"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/374 Değişik İş, 2022/393 Karar
HÜKÜM/KARAR : Taraf İtirazlarının Reddi/Davanın Kısmen Kabulü
SAYISI : K-2022/47585
Taraflar arasındaki sigorta tahkim yargılaması sonunda, Uyuşmazlık Hakem Heyetince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karara davacı vekili ile davalılar vekilleri tarafından itiraz edilmesi üzerine, İtiraz Hakem Heyetince tarafların itirazlarının reddine karar verilmiştir.
İtiraz Hakem Heyeti kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 30.07.2021 tarihinde davacının oğlu ...'nin yolcu olduğu davalı Koru Sigorta A.Ş.'ye trafik sigorta poliçesi ile sigortalı araç ile diğer davalıya zorunlu trafik sigorta poliçesi ile sigortalı aracın çarpışması ile meydana gelen trafik kazası sonucunda davacının oğlunun vefat ettiğini, davacının ölen oğlunun desteğinden yoksun kaldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının ve 5.000,00 TL defin giderinin temerrüt tarihinden işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiş; 03.12.2021 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 195.115,18 TL’ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı Koru Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; dava şartının sağlanmadığını, kusur durumunun Adli Tıp Kurumu'ndan (ATK) rapor alınarak tespit edilmesi ve %20 müterafik kusur indirimi yapılması gerektiğini, gelir durumunun belgelendirilmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı Allianz Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; %20 müterafik kusur indirimi yapılması gerektiğini, dava şartının bulunmadığını hesaplamanın TRH 2010 Yaşam Tablosu ve % 1.8 teknik faiz esas alınarak yapılması gerektiğini, davacı lehine 1/5 oranında vekâlet ücreti takdir edilmesi gerektiğini, gelir durumunun araştırılması gerektiğini, defin giderlerinin teminat dışı olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; başvurunun kısmen kabulü ile 121.797,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ve 5.115,00 TL cenaze ve defin gideri toplamı 126.912,00 TL'nin, 21.09.2021 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalı ... şirketlerinden müşterek ve müteselsilen tahsili ile başvuran ...'ye verilmesine, fazlaya dair taleplerin reddine karar vermiştir.
IV. İTİRAZ
A. İtiraz Yoluna Başvuranlar
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalılar vekilleri itiraz başvurusunda bulunmuştur.
B. İtiraz Sebepleri
Davacı vekili itiraz dilekçesinde; vekâlet ücretinin eksik hesap edildiğini, %1,8 teknik faiz uygulanarak yapılan hesaplamanın hatalı olduğunu, raporda pay oranlarında hata yapıldığını, 2022 yılı asgari ücretin belirlenmesinin beklenilmesi gerektiğini belirterek Uyuşmazlık Hakem Heyetince verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı Allianz Sigorta A.Ş. vekili itiraz dilekçesinde; poliçe ve kaza tarihinden önce 26.04.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6704 sayılı Kanun ile 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 97 nci maddesinin değiştirildiğini, trafik kazasından doğan tazminat talepleri için dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta şirketine yazılı olarak başvurunun bir dava şartı haline getirildiğini, dava şartı yokluğundan huzurdaki davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları ekleri gereğince %1,8 teknik faiz uygulanması gerektiğini, müteveffanın kaza sırasında emniyet kemerinin takılı olup olmadığı araştırılmadan hüküm kurulmasının kabul edilemeyeceğini, faize hükmedilmesi halinde hükmedilecek faizin başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiz olabileceğini, başvuran vekili lehine hükmedilecek vekâlet ücretinin 1/5 oranında olması gerektiğini belirterek Uyuşmazlık Hakem Heyetince verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı Koru Sigorta A.