"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
SAYISI : 2021/47 E., 2022/325 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen tazminat davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili, davalı ... Kargo A.Ş. vekili ve davalı ... Dış Ticaret A.Ş. (eski ünvanı Batı Sigorta A.Ş.) vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının yolcu olduğu davalı ... Turizm'e ait otobüs ile davalı ... Kargo A.Ş.'nin işleteni, davalı ...'ın maliki, davalı ... şirketinin trafik sigortacısı olduğu aracın çarpışmasıyla gerçekleşen kazada yaralandığını ve malul kaldığını açıklayıp fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00 TL maddi tazminatın, 3.000,00 TL iş kaybı zararının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, 40.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan (sigorta şirketi hariç) müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile talebini artırmıştır.
II. CEVAP
Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
III.BOZMA ÖNCESİ YARGILAMA SÜRECİ
İlk Derece Mahkemesinin 18.12.2013 tarihli kararıyla davalı ... Turizm Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın şartları oluşmadığından reddine, davalı ... Kargo A.Ş., ... ve Batı Sigorta A.Ş. Aleyhine açılan maddi tazminat davasının kabulüyle 104.486,58 TL'nin, 3.000,00 TL'lik bölümüne davalılar ... Kargo A.Ş. ve ... Yönünden kaza tarihi olan 25.12.2004 tarihinden itibaren, davalı ... şirketi yönünden dava tarihi olan 07.09.2006 tarihinden itibaren, 101.486,58 TL yönünden ise ıslah tarihi olan 04.06.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan (davalı ... şirketi yönünden sigorta poliçesinde belirtilen üst limitle sınırlı olmak üzere) müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacının tedavi giderlerine yönelik talebinin 25.02.2011 tarihli 6111 sayılı Yasa dikkate alınarak reddine, davacının manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile; 20.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... Kargo A.Ş. ve ...'dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararı süresi içinde davacı vekili, davalı ... Kargo A.Ş. vekili, davalı ... Turizm Ltd. Şti. vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesinin 04.12.2018 tarih, 2017/1576 esas-2018/11631 karar sayılı ilamı ile "...mahkemece; 24.08.2007 tarihli maluliyet oranının belirlenmesine ilişkin bilirkişi raporu kendisine tebliğ edilen davacı vekili tarafından rapora itiraz edilmediği, anılan rapordaki % 46.2 maluliyet oranı yönünden davalı taraf lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu gözetilmek suretiyle, % 46.2 maluliyet oranına göre işgöremezlik tazminatı hesabının yapılması hususunda, hesap bilirkişisinden ek rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, % 68 maluliyet oranına göre hesaplama yapan rapora göre tazminata hükmedilmesi doğru görülmemiştir... davalı ... kazaya neden olan aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı olup mahkemece maddi tazminat yönünden poliçe limiti ile sınırlı olarak sorumlu tutulduğu, manevi tazminattan da sorumlu tutulmadığı halde yargılama gideri, harç ve vekalet ücreti yönünden kaza tarihindeki poliçe limiti ile hükmolunan maddi tazminat arasında oran kurularak karar verilmesi gerekirken davalı ....'nin maddi tazminata ilişkin poliçe limiti ile oranlama yapılmadan ve manevi tazminat ile birlikte yargılama gideri, harç ve vekalet ücretinin tamamından diğer davalılar ile birlikte sorumlu tutulması doğru olmamıştır...davalı Murat Turizm yönünden dava esastan reddedildiğine göre, kendisini vekille temsil ettiren bu davalı lehine A.A.Ü.T.’nin 12. maddesi uyarınca, reddedilen kısım üzerinden nispi vekalet ücreti takdir edilmesi gerekirken maktu vekalet ücretine hükmedilmesi doğru değildir..." gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma ilamına karşı davacı vekili ve davalı ... Kargo A.Ş. vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş, Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesinin 04.02.2021 tarih, 2019/2601 esas, 2021/736 karar sayılı ilamıyla davalı ... Kargo A.Ş. vekilinin karar düzeltme talebinin reddiyle, hükmün davacı yararına "..Davacıda oluşan maluliyet oranının tespiti için alınan 24.08.2007 tarihli raporda davacının sol kalça, sol tibia, dalak çıkarılması arızaları yönünden maluliyet oranı tespit edilmiş ve bu organlarındaki medyana gelen arazlar nedeni ile davacıda oluşan maluliyetin %46.2 olduğu tespit edilmiştir. Davacı tarafça bu rapora itiraz edilmemiş olup bu rapor davacı yönünden kesinleşmiş ise de anılan rapor, sadece bu rapora esas alınan organ (sol kalça, sol tibia, dalak çıkarılması) arazları yönünden ve meslek grup numarası(düz işçi “1”) yönünden kesinleşmiştir. Bu nedenle davalının itirazı üzerine alınan 15.08.2011 tarihli raporda davacının meslek grup numarasının “1” değil de “18” olarak esas alınması ve buna bağlı olarak da 24.08.2007 tarihli raporda sol kalça, sol tibia, dalak çıkarılması yönünden esas alınan maluliyet oranlarının (XII..6a...25: %29....XII...32a...