"İçtihat Metni"
ASIL DAVA MAHKEMESİ : Gaziantep 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/126 E., 2023/358 K.
HÜKÜM/KARAR : Manevi tazminat davasının kabulü
BİRLEŞEN DAVA MAHKEMESİ:Gaziantep 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
Mahkeme kararı davalı ... San Ve Tic Ltd Şti vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Asıl davada davacılar vekili, davacıların oğlu olan ...'nin yolcu olarak bulunduğu, davalıların işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu aracın, başka bir araca tam kusurlu çarpması sonucu vefat ettiğini belirterek ıslahla birlikte davacı ... için 60.175,62 TL, davacı ... için 50.387,02 TL destekten yoksun kalma tazminatının faizi ile birlikte tüm davalılardan, davacılar için 75.000,00'er TL manevi tazminatın davalı ... şirketi dışındaki davalılardan faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen Gaziantep 12. Asliye Hukuk Mahkemesi 2022/285 E. 2022/337 K. sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde 17.07.2011 tarihinde meydana gelen trafik kazasında dava dışı ...'ye ait ...'un kullandığı ... plakalı araç ile dava dışı ...'in kullandığı mülkiyeti ... 'a ait ... plakalı aracın çarpışması neticesinde meydana gelen kazada, ... plakalı araç içerisinde bulunan müvekkilinin yaralandığını, ... plakalı araç sürücüsünün Gaziantep 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/598 esas sayılı dosyasına ve Gaziantep 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2011/243 esas sayılı dosyalarına sunulan bilirkişi raporuyla %100 kusurlu olduğunun tespit edildiğini, ... plakalı aracın ... adına kayıtlı olduğunu ancak söz konusu aracı davalı şirketin kiraladığını ve olay tarihinde davalı şirketin hüküm ve tasarrufu altında olduğunu, davaya konu olay nedeniyle müvekkilinin sağ dizindeki lifin koptuğunu ve sakat kaldığını, kaza sonucu sakat kalan müvekkilinin tedavi görmesine rağmen sağ ayağının üzerinde duramaz haline geldiğini, müvekkilinin evli ve çocuklarının olduğunu, kazadan sonra gerek ev işlerini gerekse çocukların bakımlarını yapamadığını, uzun süre yürüyemediğini, yokuş çıkamadığını ve yapılacak ameliyatın çok riskli olduğu bilgisinin doktorlar tarafından belirtildiğini bu nedenlerle manevi tazminat talepleri olduğunu belirterek açılan davanın kabulüne karar verilerek trafik kazasında yaralanan müvekkili için 30.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek faizi ile müvekkiline ödenmek üzere davalı şirketten tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen Gaziantep 10. Asliye Hukuk Mahkemesi 2021/265 E. 2021/609 K. sayılı dosyasında davacılar vekili dava dilekçesinde dava konusu 17.07.2011 tarihinde meydana gelen trafik kazasında, dava dışı ....'ye ait ...'un kullandığı ... plakalı araç ile dava dışı ...'in kullandığı ...plakalı aracın çarpışması sonucu araç içerisinde bulunan ve davacının oğlu olan ...'nin vefat ettiği, gerçekleşen bu kaza sonucunda ... plakalı araç sürücüsü ...'un %100 kusurlu olduğu bu sebeple anne ve babanın çocuklarının desteklerini çok erken yaşta kaybetmiş olmaları sebebiyle yaşamlarındaki boşluğun karşılığı olarak davalı taraf üzerinde caydırıcılık etkisi dikkate alınarak anne ... için 75.000,00 TL ve baba ... için 75.000,00 TL olmak üzere toplam 150.000,00 TL manevi tazminat talep etmiştir.
Birleşen Gaziantep 13. Asliye Hukuk Mahkemesi 2021/1 E. 2021/70 K. sayılı dosyasında Davacılar vekili dava dilekçesinde; 17.07.2011 tarihinde meydana gelen trafik kazasında, dava dışı ....'ye ait ...'un kullandığı ... plakalı araç ile dava dışı ...'in kullandığı ...plakalı aracın çarpışması neticesinde meydana gelen trafik kazasında ... plaka sayılı araç içinde bulunan kardeşleri olan ...'yi kaybeden müvekkillerinin, her biri yönünden 20.000,00 TL olmak üzere toplam 100.000,00 TL manevi tazminat talep etmiştir.
