"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1304 E., 2023/2024 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki trafik kazasına bağlı cismani zarar nedeniyle tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davalı .... hakkında açılan davada davacının bu davalı yönünden feragati sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına, davalılar ..., ... A.Ş. Türkiye Sigorta A.Ş. (Güneş Sigorta) aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; 18.07.2016 tarihinde davalı sürücü ...'nun sevk ve idaresindeki aracın, dava dışı sürücü ...'ın sevk ve idaresindeki araca çarpması sonucu meydana gelen trafik kazası neticesinde, yolcu konumunda bulunan müvekkilinin yaralandığını, müvekkilinin kaza tarihinde öğrenci olup şu anda ingilizce öğretmeni olduğunu belirterek, 6100 sayılı HMK'nın 107. maddesi uyarınca ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak şartı ile müvekkilinin mahrum kaldığı kazanç kaybı/ güç kaybı için şimdilik olay tarihinden itibaren işletilecek ticari faizi ile toplamda 10.000,00 TL maddi tazminat ile davacının kaza anında ve sonrasında yaşadığı elem ve ıstırap ile bu kazanın fiziksel ve psikolojik etkilerini, ömür boyu yaşamak zorunda kalması nedeniyle mağduriyetinin giderilmesi için olay tarihinden işletilecek ticari faizi ile birlikte 200.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, davacı vekili 19.09.2022 tarihli bedel artırım dilekçesi ile; sürekli ve geçici iş göremezlik sebebiyle talep ettikleri maddi tazminat miktarını 953.828,00 TL'ye artırıp, kaza tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte tahsiline, davalı Güneş Sigorta AŞ'nin poliçe teminatı ile sınırlı olmak üzere 30.000,00 TL maddi tazminat ile sorumlu olmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı .... vekili cevap dilekçesinde; ... plaka sayılı aracın müvekkili şirket nezdinde 22.06.2016-2017 tarihleri arasında geçerli olmak üzere sigortalı olup poliçede teminat limitinin kişi başı 310.000,00 TL olduğunu, sigorta şirketinin sigortalı araç sürücüsünün kusuru oranında sorumlu olduğunu, davacının tazminat taleplerini netleştirmesi gerektiğini, dava yoluna gitmeden önce yapılan başvurunun usule aykırı olması nedeniyle dava şartı eksikliği nedeniyle davanın usulden reddini talep ettiklerini, geçici iş göremezlik, geçici bakıcı tazminatı ve tedavi giderinin poliçe kapsamında olmayıp bu kalemlerin SGK'nın sorumluluğunda olduğunu, davacı kaza sırasında emniyet kemeri takmadığından müterafik kusur indirimi yapılması gerektiğini, hesaplamada TRH-2010 Yaşam Tablosunun esas alınması gerektiğini, kabul anlamına gelmemekle birlikte temerrüde düşürüldüğü kabul edilse dahi avans faizi talebinin yerinde olmadığını belirterek, davanın dava şartı eksiliği nedeniyle reddine, aksi halde esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Güneş Sigorta A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; ... plaka sayılı aracın müvekkili şirket nezdinde Genişletilmiş Kasko Sigortası Poliçesi ile sigortalandığını, poliçeden dolayı İhtiyari Mali Mesuliyet bedeni olay başına poliçe limitinin 30.000,00 TL olduğunu, davaya konu kaza 18.07.2016 tarihinde gerçekleşmiş olup kaza tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu, davalı şirketin sorumluluğunun tazminatın trafik poliçesi limitlerini aşması halinde devreye girdiğini, poliçe ile manevi tazminatın teminat altına alınmadığını, davalı şirketin sorumluluğunun sigortalısının kusuru ve poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, olay haksız fiilden kaynaklanmakla uygulanması gereken faiz cinsinin kabul anlamına gelmemekle beraber yasal faiz olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalılar davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile trafik kazasının oluşumunda davalı sürücü ...'nun % 90 oranında, dava dışı sürücü ...'ın % 10 oranında kusurlu olduğu, davacının geçici ve daimi iş göremezlik tazminatı miktarının toplam 953.828,00 TL olduğu gerekçesiyle,"1-Davalı ... hakkında açılan davada davacının bu davalı yönünden feragati sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına,
