"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Van 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına tescili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; dava konusu Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 541 ada 93 parsel sayılı taşınmazın Van Büyükşehir Belediye Başkanlığının 26.01.2008 tarihli encümen kararı ile üç parçaya ayrıldığı, bedelsiz olarak yola ayrılan 1.815,23 m²lik alanın 582,70 m²sinin 541 ada 277 parsel olarak ... adına ihdas edildiği, Belediyeye ihdas edilen 541 ada 277 parselin Kuran kursu yapılması amacıyla Maliye Hazinesi adına tescil edilerek İpekyolu İlçe Müftülüğüne tahsis edildiğinden bahisle tapu kaydının iptali ile adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davanın süresinde açılmadığını zamanaşımı ve hak düşürücü süre itirazında bulunduklarını, kamu hizmetinin üstünlüğü gözetilerek taşınmazın kamu yararına kullanılması amacıyla meclis kararı ile bedelsiz olarak Hazineye devredildiğinin, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğundan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davanın süresinde açılmadığını, İpekyolu Belediye Başkanlığının sorumluluğunda olduğundan husumet yönünden reddine karar verilmesi gerektiğini, hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
3.Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; davanın süresinde açılmadığını zamanaşımı ve hak düşürücü süre geçtiğini, usul ve yasaya aykırı olarak açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemenin verdiği kararın yasaya ve usule aykırı olduğunu, yol yapılması için terkedilen taşınmaz, gereği gibi kullanılmadığından mükellefiyetin ihlal edildiğini, bu durumun müvekkil açısından taşınmazın iadesi yönünde meşru bir beklenti yarattığını, aleyhlerine yükletilen yargılama giderlerinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu Van Büyükşehir Belediyesinin 26.11.2008 tarihli encümen kararı ile 3 parçaya ayrıldığını 1.815,23 m²lik kısmının bedelsiz olarak yol, park olarak Van Büyükşehir Belediyesi lehine tapudan terk edildiğini, mevcut imar planına uygun şekilde düzenleme ortaklık payının da terkin edildiği, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun ( 3194 sayılı Kanun) 18 inci maddesi kapsamında imar düzenlemesine bağlı olarak yapılan ifraz sırasında özel parselasyon sonucu malikin rızası ile o tarihteki imar durumuna göre yola terk edilmiş bulunulduğunu, sonradan imar durumunun ve diğer koşulların değişmiş olduğu ileri sürülerek eski malik tarafından taşınmazın terk edilen bölümünün geri istenemeyeceğinden davacı vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu taşınmazın bir kısmının yol olarak kullanılmak üzere bedelsiz olarak belediyeye bırakıldığını; ancak davalının bağışlama amacına uygun olarak kullanılmadığını, yol olarak kullanılması şartına bağlı olarak bağış yapıldığını, amacına uygun kullanılmadığından taşınmazın iadesi gerektiğini, kamu yararı amacına uygun kullanım söz konusu olmadığını ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idare arasında imar uygulamasından kaynaklanan kamulaştırmasız el atılan taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına tescil edilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi.
3.3194 sayılı Kanun'un 18 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dava konusu Van ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 5.193,12 m² yüzölcümlü 541 ada 93 parsel, sayılı taşınmazın 18.05.2005 tarihinde tevhid-alım suretiyle davacı tarafından edinildiği, taşınmazın 29.12.2009 tarihli imar uygulaması ile üç ayrı parsele ayrılarak 541 ada 258 ve 259 Nolu parsellerin davacı adına tescil edildiği, 1.815,23 m²lik yerin bedelsiz olarak Van Belediyesi adına yola terk edildiği, yola terk edilen 1.815,23 m²nin 582,77 m²lik bölümünün ise 541 ada 277 parsel sayısı ile İpekyolu Belediyesi adına 21.10.2016 tarihinde ihdas edilerek tapuda tescil edildiği, tescil edilen 582,77 m²’lik taşınmazın İpekyolu Belediyesi Meclisinin 07.04.2017 tarihli kararı ile "yatılı kuran kursu ve kız öğrenci yurdu amaçlı kullanılmak üzere, uygun olarak kullanılmadığı takdirde geri alınacağı" şerhi konularak Maliye Hazinesine devredildiği ve 31.05.2017 tarihinde tapuda tescil edildiği anlaşılmıştır.
3. Dava konusu 541 ada 277 parselin 26.11.2008 tarihinde imar düzenlemesine bağlı olarak yapılan ifraz sırasında özel parselasyon sonucu malikin rızasıyla o tarihteki imar durumuna göre yola terk edilmiş olduğu, sonradan imar durumunun ve diğer koşulların değişmiş olduğu ileri sürülerek davacı tarafından taşınmazın terk edilen bölümü geri istenemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş ise de; davalı ... Başkanlığının 03.07.2020 tarihli yazısı ve eklerinden anlaşıldığı üzere 541 ada 277 parsel taşınmazın park alanı olarak ayrıldığı ve İpekyolu Belediyesi adına yeniden 18.12.2019 tarihinde tescil edildiği ve davanın konusuz kaldığı da anlaşıldığından sonuç itibarıyla davanın reddine karar verilmesi yerindedir.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,20.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.