"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Doğrudan iflas istemine ilişkin olarak açılan davada... Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) ile ...y 1. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
Dava, İİK'nın 178. madde hükümlerine dayalı doğrudan iflas istemine ilişkindir.
Hazro Asliye Hukuk Mahkemesince (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla), davacı şirketin merkezinin dava açılmadan hemen öncesinde... olduğu, iş bu davanın açılış tarihinde ise merkezinin.../... olduğu, bu durumun... Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin karine yaratmakta ise de karinelerin aksi ispatlanıncaya kadar geçerli olduğu, davacılar tarafından aynı konuya ilişkin açılan başka bir davada şirket merkezinin İstanbul olması nedeniyle yetkisizlik kararı verilmesini ardından davacı tarafça şirket adresinin... olarak değiştirildiği, davacı vekilince sunulan davacıların borçlu olduğu kambiyo senetleri incelendiğinde, keşide yerlerinin büyük çoğunlukla İstanbul olduğu,... merkezli herhangi bir borçlandırıcı işlem yapılmadığı, bu sebeple alacaklıların büyük çoğunlukla İstanbulda mukim olduğunun anlaşıldığı, bunun yanısıra şirket merkezinin öncelikle İstanbul olması,...ya adres naklinin dava açılmadan hemen önce yapılması hususları da şirketin muamele merkezinin... değil, İstanbul olduğunu gösterdiği, zira muamele merkezinin şirketin merkezinin bulunduğu yerden ziyade işlemlerin yapıldığı yer olduğunu, kanunen muamele merkezinin kesin yetkili sayılmasındaki amacın alacaklıların korunması olduğu, bu durumda...'da davacılar tarafından herhangi bir borçlandırıcı işlem yapılmadığı, şirketin işlem hacminin İstanbul ilinde bulunduğu anlaşılmakla muamele merkezinin İstanbul olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
...y 1. Asliye Ticaret Mahkemesince ise, davacı vekili dilekçesi ile, İİK 178.maddesi uyarınca ... ve ... Last. Teks. İnş. Oto. Plas. İç ve Dış Tic. A.Ş. Şirketinin iflasına karar verilmesini talep ve dava etmiş ise de; HMK 'nın 14.maddesindeki kesin yetki kuralının uygulanması gerektiği, kesin yetkinin ise HMK 'nın 114/1-ç maddesi uyarınca dava şartı olduğu, sicil kayıtlarının incelenmesinde; 35850 sicil nolu ...'nin “....../...” adresinde sicilde kayıtlı olduğu, ... Ticaret Sicil Müdürlüğünün... ilan sıra nosu ile 15/04/2020 tarihli 4 sayılı yönetim kurulu kararı ile eski merkezi “......” adresinde bulunan şirketin ....../...” olarak değiştirildiğinin tescil ve ilan edildiğine dair 12/05/2020 tarihli 173 sayfa sırasında kayıtlı gazete suretinin mübrez olduğu, davacı şirketin adresinin ... İli olduğu ve şirketin adresinin dava tarihi itibariyle “Cami Mahallesi...:18/2.../... olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nun “İflas Takiplerinde Yetkili Merci” başlığı altında düzenlenen 154/III. maddesinde, “Şu kadar ki, iflas davaları için yetki sözleşmesi yapılamaz ve iflas davası mutlaka borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yer ticaret mahkemesinde açılır.” Hükmü öngörülmüştür. Bu açık hüküm karşısında, borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret Mahkemesi'nin yetkisi kamu düzenine ilişkin olup, kesindir. Nitekim, aynı ilke Hukuk Genel Kurulu'nun 28/09/2011 gün ve 2011/19-446 Esas, 2011/569 Karar sayılı ilamında da benimsenmiştir.
İflası istenen kişinin ticaret siciline kayıtlı olduğu yer, muamele merkezi yönünden karine teşkil ederse de, ticaret sicilinde kayıtlı yerden başka bir yerin muamele merkezi olduğu kanıtlanırsa iflas davasının bu yer ticaret mahkemesinde açılması gerekir.
Somut olayda, doğrudan iflas talebinde bulunanların, şirketin merkezini İstanbul ilinden ... iline taşımışlardır. Bu kapsamda, şirket 08/05/2020 tarihinde ... Ticaret Odası'na kayıtlarını yaptırmıştır. Eldeki dava ise, 02/07/2020 tarihinde açılmıştır. Bu durumda uyuşmazlığın... Asliye Hukuk Mahkemesinde (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) görülüp sonuçlandırılması gerekir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince... Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14/06/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.