2-Davalılar ..., Simge A.Ş. Türkiye Sigorta A.Ş (Güneş Sigorta) aleyhine açılan maddi tazminat davasının ıslah dilekçesi kapsamında KABULÜ ile, 953.858,00 TL'nin davalılar ... ve ... A.Ş'den kaza tarihi olan 18/07/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı .... yönünden ise poliçe limiti olan 30.000,00 TL ile sınırlı olmak şartıyla dava tarihi olan 18/08/2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsilde mükerrer olmamak şartıyla müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
3-Manevi tazminat davası yönünden davanın KISMEN KABUL / KISMEN REDDİ ile, 100.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 18/07/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılar ... ve ... A.Ş'den tahsilde mükerrer olmamak şartıyla müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Kalan kısımlar yönünden davanın reddine" karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde; yargılama aşamasında aldırılan maluliyet raporlarının, kusur raporlarının, tazminat hesaplamasına ilişkin hesap bilirkişi raporlarının ve mahkemece duruşmasız olarak alınan ara kararların müvekkili şirkete usulüne uygun olarak tebliğ edilmediğini, bu durumun müvekkili şirketin savunma hakkını kısıtladığını, davanın 2 yıllık zamanaşımı süresinde açılmadığını, mahkemece aldırılan 14.12.2021 tarihli hesap bilirkişi raporunun hesaplama tekniği ve esas alınan asgari ücretler ile 18.07.2022 tarihinde aldırılan bilirkişi ek hesap raporundaki hesaplama tekniği ve esas alınan asgari ücretin farklılaştığı, raporlar arasında çelişki mevcut olduğunu, sigortalının iş göremezlik oranı %60’ın altında olduğundan pasif devre içinde tazminat hesaplaması yapılmaması gerekirken yapılmasının hatalı olduğunu, tazminatlar yönünden ticari (avans) faiz uygulanması yönünde hüküm kurulmasının, taleplerin haksız fiilden kaynaklanmış olması nedeniyle hatalı olduğunu, yasal faiz uygulanması gerektiği, dava dilekçesinde güç kaybından kaynaklanan bir maddi zarar istenmemesine rağmen 18.07.2022 tarihli bilirkişi raporunun 3.2 maddesinde maddi zarar kalemlerinden biri olarak 18 aylık geçici iş göremezlik dönemine ilişkin olarak 24.835,94 TL'lik hesaplama yapıldığını, bu yönüyle de taleple bağlılık ilkesine aykırılık olduğunu, müterafik kusur indirimi yapılmasını, davalı ... AŞ'nin toplama 2 araçtan kaynaklı olarak maddi tazminat ödemesi yapması gerekirken, sadece bir poliçe limitinin tazminat hesabında gözetilmesinin hatalı olduğunu, hükmedilen manevi tazminatın fahiş olduğunı belirterek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tüm dosya kapsamı, alınan kusur, aktüer ve maluliyet raporlarının karar vermeye elverişli olduğu ve yerel mahkemece verilen kararın usul ve yasaya uygun bulunduğu, ıslah ile talep olunan 953.828,00 TL alacağa hükmedilmesi gerekirken talebin aşılması suretiyle 953.858,00 TL tazminata hükmedilmesinin ise maddi hata niteliğinde olup mahkemece her zaman düzeltilmesinin mümkün olduğu gerekçeleriyle davalı ...