"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Hatay ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 3866 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı idare tarafından anlaşmak için önerilen bedelin taşınmazın gerçek değerinden çok düşük olduğunu, davanın açılmasında kusurunun olmaması nedeniyle yargılama harç ve giderlerinden sorumlu olmadığını, taşınmazın arsa vasfında olduğunu, taşınmazın gerçek değerinin araştırılması gerektiğini ve belirttikleri taşınmazların emsal olarak alınmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın kamulaştırma belgelerinin mahkemeye verildiği tarih olan 10.04.2017 tarihindeki niteliklerinin değerlendirilmesi gerektiğini, dava tarihi itibarıyla dava konusu taşınmazın imar planı içinde olup olmadığı, imar planı içinde ise ilk olarak imara alınış tarihi gibi gerekli bilgilerin ilgili belediye başkanlığından sorularak taşınmazın niteliğinin tespit edilerek sonucuna göre bir değerlendirme yapılması gerektiğini, emsal değerlendirilmesinin hatalı olduğunu, dava konusu parsel ile emsal parselin, üstün ve üstün olmayan özelliklerinin belirtilmediğini ve resen alınacak nedenlerle kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın 1/1000 ölçekli planda yer alması nedeniyle arsa vasfında kabul edilerek emsal taşınmaz metoduna göre değer tespiti yapıldığı, seçilen emsalin uygun emsal olduğu, dava konusu parsel ile emsal taşınmaz kıyaslamalarının usule uygun şekilde yapılarak her iki taşınmazın eşdeğer olması nedeniyle m² birim değerinin 106,00 TL olarak tespit edildiği, seçilen bu bedelin yöredeki rayici yansıttığı, ayrıca seçilen emsalin davalının bildirdiği bir satış olduğu, taşınmaz üzerinde yer alan bir adet dut ağacının da bedele eklendiği, sonuç olarak tespit olunan 204.833,00 TL kamulaştırma bedelinin süresi içinde davacı idare tarafından depo edildiği, dosya kapsamına uygun ve bilimsel verilerle hazırlanan raporun esas alınarak karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş, ayrıca idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu, hükme esas bilirkişi raporunun 2942 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen esaslara uygun olmadan hazırlandığını ve bedelin de yüksek tespit edildiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasında kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1.6100 sayılı Kanun'un 345 inci maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesince verilen nihai kararlara karşı istinaf süresi iki haftadır. Davalı vekiline, ilk derece mahkemesinin gerekçeli kararı 30.06.2019 tarihinde tebliğ edildiği, davalı vekilince 12.07.2019 tarihli dilekçe ile istinaf talebinde bulunduğu anlaşılmıştır. İlk Derece Mahkemesi kararına ilişkin, davalı vekilince süresinde istinaf yoluna başvurulduğu halde, Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesince kararında davalı vekilinin istinaf başvurusunun incelenmediği anlaşılmakla, davalı tarafın istinaf talebinin esası hakkında bir değerlendirme yapılmadan yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
2. Kabule göre de; Adana Bölge Adliye Mahkemesince 04.11.2021 tarihli ara kararı ile mahkemece tespit edilen 204.833,00 TL kamulaştırma bedelinden 166.114,39 TL'sinin, kararın kesinleşmesi beklenmeksizin bu güne kadar işlemiş yasal faiz ve nemalarıyla birlikte davalılara hisseleri oranında ödenmesine karar verildiği ve Bölge Adliye Mahkemesince anılan ödeme konusunda ilgili banka şubesine müzekkere yazılması hususunda ilk derece mahkemesine müzekkere yazıldığı anlaşılmakla Bölge Adliye Mahkemesince derhal ödeme kararı ile birlikte faiz bitiş tarihinin de belirlenerek hüküm kurulması gerekirken ara kararla ve müzekkere yazılması şeklinde uygulama yapılması doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Temyiz itirazları yerinde olduğundan Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.