"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/463 Değişik İş, 2022/467 Karar
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU İTİRAZ HAKEM HEYETİ
SAYISI : 2022/İHK-21612
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ
SAYISI : K-2022/31391
İtiraz Hakem Heyeti karara davalı vekili tarafından, davacılardan ... yönünden temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; 31.07.2013 tarihinde davacıların desteğinin yolcu konumunda olduğu plakasız ve sigortasız Hidromek marka iş makinesi ile orman içindeki tomrukları kamyonete yüklemek için çalıştığı sırada demir ayakların kalkması sonucu iş makinesinden kayarak yolun solunda bulunan ormanlık alana takla atarak düştüğünü ve kaza sonucu yolcu desteklerinin vefat ettiğini, davalı tarafından yapılan ödemenin yeterli olmadığını belirterek HMK'nın 107 nci maddesi uyarınca fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik destekten yoksun kalma tazminatı olarak davacı eş ... için 1.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı, 500,00 TL cenaze masrafı ile diğer davacıların her biri için 1.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı, 500,00 TL cenaze masrafının temerrüt tarihinden işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili itiraz dilekçesinde; başvurunun usule uygun olmaması sebebiyle davanın öncelikle usulden reddini istediklerini, zamanaşımı defileri bulunduğunu, tazminat hesabının TRH 2010 Yaşam Tablosu ve %1,8 teknik faizle yapılması gerektiğini, desteklik durumunun ispatı gerektiğini, kusur itirazının değerlendirilmesini, vekalet ücretinin belirlenecek ücretin 1/5'i olarak hesaplanması gerektiğini, cenaze ve defin giderlerinden sorumlu olmadıklarını, müterafik kusur indirimi ile hatır taşıması indirimi uygulanması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. UYUŞMAZLIK HAKEM HEYETİ KARARI
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 1.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin 3.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ve 2.000,00 TL cenaze gideri talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İTİRAZ
Uyuşmazlık Hakem Heyetinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekilince itiraz edilmesi üzerine; İtiraz Hakem Heyetinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; itirazın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili davacı ... yönünden sunduğu temyiz dilekçesinde; başvurunun usule aykırı olduğunu, zamanaşımı defileri bulunduğunu, kusura itiraz ettiklerini, hatır ve müterafik kusur indirimi uygulanması gerektiğini TRH 2010 Yaşam Tablosu ve %1,8 teknik faiz uygulanması gerektiğini, başvuranlara yeterli ödeme yapıldığını ve vekalet ücretinin 1/5 olarak hesaplanması gerektiğini belirtmiştir.
B. Gerekçe
Uyuşmazlık; plakası ve zorunlu mali mesuliyet sigorta poliçesi olmayan aracın karıştığı trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle ölenin desteğinden yoksun kalanların açtığı destekten yoksun kalma tazminatı talebine ilişkindir.
1. Davalının davacı ... yönünden temyiz itirazları;
a) Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı vekilinin davacı ... için aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
b) Dairemizce kabul görmüş pay esasına göre; çocuksuz durumda destek, desteğin gelirini eşi ile ortak paylaşacağı varsayımına dayalı olarak, gelirden desteğin %50 ve eşin %50 pay alacağı kabul edilmektedir. Çocukların eş ile birlikte destek payı alacağı durumda ise destek gelirden eşi ile birlikte 2’şer pay alırken çocuklara birer pay verileceği, yine eş, çocuklar ile ana babanın pay alacağı durumlarda desteğe 2 pay, eşe 2 pay, çocukların her birine 1’er pay, ana ve babaya 1’er pay ayrılarak böylece gelirin tamamının dağıtılacağı esasına dayalıdır. Çocukların sayısı arttıkça hem desteğe ayrılan pay, hem de eş ve çocuklar ile ana ve babaya ayrılacak paylar düşecektir. Çocukların destekten çıkması ile birlikte destekten çıkan çocuğun payları destek, eş ve diğer çocuklara dağıtılacak, anne ve babaya verilmeyecektir. Böylece geriye kalan eş ve çocukların payları ile desteğin payı artacaktır. Bu pay esası Türk aile sistemine çok uygun düşmektedir. Çünkü Türk aile sisteminde desteğin geliri aile bireyleri tarafından birlikte paylaşılmakta, aile bireyleri arttıkça gelirden alınacak pay düşmekte, aile bireyi azaldıkça da gelirden alınacak pay yükselecektir. Ana ve babadan birinin destekten çıkması ile payı diğerine aktarılacak, ana ve baba ile çocukların tamamının destekten çıkması durumunda ise yine çocuksuz eş gibi desteğe 2 pay, eşe 2 pay esasına göre %50 pay desteğe, %50 pay eşe verilerek varsayımsal olarak gelir paylaştırılarak tazminat bu ilkelere göre hesaplanmalıdır.
Somut olayda, desteğin annesinin hayatta olduğu nüfus kayıtlarından anlaşılmakla hükme esas alınan bilirkişi raporundaki hesaplamada annenin payının ayrılmaması doğru olmadığından bilirkişiden ek rapor alınarak davalının usuli kazanılmış hakları da gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik incelenmeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
c) 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 52 nci maddesine göre zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir. Mahkemece, bu durum re'sen gözönüne alınması gereken bir durumdur.
Somut olayda, davacının desteğinin kaza esnasında aracın yolcu taşımasına uygun olmayan iş makinesinde yolcu olarak bulunduğu sabittir.
Bu durumda mahkemece, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 52 ncı maddesi gereğince destek olan yolcunun müterafik kusurunun bulunup bulunmadığı ve tazminattan indirim yapılmasının gerekip gerekmediği hususu tartışılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken bu hususun değerlendirilmemiş olması doğru görülmemiştir.
d) Davacı ...'ün desteğinin ormanda tomruk toplamak amacıyla bulunduğu anlaşılmakla desteğin yaptığı iş dolayısıyla herhangi bir ödeme alıp almadıklarının araştırılması gerekirken yazılı şekilde eksik incelenmeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
1. Yukarıda (1.a) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin davacı ... yönünden diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Yukarıda (1-.b.c ve d) numaralı bentlerinde açıklanan nedenlerle davalı vekilinin davacı ... yönünden temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davalıya iadesine,
Dosyanın mahkemeye gönderilmesine,
10.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.