"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
DAVA TARİHİ : 29.08.2018
SAYISI : 2018/253 E., 2021/161 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davalı ... Başkanlığına yönelik açılan davanın husumetten reddine, davalı ... Başkanlığına yönelik açılan davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalı ... tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı dava dilekçesinde, 6360 sayılı kanun ile kapanan ve tüzel kişiliği son bularak ... Belediye Başkanlığına mahalle olarak bağlanan ... Belediye Başkanlığının sorumluluk sınırları içerisinde kalan hemzemin geçitte meydana gelebilecek kazaların önlenmesi ile can ve mal güvenliğinin sağlanması, kara yolu araçlarının hemzemin geçitten geçiş konforunun arttırılması amacıyla bekçili bariyerli hemzemin geçitte 2008 Eylül-Aralık ve 2009-2010 dönemlerindeki bekçilik hizmetlerinin sorumlu (kapatılan) ... Belediye Başkanlığı tarafından yerine getirilmediğini, vekaletsiz ... görme kapsamında toplam 126.728,60 TL harcandığını, bedelin ödenmesi için yapılan başvurulara karşı bir ödeme yapılmadığını ileri sürerek; 126.728,60 TL'nin temerrüt tarihinden itibaren davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... cevap dilekçesinde; Mahkemenin görevsiz olduğunu, ihtilaf tahkim usulüne tabii olduğu için genel mahkemenin görevsizlik kararı vermesi gerektiğini, alacağın zamanaşımına uğradığını, 2004 ile 2008 yılları arasında dava konusu bekçilik hizmetine ilişkin bedelin dava değeri kadar olamayacağını, ücretin fahiş olduğunu, hizmetin yerinde ve gereği gibi ifa edilip edilmediğinin davacı tarafından ispatlanması gerektiğini, ... Belediyesine gönderilen yazı ile temerrüde usulünce düşürülmediğini, faiz başlangıç tarihinin dava tarihi olması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... cevap dilekçesinde; görev, yargı yolu, yetki, husumet, zamanaşımı, hak düşürücü süre vb. nedenlerle davanın reddini, yetkilendirilmeden karar alıp uyguladığını, hemzemin geçidin Karayolları Trafik Kanunu'na göre karayolundan sayılmayacağını, demir yollarının sorumluluğunda bulunan dava konusu işin ... A.Ş.'nin sorumluluğunda olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/184 Esas sayılı dosyasında aynı dava konusu olan hemzemin geçidin hangi belediye sınırlarında kaldığının incelendiğini, Ekim 2004 ile Ağustos 2008 yılları arasında hemzemin geçidin ... sınırları içinde kaldığının anlaşıldığını, dava konusu olan ve talep edilen fatura tarihleri 2008,2009 ve 2010 yıllarını kapsadığından, hemzemin geçidin bu hâli ile dava konusu fatura tarihleri döneminde, ... sınırları içinde kaldığını, hemzemin geçidin sınırlarının ... sınırları içinde kalması sebebi ile ... yönünden açılan davanın pasif husumet yokluğu sebebi ile reddi gerektiği, ... Belediye Başkanlığına gönderilen ihtarın ... için hüküm ifade etmeyeceği anlaşıldığından dava konusu talebe dava tarihinden faiz işletilmesi gerektiği, 30.03.2021 havale tarihli bilirkişi raporunun hükme esas alındığını, davalı ... Başkanlığının görevi olduğu hâlde yapmadığı hemzemin geçitlerdeki bekçilik hizmetinin ücretini ödeyen davacının vekaletsiz ... görme hükümlerine göre ödediği bedeli davalı ... Başkanlığından isteyebileceği gerekçesiyle; ... yönünden açılan davanın pasif husumet yokluğu sebebi ile reddine, ... yönünden açılan davanın kabulüne, 126.728,60TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... Başkanlığından alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı ... tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı; 6360 Sayılı kanun ile değişik 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun... nci maddesinin (g) bendinde "(Değişik : 6360 - 12.11.2012 / m.7/ Yürürlük / m.36/a ) Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımı ile..." Büyükşehir Belediyesinin görevleri arasında olduğunu, yine aynı yasa ile ulaşım hizmeti nedeniyle oluşan borçlarla ilgili sorumluluğun Büyükşehir Belediyelerine geçtiğini, Yargıtay 3. Hukuk Dairesi tarafından tek belediye açısından davanın kabulüne karar verilen BAM kararının bozulduğunu, alacağın tahsili amacıyla ... Belediye Başkanlığına 04.07.2011 tarihli yazının tebliğ edildiğini, alacağa ilişkin faiz başlangıç tarihinin dava tarihi değil yazının tebliğ tarihi olması gerektiğini belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... Belediyesi; zamanaşımı, yargı yolu, hak düşürücü süre ve husumete ilişkin itirazlarının yerel mahkemece değerlendirilmediğini, bilirkişi raporuna karşı itirazlarının değerlendirilmediğini, hemzemin geçitlerde, bağlı olduğu kamu kurum veya kuruluş personelinin geçit bekçisi olarak görevlendirilebilmesi için, ... ile bu kurum veya kuruluşlar arasında protokol imzalanması ve protokolün ilgili kuruluşun karar organınca (belediye encümeni vb..) ve noter tarafından da onaylanmasının zorunlu olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunun sadece faturaların toplanıp faizin eklenmesiyle hazırlandığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte öncelikle iddia edilen bekçilik hizmet bedelinin iddia edilen yıllarda ne kadar olduğunun tarafsız kurum ve kuruluşlardan sorularak tespiti gerektiğini belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı kurumca vekaletsiz ... görme kapsamında Kamu İhale Kanunu kapsamında bekçilik hizmeti yerine getirildiğinden davalı ... Belediyesinin hesaplanan bedeli ödeme yükümlülüğünün bulunduğu, davalı ... Belediyesi yönünden ise aldırılan bilirkişi raporu ve dosyadaki belgeler kapsamında bekçilik hizmeti verilen yerin sonradan kapatılıp ... Belediyesine mahalle olarak bağlanan ... Belediyesi hudutları içerisinde kaldığı, anılan yasa maddeleri çevçevesinde büyükşehir belediyesinin sorumluluk alanı dışındaki bölgelere de sırf büyükşehir belediyesi olduğundan bahisle sorumlu olacağına dair istisnai bir düzenleme bulunmadığı dikkate alındığında verilen husumet yokluğu nedeni ile red kararının yerinde olduğu gerekçesiyle davacı ve davalı ... Başkanlığının istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı; istinaf itirazlarını tekrarlayarak kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık,vekaletsiz işgörme hükümleri kapsamında verilen hizmet bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6098 sayılı Borçlar Kanunu'nun 526 ncı (818 sayılı BK'nın 410 uncu) maddesi "Vekâleti olmaksızın başkasının hesabına işgören... işi sahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak görmekle yükümlüdür.
"
2.5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "Belediyenin görev ve sorumlulukları" başlıklı 14 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının a bendi "Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;
a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt ...;....hizmetlerini yapar veya yaptırır."
3. 5393 sayılı Kanun'un 15 inci maddesinin 1/p bendinin son cümlesi "...kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.
"
4. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Karayolu Trafik Güvenliği" başlıklı 13 üncü maddesinin... inci fıkrasında "Karayolunun yapımı, bakımı, işletilmesi ile görevli ve sorumlu bütün kuruluşlar, karayolu yapısını, trafik güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmakla yükümlüdür."
5.Aynı Kanun'un "Belediye trafik birimleri, görev ve yetkileri...başlıklı 10 uncu maddesinin...b...fıkrasının 1 inci bendi "Yapım ve bakımından sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmak," şeklindedir.
3. Değerlendirme
1.Yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, belediye sınırları içerisindeki yolların yapım ve bakımında görevli olan belediyelerin, bu yolların trafik düzeni ve güvenliğini de sağlamakla yükümlü oldukları, bu yükümlülükler içinde yapım ve bakımından sorumlu olduğu yolların demiryolu ile kesiştiği yerlerde alt ve üst geçit yapma, hemzemin geçidi bekçili bariyerli hale getirme, otomatik koruma tesisini...kurma ve diğer emniyet tedbirlerini de almanın bulunduğu sonucu çıkmaktadır.
2.Öyle olunca davalı ... sınırları içerisinde bulunan hemzemin geçide kurulan bekçili bariyerli geçit tesisini çalıştırma görevi davalı belediyeye aittir. Davalı belediyenin görevi olduğu halde yapmadığı bu hemzemin geçitlerdeki bekçilik hizmetinin ücretini ödeyen davacı, vekaletsiz ... görme hükümlerine göre ödediği ücretleri davalıdan istemekte haklıdır.
3.Bu kapsamda, somut olayda Bölge Adliye mahkemesince verilen kararın yerinde olduğu dikkate alındığında; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre davalının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden Belediyeye yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.