"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2024/407 Değişik İş, 2024/425 Karar
HÜKÜM/KARAR : Davanın Kabulü / İtirazın Kısmen Kabulü
SAYISI : 2021/81609
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda Uyuşmazlık Hakem Heyetince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karara davalı vekilince itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince davalı vekilinin itirazının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyetince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davalı vekilinin itirazının kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 13.12.2019 tarihinde meydana gelen kazada davacıya ait ve davalı ... nezdinde kasko sigortalı aracın hasarlandığını belirterek fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik 5.000,00 TL hasar bedelinin temerrüt tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, dava değerini 125.000,00 TL olarak ıslah etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; başvuru sahibi talebinin fahiş olduğunu, aracın tamirinin ekonomik olup olmadığının tespit edilmesi ve tamire ilişkin faturaların sunulması gerektiğini, ekspertiz ücretinin reddi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalıya sigortalı araç sürücüsünün tek taraflı kazası sonucu araçta oluşan hasara ilişkin zararın alınan uzman bilirkişi raporuyla tespit edildiği, başvurana ait aracın markası, modeli, tipi, kilometresi, kullanım şekli, pazarlık payı dikkate alınarak hasar tarihinde piyasa genelinde ortalama değerinin 185.000,00 TL olduğu, araçta oluşan hasar miktarının Katma Değer Vergisi (KDV) dahil 159.683,08 TL olduğu, araçta kaza sonrası oluşan hasar miktarının araç rayicinin %50'sini aşması nedeniyle aracın tamirinin ekonomik olmadığı, piyasa koşullarında yapılan inceleme ve araştırmada aracın sovtaj (hurda) değerinin 60.000,00 TL olarak tespit edildiği, araç piyasa değerinden sovtaj değeri düşüldüğünde toplam gerçek hasar bedelinin 125.000,00 TL olduğu gerekçesiyle başvurunun kabulü ile 125.000,00 TL maddi tazminatın 29.09.2020 tarihinden itibaren işleyen avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile başvuru sahibine ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davalı vekili itiraz dilekçesinde; kaza tarihinden bu yana iki yıla yaklaşan bir sürenin geçtiğini, bu sürede aracın onarıldığını, aylarca onarımın beklendiği iddiasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, başvuran tarafın onarım faturasını sunması gerektiğini, aracın hasarlı olarak güncel fotoğraflarının dosyaya sunulması gerektiğini, çekme belgesi ibraz edilmeden tazminatın ödenmesine karar verilemeyeceğini belirterek Uyuşmazlık Hakem Heyetince verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyeti 20.09.2021 tarihli ve 2021/İHK-30778 Karar sayılı kararıyla; aracın Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin ilgili maddesi hükümleri doğrultusunda hurdaya ayrıldığına dair hurda tescil belgesi sigorta şirketine ibraz edilmeden araç sahibine sigorta tazminatı ödenmeyeceği, Uyuşmazlık Hakem Heyetince aracın hasarlı hali ile sigorta şirketine bırakılmasına karar verilmiş ise de trafikten çekme belgesinin ibrazı halinde araç bedelinin ödenmesine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davalı vekilinin çekme belgesine ilişkin itirazının kabulüne, Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararının kaldırılarak yeniden hüküm tesisine aracın hurdalı hali ile sigorta şirketine bırakılmasına, çekme belgesinin davalı şirkete teslimi halinde araç bedeli olan 125.000,00 TL maddi tazminatın 29.09.2020 tarihinden itibaren işleyen avans faizi ile birlikte davalı ...Ş.'den tahsili ile başvurana ödenmesi şeklinde kararın düzeltilmesine, diğer itirazların reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Dairenin 30.03.2023 tarih, 2021/25666 Esas, 2023/4702 Karar sayılı ilamı ile ;
"1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Kasko Sigortası Genel Şartlarının B.3.3.1.2.1 maddesi hükmü uyarınca, "Onarım masrafları, sigortalı taşıtın, rizikonun gerçekleştiği tarihteki değerini aşar ya da taşıt onarım kabul etmez ise taşıt tam hasara uğramış sayılır. Bu durumda değeri tamamen ödenen araç ve aksamı, talep ettiği taktirde sigortacının malı olur."
Hasarlı aracın kimin uhdesinde kalacağı hususunda sigortalıya seçimlik hak tanınmıştır. Sovtajın sigortalı tarafından talep edilmemesi halinde, sigortacıda kalacağı anlaşılmaktadır.
Kasko Sigortası Genel Şartları'nın (KSGŞ) B.3.3.1.2. maddesi; "onarım masraflarının sigortalı taşıtın rizikonun gerçekleştiği tarihteki değerini aşması ve aynı zamanda eksper raporu ile taşıtın onarım kabul etmez bir ... geldiğinin tespit edilmesi durumunda araç tam hasara uğramış sayılır. Aracın tam hasara uğraması halinde sigortacının azami sorumluluk haddini geçmemek üzere hasar anındaki sigorta değeri ödenir. Bu durumda aracın Karayolları Trafik Yönetmelik'inin ilgili maddesi hükümleri doğrultusunda hurdaya ayrıldığına dair hurda tescil belgesi sigorta şirketine ibraz edilmeden araç sahibine sigorta tazminatı ödenmez. Değeri tamamen ödenen araç ve aksamı, talep ettiği takdirde sigortacının malı olur. Onarım masraflarının sigortalı taşıtın rizikonun gerçekleştiği tarihteki değerini aşsın veya aşmasın ağır hasarlı aracın onarımının mümkün olduğunun eksper raporu doğrultusunda tespit edilmiş olması durumunda aracın Karayolları Trafik Yönetmelik'inin ilgili maddesi hükümleri doğrultusunda trafikten çekildiğine dair "trafikten çekilmiştir" kaşeli tescil belgesi sigorta şirketine ibraz edilmeden araç sahibine sigorta tazminatı ödenmez" şeklindedir.