İ: %5...XI..3...15: %19) davacı yönünden kesinleştiği gözetilerek 15.08.2011 tarihli raporda da bu organlar yönünden 24.08.2007 tarihli rapordaki oranların uygulanması gerekirken 15.08.2011 tarihli raporda bu organ arazları için daha yüksek maluliyet oranlarının belirlenmesi (Bbba 40: %62... VII: 3b...20: %39...XII...32a..1: %22...XI...3.15: %19:) ile daha yüksek oranda maluliyet oaranının tespiti nedeni ile 15.08.2011 tarihli raporun hükme esas alınmaması isabetli ise de, mahkemece gerekçesi açıklanmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının Sürekli İş Göremezlik Derecesi Tespit kararında belirlenen %68 oranında maluliyet derecesinin hükme esas alınması da doğru görülmemiştir. Buna göre mahkemece yapılacak iş; davacı tarafın 24.08.2007 tarihli rapora itiraz etmediği ve bu rapor içeriğindeki hususların davacı yönünden kesinleştiği ve davalı lehine kazanılmış hak oluşturduğu gözetilerek 24.08.2007 tarihli rapordaki veriler aynı kalmak suretiyle sadece sehven unutulan ve ilk raporda maluliyet tespitinde esas alınmayan tibia arızası ve kalça protezi yönünden yine davacının meslek grup numarası “1” olarak esas alınarak bu organlar için belirlenecek oranların ilk rapordaki organ arazlarına eklenerek maluliyet oranının tespiti yönünde bilirkişi heyetinden ek rapor alınarak hasıl olacak sonuca göre karar vermekten ibarettir. Açıklanan nedenler karşısında; davacı vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile Dairemizin bozma kararındaki 2. bentteki gerekçenin tümden çıkarılarak, yerel mahkeme kararının yukarıda yazılı gerekçeyle bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir..." gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Yargıtay bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davalı ... Turizm Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın şartları oluşmadığından reddine, davalı ... Kargo A.Ş., ... ve Batı Sigorta A.Ş. aleyhine açılan maddi tazminat davasının kısman kabulüyle 111.899,58 TL'nin 111.899,58 TL'nin, 3.000,00 TL'lik bölümüne davalılar ... Kargo A.Ş. ve ... Yönünden kaza tarihi olan 25.12.2004 tarihinden itibaren, davalı ... şirketi yönünden dava tarihi olan 07.09.2006 tarihinden itibaren, 108.899,58 TL yönünden ise ıslah tarihi olan 04.06.2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan (davalı ... şirketi yönünden sigorta poliçesinde belirtilen üst limitle sınırlı olmak üzere) müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacının tedavi giderlerine yönelik talebinin 25.02.2011 tarihli 6111 sayılı Yasa dikkate alınarak reddine, davacının manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile; 20.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... Kargo A.Ş. ve ...'dan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; hesaplamada %84 maluliyet oranının ve TRH 2010 Yaşam Tablosunun esas alınması gerektiğini, faiz başlangıcı yönünden hatalı karar verildiğini, manevi tazminat miktarının oldukça düşük olduğunu, tedavi giderine yönelik talebin kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Kargo A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde; zamanaşımının dolduğunu, müvekkili şirketin zarardan sorumlu olmadığını, husumet itirazında bulunduklarını, davacının geçici iş göremezlik zararının reddi gerektiğini, hesaplamanın hatalı olduğunu, manevi tazminat yönünden fahiş miktara karar verildiğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Dış Ticaret A.Ş. (eski unvanı Batı Sigorta A.Ş.) vekili temyiz dilekçesinde; ıslah ile artırılan kısmın zamanaşımına uğradığını, yargılama gideri harç ve vekalet ücretleri yönünden poliçe limitiyle orantılı karar verilmesi gerekirken tüm davalılar ile müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmasının hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B. Gerekçe
1.Temyizen incelenen kararın bozma ilamına uygun olmasına, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, hesaplamanın dosya kapsamına uygun olmasına, bozma ilamıyla kesinleşen yönlere ilişkin yeniden temyiz incelemesi yapılamayacak olmasına göre davacı vekilinin ve davalı ... Kargo A.Ş. vekilinin tüm, davalı ... Dış Ticaret A.Ş. (eski unvanı Batı Sigorta A.Ş.) vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2. Uyuşmazlık; trafik kazası nedeniyle bedensel zarara dayalı tazminat talebine ilişkindir.
Mahkemenin ilk hükmünün temyizi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesinin 04.12.2018 tarih, 2017/1576 esas-2018/11631 karar sayılı ilamında "... davalı .... kazaya neden olan aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı olup mahkemece maddi tazminat yönünden poliçe limiti ile sınırlı olarak sorumlu tutulduğu, manevi tazminattan da sorumlu tutulmadığı halde yargılama gideri, harç ve vekalet ücreti yönünden kaza tarihindeki poliçe limiti ile hükmolunan maddi tazminat arasında oran kurularak karar verilmesi..." gerektiği belirtilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde bozma ilamına aykırı olacak şekilde davalı ... şirketinin yargılama gideri harç ve vekalet ücreti yönünden kaza tarihinde geçerli poliçe teminat limitiyle oranlanmak suretiyle sorumluluğuna karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
1. Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin ve davalı ... Kargo A.Ş. vekilinin tüm, davalı ... Dış Ticaret A.Ş. (eski unvanı Batı Sigorta A.Ş.) vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Yukarıda (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Dış Ticaret A.Ş. (eski unvanı Batı Sigorta A.Ş.) vekilinin temyiz itirazının kabulüyle hükmün BOZULMASINA,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davalı ... Dış Ticaret A.Ş.'ye iadesine,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davacı ve davalı ... Kargo A.Ş.'ye yükletilmesine,24.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.