Ş. vekili itiraz dilekçesinde; bilirkişi raporu tebliğ edilmeksizin hüküm kurulmasının Anayasa ve kanun maddelerine aykırı olup adil yargılanma hakkı, hukuki dinlenilme hakkı ve savunma haklarının ihlal edildiğini, müştereken ve müteselsilen hüküm kurulmasının kabul edilemeyeceğini, müvekkili şirketin defin ve cenaze giderlerinden sorumluluğu bulunmadığını, emniyet kemeri takılı olmadığından müterafik kusur indirimi uygulanması gerektiğini, vekâlet ücretinin hatalı takdir edildiğini belirterek Uyuşmazlık Hakem Heyetince verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tarafların itirazlarının reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; vekâlet ücretinin eksik hesap edildiğini, %1,8 teknik faiz uygulanarak yapılan hesaplamanın hatalı olduğunu, raporda pay oranlarında hata yapıldığını, rapor tarihinde geçerli olan asgari ücretin ne zamana kadar geçerli olduğu biliniyor ise bilinen dönem hesabının artık o süre boyunca gerçekleştirilmesi gerektiğini, dolayısıyla hesabın yıl sonuna kadar uzatılması gerektiğini, 2022 yılı asgari ücretinin karar öncesi yürürlüğe girmiş olması karşısında artık hükme en yakın tarihteki asgari ücret uyarınca hesaplamanın güncellenmesi gerekirken bunun yapılmamasının hukuka aykırı olduğunu belirterek İtiraz Hakem Heyeti kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davalı ... şirketleri tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) Poliçesi ile teminat altına alınan araçların karıştığı trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle ölen yolcunun desteğinden yoksun kalan babanın açtığı destekten yoksun kalma tazminatı ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 53 üncü maddesi, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 85, 89, 90 ve 91 inci maddeleri, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Trafik kazası sonucu ölen ve buna dayalı olarak destekten yoksun kalma tazminatı isteminde bulunan hak sahiplerinin gerçek zararının belirlenmesi için desteğin ve hak sahiplerinin bakiye ömürlerinin belirlenmesi gerekmektedir.
Gerçek zarar hesabı, özü itibariyle varsayımlara dayalı bir tespit olduğundan gerçeğe en yakın verilerin kullanılması esastır. Bu nedenle yapılan bilimsel çalışmalar sonucu “TRH 2010” adı verilen “Ulusal Mortalite Tablosu” hazırlanmış olup bu tablonun ülkemize özgü ve güncel verileri içermesi ve yargı mercileri arasında tazminat hesabında birliğin sağlanması açısından Dairemizce de tazminata esas bakiye ömür sürelerinin belirlenmesinde TRH 2010 Yaşam Tablosu’nun kullanılmasının uygun olacağına karar verilmiştir.
Öte yandan Anayasa Mahkemesinin 17.07.2020 tarihli ve 2019/40 Esas, 2020/40 Karar sayılı kararıyla 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 90 ıncı maddesindeki Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası (ZMMS) Genel Şartlar’a yapılan atıf hükmü iptal edilmiştir. Söz konusu iptal kararı sonrası, ZMSS Genel Şartlar ve ekindeki cetvellerle getirilen ve iş gücü kaybı tazminatının hesaplanmasında uygulama alanı bulan %1,8 teknik faiz ile devre başı ödemeli belirli süreli rant formülünün uygulanması artık mümkün değildir. Tazminatın, %1,8 teknik faiz uygulanmadan, Yargıtayın yerleşik uygulamaları ile kabul edilen progresif rant formülü kullanılarak hesaplanması gerekir.
Somut olayda; davacının hak kazanabileceği destekten yoksun kalma tazminatının hesaplanması için alınan ve Uyuşmazlık Hakem Heyeti ve İtiraz Hakem Heyeti tarafından da karara esas kabul edilen aktüer raporunda; TRH 2010 Yaşam Tablosu’na göre ve % 1,8 teknik faiz uygulanarak tazminat hesabı yapıldığı; hakem heyetlerince de bu hesaba göre karar verildiği anlaşılmaktadır. Dairemizin yerleşik uygulamaları gereği, hesaplamada TRH 2010 Yaşam Tablosu’nun kullanılması yerinde olmakla birlikte %1,8 teknik faiz ve işleyecek devre bakımından “devre başı ödemeli belirli süreli rant” yöntemi kullanılması doğru olmamıştır.
Açıklanan nedenlerle; TRH 2010 Yaşam Tablosu’na göre muhtemel bakiye ömür süresinin belirlenmesi, %1,8 teknik faiz uygulanmadan ve işleyecek devre bakımından progresif rant formülü kullanılmak suretiyle tazminatın belirlenmesi için bilirkişiden ek rapor alınıp oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirmeyle yazılı biçimde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
1. Değerlendirme bölümünün (1) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Değerlendirme bölümünün (2) numaralı bendinde açıklanan sebeplerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine,
Dosyanın İtiraz Hakem Heyetine iletilmek üzere mahkemeye gönderilmesine,17.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.