Yukarıda belirtilen düzenlemeler ışığında hakem heyetince, sovtajın kimde kalacağı konusunda davacının açık beyanı alınarak, hurda çekme belgesi sunulup sunulmayacağı da değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir." şeklinde bozma kararı verilmiştir.
B. İtiraz Hakem Heyetince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararına davalı vekili tarafından itiraz edildiği, 20.09.2021 tarihli İtiraz Hakem Heyeti kararında itirazın kısmen kabulüne dair verilen kararın taraflarca temyiz edildiği, Yargıtay bozma ilamı ile davacının sovtaj bedelinin kimde kalacağı hususunda açık beyanının alınması gerektiği yönünde karar verildiği, davacı vekili sovtajın taraflarında kalacağı hususunda beyanda bulunduğu, bilirkişi raporu ile araç pert bedelinin 185.000,00TL olarak belirlendiği, bu tutarın 60.000,00 TL'lik kısmının sovtaj değeri olarak başvuranda kalacağı ve başvuranın sovtajın kendilerinde kalacağı yönünde beyanı ve davalı ... kuruluşunun bakiye 125.000,00 TL' lik kısmı ödemediği dikkate alınarak başvuranın 125.000,00 TL ıslah talebinin kabulü ile davalının itirazının reddine karar verildiği, başvuran vekili perte çıkmış araç için bu aşamada çekme belgesi ibraz etmemiş ise de anılan belge kasko Genel Şartlarını b.3.3.1,2, maddesi gereğince tazminatın ödeme aşamasına ilişkin olduğu nazara alındığı ve bu hususun hüküm kısmında belirtildiği gerekçesi ile sigorta şirketinin çekme belgesi ile ilgili itirazının kabulüne, diğer itirazların ise reddine, başvurunun kabulüne, aracın hurdalı hali ile sigorta şirketine bırakılmasına, çekme belgesinin davalı şirkete teslimi halinde araç bedeli 125.000,00 TL maddi tazminatın 29.09.2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; sovtajın taraflarında kalmasını talep etmelerine rağmen davalıya verildiği gerekçesi ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı ... tarafından Kasko Sigorta Poliçesi ile teminat altına alınan davacıya ait aracın karıştığı 13.12.2019 tarihli trafik kazası sonucu araçta meydana gelen hasar bedeli talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK)369, 370 ve 371 inci maddeleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 30 uncu maddesi, Kasko Genel Şartları.
3. Değerlendirme
Davacı vekili 13.12.2019 tarihli kazada aracının hasarlandığını beyan ederek hasar bedeli talebinde bulunmuş, dosyaya alınan bilirkişi raporu ile hasar miktarı dikkate alınarak aracın pert total olarak değerlendirilmesi gerektiği, aracın rayiç değerinin 185.000,00 TL, sovtaj değerinin ise 60.000,00 TL olduğu belirtilmiştir. Davacı vekili hasar bedeli talebini 125.000,00 TL olarak ıslah etmiş, Uyuşmazlık Hakem Heyeti tarafından 125.000,00 TL maddi tazminata karar verilmiş, karara karşı davalının itiraz başvurusunda bulunması sonucunda İtiraz Hakem Heyetinin 20.09.2021 tarihli 2021/İHK-30778 sayılı kararı ile davalının itirazının kısmen kabulü ile aracın hurda hali ile sigorta şirketine teslimine, çekme belgesinin davalı şirkete teslimine, araç bedeli olan 125.000,00 TL'nin davacıya ödenmesine karar verilmiştir. Kararın taraflarca temyiz edilmesi ile verilen bozma ilamı ile sovtajın kimde kalacağı hususunda davacı açık beyanı alınarak hurda çekme belgesi sunulup sunulmayacağı değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi yönünde karar bozulmuştur. 17.04.2024 tarihli İtiraz Hakem Heyeti kararının incelenmesinde davalı vekilinin çekme belgesi ile ilgili itirazının kabulüne, aracın hurda hali ile davalıya teslimine, çekme belgesinin davalı şirkete teslimine, araç bedeli olan 125.000,00 TL 'nin işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Dairenin 30.03.2023 tarihli kararında sovtajın kimde kalacağı yönünden davacının açık beyanı alınarak, hurda çekme belgesi sunulup sunulmayacağı da değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiği belirtilmiş olmasına, davacı vekilinin bozma kararında sonra dosyaya sunduğu beyan dilekçesi ile sovtajın davacıda kalması gerektiğini belirtmesine ve ayrıca ıslah taleplerini de buna göre yaparak sovtaj bedelinin çıkarılması ile kalan bakiye 125.000,00 TL üzerinden talepte bulunmalarına, bu şekilde sovtajın kendilerinde kalması yönünde iradelerini ortaya koymalarına rağmen, İtiraz Hakem Heyetince 125.000,00 TL tazminatın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, aracın hurda hali ile sigorta şirketine bırakılmasına dair hüküm kurulması hatalı olup kararın bu yönden bozulması gerekmiştir.
VII. KARAR
Değerlendirme bölümünde açıklanan sebeplerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,23.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.