonra bildirilmesi güvenlik şirketinin kusurunu ortaya koyduğunu, yangının itfaiyeye geç bildirildiğini, güvenlik firmasının işçilerine gerekli eğitimi vermemesi sebebiyle gecikmenin yaşandığı açık olup güvenlik firmasının kusurlu hareketine rağmen güvenlik firmasına cüzi oranda bir kusur yüklenmesinin doğru olmadığını, davaya konu yangın olayı ile alakalı olarak ... mağazası müdürü hakkında verilen beraat kararı yangının ... mağazasından çıktığı gerçeğini değiştirmediğini, ceza yargılamasında toplanan delillerde de yangının ... mağazasından çıktığının sabit olduğunu ancak ... mağazasında meydana gelen yangına sanığın sebebiyet verip vermediği hususunda şüpheye mahal bırakmayacak derece delil bulunmamasından ötürü “yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmaması nedeni” ile beraat kararı verildiğini, davalılar lehine bir karar olmadığını, Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu belirtmişse de bozma kararındaki hiçbir şartın yerine getirilmediği, eksik inceleme ile karar verildiğini ileri sürerek, kararın düzeltilmesine ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
2. İhbar olunan ... Alışveriş Hizmetleri A.Ş. vekili; uyulan bozma ilamı gereklerini yerine getirmeyen ilamın onandığını, yangının çıkış yerinin, ilk tespit ve gerçeklere aykırı şekilde sonradan değişmesinin kabulü mümkün olmadığını, AVM binasının maliki belediyeye hiçbir kusur atfedilmediğini, eklenti olmadığı kesinleşmiş mahkeme kararı ile sabit olmasına rağmen projeye aykırı eklenti yapıldığı varsayılarak hükme varıldığını, Mahkemece yangın önlemlerini alındığı tespit edilmiş olmasına rağmen müvekkilin yangın önlemlerini almadığının varsayıldığını, güvenlik personeli dava dışı güvenlik firmasının çalışanı olmasına rağmen müvekkil şirketin çalışanı varsayıldığını, hükme esas alınan bilirkişi raporu eksik ve yanlış olup uyulan bozma ilamını karşılamadığını ileri sürerek, onama kararının kaldırılmasını istemiştir.
3. İhbar olunan ... Sigorta A.Ş. vekili; bozma ilamı doğrultusunda çelişkilerin giderilmediği ve tüm sorumlular ve kusurlular tespit edilmeden onama karar verildiğini ileri sürerek, kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yangın nedeniyle oluşan maddi zararın tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 61 inci maddesi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 6 ncı maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 190 ıncı maddesi.
3. Değerlendirme
1. Davada taraf sıfatı olmayan ve haklarında hüküm kurulmayan ihbar olunanların karar düzeltme talebinde bulunma hakları olmadığından, taleplerinin reddi gerekir.
2. Davacı yönünden, karar düzeltme yoluyla incelenen kararın, Dairenin 30.04.2019 tarihli ve 2018/5465 E., 2019/3942 K. sayılı bozma ilamı doğrultusunda verildiği ve yangının davalıların sorumluluğundaki alandan çıktığı ispat edilemediği anlaşılmakla davacı vekilinin 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440 ıncı maddesindeki yazılı hallerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekili, ihbar olunanlar ... Alışveriş Hizmetleri A.Ş. vekili ve ... Sigorta A.Ş. vekilinin karar düzeltme taleplerinin ayrı ayrı REDDİNE,
Aşağıda yazılı bakiye karar düzeltme harçlarının karar düzeltme isteyenlerden alınmasına,
Aşağıda yazılı para cezalarının karar düzeltme isteyenlere yükletilmesine,
02.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.