Birleşen Gaziantep 4. Asliye Hukuk Mahkemesi 2012/624 E. 2012/824 K. sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; mülkiyeti ... 'a ait olan ... plaka nolu araç ile 17.07.2011 tarihinde sürücüsü ..., mülkiyeti ... Sanayi Ticaret A.Ş olan ve Ak Sigorta A.Ş'nin 07.02.2011 başlangıç ve 07.02.2012 bitiş tarihli ZMSS poliçesi ile sigortalı olan ... plaka nolu aracın çarpması sonucunda ... plakalı aracın içinde yolcu olarak bulunan müvekkilinin yaralandığını, olay sonrasında düzenlenen kaza tespit tutanağında ve trafik kazası sebebiyle maddi tazminat talepli açılan ve karara çıkan 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/598 esas ve 2012/254 karar sayılı dosyasında sürücüsü ...'un asli ve tamamen kusurlu olduğunun ispatlandığını, kazaya ilişkin olarak görülen Gaziantep 1.Agır Ceza Mahkemesinin 2011/243 esas sayılı dosyası ile yargılamanın devam ettiğini, ceza dosyasında aldırılan bilirkişi raporu ile de davalı ...'un meydana gelen kazada asli ve tamamen kusurlu olduğunun tespit edildiğini, meydana kaza sebebi ile müvekkilinin ağır derecede yaralandığını, sağ dizindeki lifin koptuğunu, kaza sonucu sakat kalan müvekkilinin tedavi görmesine rağmen sağ ayağı üzerinde duramaz ... geldiğini, davacının trafik kazası nedeniyle uğradığı gerçek zararın öncelikle tespit edilmesini, davalılardan en az 1.000,000 TL maddi tazminatın davalı ... şirketinin sigorta poliçesi limiti ile sorumlu olmak kaydıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davalı araç sürücücü ...'un ve araç maliki ...Sanayi ve Ticaret A.Ş aleyhine 30.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... ve araç maliki ...Sanayi ve Ticaret A.Ş'den tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Ak Sigorta vekili cevap dilekçesinde: kaza tarihi itibarı ile ... plakalı aracın müvekkili şirket nezdinde ZMSS poliçesi ile sigortalı olduğunu, olay nedeni ile açılan ceza davası sonucunun beklenmesi gerektiğini, müvekkili şirketin sorumluluğunun sigortalısının kusuru nispeti ile sınırlı olduğunu ,faizin ancak dava tarihinden itibaren istenebileceğini, murisin ölümü ile davacılara bir ödeme yapılıp yapılmadığının araştırılması gerektiğini iddia ederek davanın reddini savunmuştur.
Öz Dicle Otomotiv vekili cevap dilekçesinde: kazaya sebep olan aracın Meganet Teknoloji Hizmetleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti'ye kaza tarihi itibarı ile kiraya verildiğini, dolayısı ile müvekkili şirketin KTK'nın 3. maddesine göre araç işleten sıfatının bulunmadığını, ölen ...'nin müvekkili şirket çalışanı olmayıp müvekkili şirket ile bir ilgisinin olmadığını, ...'nin Meganet Şirketinin sigortalı çalışanı olduğunu, öncelikle bu şirketin davaya dahil edilmesi gerektiğini iddia ederek müvekkili yönünden davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkeme'nin 04.07.2017 tarih ve 2016/5 Esas ve 2017/357 Karar sayılı ilamı ile davalı ... Gıda San ve Tic. A.Ş açısından karar verilmesine yer olmadığına, davacıların maddi tazminat talebinin kabulü ile; davacı ... için 60.175,62 TL davacı ... için 50.387,02 TL olmak üzere toplam 110.562,64 TL maddi tazminatının davalılardan sigorta şirketi poliçe limiti ile sınırlı ve usuli müktesep hak gözetilerek (16.05.2012) başlamak üzere, davalı ... ve davalı .... San. ve Tic. Ltd. Şti açısından dava tarihinden (18.04.2012) başlamak üzere işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... şirketi, ... ve davalı ... San. ve Tic. Ltd. Şti'den müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacılara ödenmesine, manevi tazminat talebi açısından, davacıların manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile; ... için 50.000,00 TL, ... için 50.000,00 TL olmak üzere toplam 100.000,00 TL manevi tazminatın usuli müktesep hak gözetilerek dava tarihinden (18.04.2012) itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davalı ... ve davalı ... . San. ve Tic. Ltd. Şti'den müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat talebinin reddine, birleşen Gaziantep 4.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/624 esas sayılı dosyası yönünden; davacı ...'ın maddi tazminat talebinin feragat nedeniyle reddine,davalı ... Gıda San ve Tic. A.Ş açısından karar verilmesine yer olmadığına,davacı ...'ın manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile; 10.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden (17.07.2011) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... ve davalı ... Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti'den müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 17. Hukuk Dairesi'nin 02.12.2029 tarih ve 2017/5065 Esas 2019/11405 sayılı kararı ile; " Dava, ölüm nedeni ile destekten yoksun kalma,cismani ve manevi tazminat tazminat istemine ilişkindir.