Ş vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı .... vekil. temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; yargılama aşamasında aldırılan maluliyet raporlarının, kusur raporlarının, tazminat hesaplamasına ilişkin hesap bilirkişi raporlarının ve mahkemece duruşmasız olarak alınan ara kararların müvekkili şirkete usulüne uygun olarak tebliğ edilmediğini, bu durumun müvekkili şirketin savunma hakkını kısıtladığını, müterafik kusur indirimi yapılması gerektiğini, maluliyet oranının %60'ın altında olması nedeniyle pasif zarar hesabı yapılamayacağını, hesaplamada yazılı aktif devre tarihlerinin yazılı olmaması nedeniyle hesaplamanın nasıl yapıldığına ilişkin tereddüt oluşturması nedeniyle bu konuda ek rapor alınmasını, denetime elverişsiz bilirkişi raporu dikkate alınarak hüküm kurulduğunu, ticari faiz (avans faizi) uygulayarak hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, ek bilirkişi raporunun hatalı olduğunu, her iki sigorta şirketinin sorumlu olduğu miktarlarının ayrı ayrı gösterilmek suretiyle toplam maddi tazminat miktarlarının raporda gösterilmesini gerektiğini, takdir edilen manevi tazminat fahiş olup kaza tarihinden itibaren avans faizi (reeskont) uygulanmasının hatalı olduğunu, usul ve yasaya aykırı olması nedeniyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
Uyuşmazlık, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
1- Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ... vekilinin aşağıda yer alan bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Davalının diğer temyiz itirazlarına gelince; yolcu olan davacının meydana gelen çift taraflı trafik kazasında yaralanması nedeniyle açtığı maddi ve manevi tazminat davasında; karşı araç sürücüsü, karşı aracın işleteni olan ve temyiz isteminde bulunduğu anlaşılan davalı ...., hem karşı aracın, hem de yolcusu olunan aracın Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) Poliçesini düzenlediği anlaşılan davalı ... şirketi ve karşı aracın İhtiyari Mali Sorumluluk Sigotacısından müştereken ve müteselsilen tahsile karar verilmesini talep ettiği, yargılama sırasında 21.01.2021 tarihinde davalı ... şirketi ile yapılan anlaşma üzerine düzenlenen ibraname uyarınca her iki araç yönünden de, her iki şirketin ZMSS'si uyarınca geçerli teminat limiti kadar tazminattan feragat edilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Zarara sebebiyet veren sürücü, işleten ve ZMSS maddi zarardan müteselsilen sorumludur.
Müteselsil sorumlulukta, kural olarak borçlulardan her biri, 6098 sayılı TBK'nın 162 ve 163 üncü maddelerine göre, borcun tamamından sorumludur. Nitekim 6098 sayılı TBK'nın 167 nci maddesi uyarınca, sorumluların iç ilişkide kusur oranına göre, birbirlerine rücu hakları da mevcuttur.
Somut uyuşmazlıkta; davalı ..., diğer davalı ... şirketi ile birlikte maddi zarardan müteselsilen sorumlu olup davacı vekili, dava açıldıktan sonra sigorta şirketi hakkındaki davadan her iki araç yönünden de feragat ettiğinden bu feragat sigorta şirketi ile aralarında tam teselsül bulunan davalı ....'ye de TBK'nın 166 ncı maddesi gereğince sirayet etmiştir.
Dolayısıyla davalı ....'nin sigorta şirketi hakkındaki feragatin kendisine sirayeti nedeniyle hesaplanan tazminattan kaza tarihinde geçerli olan teminat limiti olan 310.000,00 TL'den davalı ... şirketinin her iki araç için de ibra edilmiş olması nedeniyle 620.000,00 TL düşülmek suretiyle sorumlu tutulması gerekirken, karşı araç nedeniyle 310.000,00 TL ve içindeki araç nedeniyle de 140.000,00 olacak şekilde ve davalı .... aleyhine daha az tutar düşülmesi şeklinde daha fazla tutarda tazminattan sorumluluğu yönünde karar verilmesi doğru görülmememiş, kararın bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
1- Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan sebeplerle davalı ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2- Yukarıda (2) numaralı bentte açıklanan sebeple davalı .... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davalı ...Ş iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,27.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.