"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonucu verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulü ile dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; İzmir ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1654 ada 6 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 10.06.2016 tarihli ve 2015/323 Esas, 2016/205 Karar sayılı ilâmı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa derhâl ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. İzmir 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda taşınmazın emsal karşılaştırması sonucu belirlenen metrekare birim fiyatının değerlendirme tarihi olan 2015 yılı arsa m² rayiç değerinin altında kalması sebebiyle asgari vergi değeri üzerinden taşınmaza değer biçildiği anlaşıldığından ve taşınmazın sit alanına alınması ve çıkarılmasının idarenin tasarrufuna bağlı olduğu gözetildiğinde yasal dayanağı olmayan değerlendirme şekliyle % 5 değer düşüklüğü uygulayan rapora göre hüküm kurulması mümkün olmayıp taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkân tanınması, lüzumu halinde resen emsal celbi yoluna gidilmesi ve bu emsallere göre değer biçilmesi için yeniden oluşturulacak bilirkişi kuruluyla keşif yapılarak sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
İzmir 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 24.05.2022 tarihli ve 2020/45 Esas, 2022/159 Karar sayılı ilâmı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa derhâl ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İzmir 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ve davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; emsal karşılaştırılmasının uygun olmadığını, sit alanı nedeni ile indirim yapılması gerektiğini, tespit edilen bedelin fahiş olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
2. Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; mahkeme kararında belirlenen pay taksiminin hatalı olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 437 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki İzmir ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1654 ada 6 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak zeminine; resmî birim fiyatları esas alınıp, yıpranma payı da düşülerek binaya değer biçilmesinde ve ilk kararı temyiz etmeyen davalıların hisseleri bakımından davacı idare lehine oluşan usulî kazanılmış hak ilkesi gözetilerek ve tapu malik muris ...’un İzmir 10. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2015/1016 Esas, 2015/935 Karar sayılı ilâmının aksinin ispat edilemediği gözetildiğinde, düzenlenen veraset ilâmındaki hisseler oranında davalılar paylarının hesaplanması suretiyle karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı ... vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Davalı ...’un muris ...’tan intikal eden hissesine isabet eden 26.464.00 TL bedelin hüküm fıkrasına yazılmaması sonucu infazda tereddüt oluşturulması doğru değildir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı ... vekilinin tüm, davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. İzmir 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 24.05.2022 tarihli ve 2020/45 Esas, 2022/159 Karar sayılı ilâmının; (5) inci paragrafında yer alan “52.928,07 TL'sinin davalı ... 'a,” ibaresinin tümüyle çıkartılmasına, yerine “Davacı ...’un tapu kaydındaki hissesine isabet eden 52.928,07 TL ile muris ...’un hissesinden kendisine isabet eden 26.464.00 TL'nin toplamı 79.392.07 TL bedelin davalı ... 'a,” ibaresi yazılması suretiyle kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalı ...’tan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine,21.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.