İhbar olunan kimse HUMK’un 49. maddesi vd. uyarınca davada davalı sıfatını kazanamayacağı gibi bu kişi aleyhine hüküm de kurulamaz. Yargılama sonunda hüküm sadece davada taraf olanlara yönelik olarak verilebilir. Bu kural uyarınca dava dilekçesinde davalı olarak gösterilmeyen taraf, dava açıldıktan sonra ek bir dilekçe ile davaya dahil edilemeyeceği gibi “mecburi dava arkadaşlığı” dışında ıslah yolu ile dahi taraf değiştirilemez. Ancak, aynı madde hükmüne aykırı olarak ihbar olunan hakkında da hüküm verilmişse ihbar olunan hükmün kendisine ilişkin bölümünü kendi adına temyiz edebilir.” Buna göre aleyhinde davacı tarafından usulen açılmış ve harç verilmiş bir dava olmaması nedeniyle ihbar olunan ... Tic.Ltd.Şti. davada taraf değildir. Mahkemece yargılama sonunda ihbar olunan aleyhinde hüküm kurulması nedeni ile hükmü temyiz etmekte hukuki yararı olduğundan Maganet Tic.Ltd.Şti.'nin temyiz talebinin kabulü ile; şirketin davalı olmayıp, ihbar edilen konumunda olup ihbar edilen şirket aleyhine hüküm kurulamayacağı gözetilerek ihbar olunan ... Tic.Ltd.Şti. yönünden hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir." gerekçesiyle mahkeme kararı bozulmuştur.
B. Bozmaya Uyularak Verilen Mahkeme kararı
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, asıl dosya açısından, davacılar ... ve ... 'nin maddi tazminat talebi konusuz kalmış olmakla karar verilmesine yer olmadığına, davacılar ... ve ... 'nin davalı ...'ne yönelik manevi tazminat isteminin reddine, davacılar ... ve ... nin davalı ... aleyhine manevi tazminat istekleri hakkında Mahkememizin 2012/362.E 2013/464.K 09.07.2013 tarihli kararı ile 50.000,00 TL davacı ... lehine, 50.000,00 TL davacı ... lehine, olmak üzere toplam 100.000,00 TL manevi tazminatın davalı ...'dan dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsiline ilişkin karar temyiz edilmemiş olmakla kesinleştiğinden bu hususta yeniden karar verilmesine yer olmadığına, Birleşen 2021/265 Esas açısından, davacı ...'nin davalı ... Hizmetleri San Tic.Ltd.Şti'ne yönelik manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 50.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 17.07.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, ayrıca mahkememizin kesinleştiği belirtilen asıl davanın davalılarından ... aleyhine hükmedilmiş olan 50.000,00 TL manevi tazminat ile tahsilde tekerrür oluşturmamak kaydıyla davalı ... San .Tic.Ltd.Şti'den alınarak davacı ...'ye verilmesine, davacı ...'nin davalı ... San.Tic.Ltd.Şti'ye yönelik manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 50.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 17.07.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, ayrıca mahkememizin kesinleştiği belirtilen asıl davanın davalılarından ... aleyhine hükmedilmiş olan 50.000,00 TL manevi tazminat ile tahsilde tekerrür oluşturmamak kaydıyla davalı ... San.Tic.Ltd.Şti'den alınarak davacı ...'ye verilmesine, Birleşen 2021/1 açısından davanın kabulü ile davacı ... için 20.000,00 TL, ... için 20.000,00 TL, ... için 20.000,00 TL, ... için 20.000,00 TL ve için ve ... için 20.000,00 TL olmak üzere toplam 100.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi olan 17.07.2011 tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalı ... Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti'den alınarak davacılara verilmesine, Birleşen 2022/285 esas açısından davadan feragat nedeni ile davanın reddine, Birleşen 2012/624 esas açısından davacı ...'ın davalılar ... A.Ş, Ak Sigorta A.Ş, ... hakkında açtığı maddi tazminat talebine ilişkin Mahkememizce 2012/362.E 2013/464 K. 09.07.2013 tarihli ilamıyla verilen hüküm aleyhe bozma olmadığından kesinleşmiş olmakla yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı ... San Ve Tic Ltd Şti vekili temyiz dilekçesinde; davanın zamanaşımına uğradığını, işleten sıfatının olmadığını, veraset ilamının dosyada olmadığını, mirasın reddedilip edilmediğinin araştırılması gerektiğini, hükmedilen manevi tazminatların yüksek olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
B. Gerekçe
Uyuşmazlık,davalıların sigortacısı, sürücüsü ve işleteni olduğu aracın karıştığı trafik kazasında, ölüm nedeni ile destekten yoksun kalma ve manevi tazminat ve cismani zarar nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı ... San Ve Tic Ltd Şti vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI.KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan mahkeme kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davalı ... San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne yükletilmesine,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,10.12.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.