"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/143 E., 2023/1069 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/463 E., 2022/668 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı-birleşen davada davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Asıl dosyada davacı şirket vekili; davalı idareye emaneten teslim edilen 727.840 ton AC bitümlü malzemeden sadece 156.960 tonun müvekkili şirkete geri verildiğini, bakiye 570.880 ton şirketin alacağı kaldığını, bakiye malzemenin davalı idare uhdesinde olduğunun davalı idare elemanlarının imzası bulunan tutanakla da sabit olduğunu ileri sürerek, bakiye 570.880 ton bitümlü malzemenin iade edilmesine, mümkün olmadığı takdirde dava tarihinde geçerli Tüpraş fiyatı üzerinden bedelinin tespiti ile ticari faizi ile birlikte müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Birleşen dosyada davacı ... vekili; mevzuat hükümleri dışında Belediye tesisleri kullanılarak ve yasal olarak Belediyeden hiçbir alacağı olmamasına rağmen Kavak tesislerinden davalı şirkete 410,20 ton AC bitüm malzemesi teslim edilmek suretiyle kamu zararına sebebiyet verildiğini, kamu zararına sebebiyet veren ilgililer hakkında suç duyurusunda bulunulması üzerine Samsun Cumhuriyet Başsavcılığının 2021/19 Soruşturma sayılı dosyası ile soruşturma başlatıldığını, hukuka aykırı fiiller neticesinde meydana gelen kamu zararı 410,20 ton bitüm malzemesinin Tüpraş'dan alınan fiyatlara göre 801.469,08 TL, 2017 yılındaki nakliye masraf tutarı 11.318,17 TL ve 2018 yılındaki nakliye masraf tutarı 25.469,36 TL olmak üzere toplamda 838.319,61 TL'nin kurum zararının faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Asıl dosyada davalı vekili; yaptıkları araştırmada müvekkili idare ile davacı şirket arasında herhangi bir ihale ilişkisinin söz konusu olmadığının anlaşıldığını, davacı şirketin idarelerine herhangi bir bitümlü malzeme teslim etmediğini, aslında müvekkili idarenin davacı şirketten alacağının olduğunu, zira idare elamanlarının davacı şirketin ihaleyle iş yaptığı düşünülen firma olduğu zannıyla davacı şirkete bitümlü malzeme teslimi yaptıklarını savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Birleşen dosyada davalı vekili; dava dilekçesi tebliğinin usulsüz olduğunu, Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/463 Esas sayılı davasında tarafların ve konusunun aynı olduğunu savunarak davaların birleştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; asıl dava yönünden; davacı şirketin bakiye 570.880 ton malzeme alacağının kaldığına ilişkin tutanak tutulduğu, tutanakta davalı idare elemanları şube müdürü ..., inşaat mühendisi ..., Fen İşleri Daire Başkanı ... Genel Sekreter Yardımcısı ... ve davacı şirket sahibi ...'ün imzalarının bulunduğu, davacının davasını kanıtladığı, birleşen dava yönünden; bitümlü malzemenin herhangi bir ihale yöntemine tabi olmaksızın şifahi görüşme neticesinde dava ... firmasından davacı belediyeye ödünç olarak alındığı, davacı ile davalı arasında bitüm malzemenin alımı, iadesi ve nerede kullanılacağı ile ilgili herhangi bir protokol ya da sözleşmenin de yapılmadığı, davacının kamu kurumu olması nedeniyle taşınır mal alımlarının 4734 sayılı Yasa'da belirtilen prosedüre uygun olarak yapılmasının gerektiği, bu durumun davacı belediyenin kendi iç işleyici ile ilgili olduğu ve davalıyı bağlayıcı nitelikte olmadığı gerekçesiyle asıl dosya yönünden; davanın kabulüne, davacının davalıdan 570.880 ton 50/70 AC bitümlü malzeme alacaklı olduğunun tespiti ile bu miktar malzemenin davacıya aynen iadesine, birleşen dosya yönünden; davanın reddine karar verilmiş, karara karşı süresi içinde davalı-birleşen davada davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalı- birleşen davada davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı-birleşen davada davacı vekili; Belediye yetkilileri hakkındaki soruşturmanın sonucu beklenilmeden karar verildiğini, bilirkişi raporuna itirazlarının değerlendirilmediğini, davalının davacı ile yapmış olduğu bir ihale bulunmadığını, hizmet ve mal alımını ihale yoluyla yaptıklarını, malzemenin gerçekten davalı Belediyeye teslim edilip edilmediğinin soruşturma neticesinde ortaya çıkacağını ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, asıl davada emaneten teslim edilen malzemenin aynen, olmadığı taktirde bedelinin iadesi istemine, birleşen davada ise herhangi bir sözleşme ya da ihale olmaksızın idare uhdesinde bulunan malzemenin davalıya teslimi nedeniyle oluşan kamu zararının tahsili istemine ilişkindir.
Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere, özellikle Belediye yetkilileri hakkında yürütülen soruşturmanın davalı Belediyenin iç işleyişi ile ilgili olmasına, davacı tarafça malzemelerin Belediyeye teslim edildiğinin Belediye yetkilileri tarafından düzenlenen tutanakla ispat edilmiş olmasına, Belediyenin davacıya 410,20 ton malzemeyi iade ettiği hususunu ispatlayamamış olmasına göre davalı-birleşen dosyada davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1.maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,25.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.