"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/3164 E., 2023/3662 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 29. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/280 E., 2022/15 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; muris... 'a ait taşınmaza tapu senedinin verilmesi için Emlak Kredi Bankasına 218.400,00 TL ödendiğini, ardından murisin ilgili tapunun verilmesi için Bayındırlık ve İskan Müdürlüğüne başvurduğunu, murisin vefatı üzerine mirasçılarının dava konusu taşınmaza zilyet olduklarını, taşınmazın parsel numarasının değiştiğini ve en son Emlak Planlamaya devredildiğini, murisin varislerinin taşınmazın tapusunu almak için Emlak Planmaya başvurmaları üzerine 356.000,00 TL'nin ödendiğini, tapunun varislere devredildiğini, murisin varislerinin ihtirazı kayıt ile ödenen bedel sebebiyle ilgili kuruluşlardan alacağın tazmini için davacıya alacağı temlik ettiklerini belirterek murisin varisleri tarafından yapılan 356.000,00 TL'lik mükerrer ödemenin, ödeme tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili; yetkili mahkemenin Ankara Mahkemeleri olduğunu, husumet itirazında bulunduklarını, dava konusu alacağın Üsküdar Belediyesinden ya da TOKİ'den talep edilmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı TOKİ vekili; 775 sayılı Kanun'un geçici 9 uncu maddesi uyarınca taşınmazın kendilerine devredildiğini, tapu tahsis belgesinin mülkiyet belgesi olmadığını, fiili kullanmayı belirleyen ve ilgilisine kişisel hak sağlayan zilyetlik belgesi olduğunu, işlemlere ilişkin denetimin İdari Yargı tarafından yapılması gerektiğinden İdare Mahkemelerinin görevli olduğunu savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
3. Davalı ... İnşaat Proje Yönetimi ve Ticaret A.Ş., davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. Davanın açıldığı İstanbul 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 19.12.2019 tarihli ve 2017/73 E., 2019/439 K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulü ile davanın davalılar TOKİ ve ... İnşaat Proje Yönetimi ve Ticaret A.Ş. yönünden husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine, davalı ... Hazinesi yönünden kabulüne, 356.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davalı Hazineden alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalılardan Maliye Bakanlığı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
3. Bölge Adliye Mahkemesinin 13.10.2021 tarihli ve 2020/1309 E., 2021/2629 K. sayılı kararıyla; Mahkemece, tapu tahsis belgesi açısından, tapu tahsis belgesi verilmesi için 1987 yılında temlik edenlerin murisi tarafından yapılan ödemenin tarihi esas alınarak, ifanın imkansız hale geldiği tarih belirlenerek, bu bedelin o tarihte ulaşacağı alım gücünün ortalamaları alınmak suretiyle uzman bilirkişi marifetiyle belirlenmesi ve sonucu dairesinde bir hüküm kurulması gerekirken, bu konuda bilirkişi incelemesi yapılmadığı ve karar gerekçesinde bu konunun hiç tartışılmadığı gerekçesiyle, davalı ... Bakanlığının istinaf başvurusunun kabulü ile kararın kaldırılarak yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine iadesine, davacının istinaf sebeplerinin her aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
4. İlk Derece Mahkemesinin tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; temlik edenlerin murisi tarafından 21.09.1987 tarihinde yapılan 218.400,00 TL'lik ödemenin denkleştirici adalet ilkesi kapsamında ifanın imkansız hale geldiği 30.09.2010 tarihi itibariyle değerinin 1.597,81 TL'ye tekabül ettiği bilirkişi ek raporunda tespit edildiği gerekçesiyle; davacı tarafın davalı ... Hazinesine karşı tazminat talebinin kısmen kabulü ile 1.597,81 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Hazineden alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davanın kabul edilen kısmının denkleştirici adaleti sağlamadığını, kararın hatalı olduğunu, temlik edenlerin murisinin tapu tahsis belgesine bağlı hak sahipliğinin tapu kütük sahifesinin beyanlar hanesine şerh edildiğini ve davanın tüm davalılar yönünden kabulüne karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taşınmaz 30.09.2010 tarihinde Hazine tarafından TOKİ'ye devredildiğinden ifanın imkansız hale geldiği tarihin bu tarih olduğu, kök ve ek bilirkişi raporlarıyla temlik edenlerin murisi tarafından 21.09.1987 tarihinde ödenen 218.400,00 TL'nin 30.09.2010 tarihi itibarıyla güncelenmiş bedelinin 1.597,81 TL olarak hesaplandığı, bu hesaplamanın denetime elverişli olduğu, ayrıca diğer davalılar tapu tahsis bedelini almadığından bunlar yönünden davanın husumet nedeniyle reddi kararının yerinde olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrarlayarak kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapu tahsis belgesi verilen taşınmaz için mükerrer ödendiği ileri sürülen satış bedelinin iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.12.1996 tarihli ve 1996/14-763-864 sayılı ilamı.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye, özellikle iptal edilen tapu tahsis belgesine ilişkin olarak 21.09.1987 tarihinde ödenen 218.400,00 TL'nin (eski TL) ifanın imkansız hale geldiği tarih olan 30.09.2010 itibariyle denkleştirici adalet ilkesine dayalı olarak güncellenmiş değerinin belirlenerek tahsiline dair verilen kararın, yukarıda yer verilen Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun Kararına göre yerinde olduğunun anlaşılmasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.