"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1120 E., 2023/2133 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sarayköy Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/663 E., 2020/157 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davacılar vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; davacıların, imzalanan 27.10.2014 tarihli kira sözleşmesi ile davalılara ait Sarayköy ilçesi, Uyanık Mahallesi, 4 parsel, 296 parsel, 42 parsel, 17 parsel ve 313 parselde kayıtlı taşınmazları 01.01.2015 tarihinden itibaren 2 yıllığına kiraladığını, 1 yıllık kira bedelinin 18.000 kg pamuk olarak kararlaştırıldığını, sözleşmede 18.000 kg pamuğun tarımsal amaçlı destekleme bedelinin müvekkilerine ait olacağının belirlenmiş olmasına rağmen davalıların destekleme paralarını ödemediklerini, ayrıca kira bedelleri karşılığı düzenlenen senetlerin de iade edilmesi gerektiğini ileri sürerek; şimdilik 20.000,00 TL alacağın davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili; davacıların kira bedellerini süresinde ödememesi nedeniyle sözleşmenin hükümsüz kaldığını, bu haliyle davacıların geçersiz olan sözleşmeye göre destekleme primi alacağı talep etmesinin mümkün olmadığını, sözleşmede 18.000 kg pamuğun destekleme priminin mal sahibine ait olacağının açıkça belirtildiğini, ayrıca davacılar adına alacaklılarına ödemeler yapıldığını, yine taraflarına ödenmesi gereken 2. taksit olan 18.000 kg pamuk karşılığı olan kira bedelinin de ödenmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında imzalanan 27.10.2014 tarihli kira sözleşmesi ile kiralanan taşınmazların gübre ve mazot desteklemeleri ile diğer destekleme bedellerinin kiracıya, her yıl için belirlenen 18.000 kg pamuğun çekirdekli olarak desteklemesinin ise kiraya verene ait olacağının, sulama birliği ve DSİ'ye ödenecek bedellerin ise kiraya veren tarafından ödeneceğinin kararlaştırıldığı, dosya kapsamından 2015 yılı için toplam destekleme bedelinin 46.229,94 TL olup, 18.000 kg pamuğun destekleme bedelinin ise 11.700,00 TL oduğu, 2016 yılı için ise toplam destekleme bedelinin 30.620,888 TL olup, 18.000 kg pamuğun destekleme bedelinin ise 13.500,00 TL olduğunun belirlendiği, bu haliyle 2015 ve 2016 yılı için ödenen toplam destekleme bedelinden 25.200,00 TL'nin kiraya verene, kalan 51.650,828 TL'nin ise kiracıya ait olacağı, kiraya verenler tarafından davacı kiracılara ait olan birtakım borçların kendileri tarafından ödendiğinden bahisle yapılan ödemelerin kiracının alacağından mahsup edildiği hususu beyan edilmiş ise de; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 141. maddesinde düzenlenen üçüncü kişi yararına borçlanan kişi, bu borcu ile sözleşmenin diğer tarafından olan alacağına takas edemez hükmü gereğince davalıların bu iddialarının yerinde görülmediği, ancak kira bedelinin 2. taksidinin ödendiği ispat edilemediğinden davalıların bu yöndeki takas-mahsup taleplerinin yerinde olduğu gerekçesiyle, hesaplanan bakiye 8.450,828 TL asıl alacak yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
IV. İSTİNAF
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili; Mahkemece tarımsal destekleme primlerinin tahakkuk ve ödemesine ilişkin gerekli araştırma işlemlerinin yapılmadığını, kira bedelinin ödenmediğine ilişkin ispat yükümlülüğünün kiraya verende olduğunu, davalıların almış oldukları destekleme primlerini ödemekle yükümlü olduklarını, kira alacağının takasa konu edebilmesi için öncelikle kiracının temerrüde düşürülmesi gerektiğini, gerekli prosedürler uygulanmadan takas def'inin kabul edilmesinin hatalı olduğunu, sözleşmeye istinaden yatırılması gereken tüm prim ödemesinin takasa konu edilmeden tahsil hükmü kurulması gerektiğini ileri sürerek; kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, kira sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye ve kabul edilen kira bedelinin ödendiğinin ispat külfetinin davacı kiracılara ait olmasına ve ödeme hususunun ispat edilememesine, bu haliyle davalıların zamanında ileri sürdüğü takas-mahsup defisinin dikkate alınarak hüküm kurulmasında bir isabetsizlik bulunmadığının anlaşılmasına göre, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1 maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.