"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Şırnak ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 118 ada 2, 121 ada 1, 16, 123 ada 11 ve 124 ada 4 ve 17 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 24.10.2018 tarihli ve 2016/555 Esas, 2018/413 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 25.02.2021 tarihli ve 2020/162 Esas, 2021/481 Karar sayılı kararı ile dava konusu taşınmazların konumu ve bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özellikleri dikkate alınarak net gelir metodu yöntemine göre belirlenen m² birim fiyatına uygun objektif değer artış oranı uygulanarak ve uydu görüntülerinde dava konusu taşınmaz üzerinde herhangi bir yapı veya fidan bulunmadığı tespit edilmiş olmakla, İlk Derece Mahkemesince dava konusu taşınmazların zemin bedellerine hükmedilmesinde bir isabetsizlik olmadığı; ancak davalılar lehine tek vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiği ve 7139 sayılı Kanun'un 26 ncı maddesiyle 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin değiştirilen sekizinci fıkrasının dördüncü cümlesi, 27.11.2020 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 16.07.2020 tarihli ve 2018/104 Esas, 2020/39 Karar sayılı kararı ile iptal edildiğinden karar kesinleştiğinde ödenmesine karar verilen kamulaştırma bedeline Bölge Adliye Mahkemesi karar tarihine kadar faiz işletilerek işlemiş nemalarıyla birlikte davalıya derhal ödenmesine ilişkin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 24.10.2018 tarihli ve 2016/555 Esas, 2018/413 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; hükme esas alınan bilirkişi raporunda 124 ada 17 parselin zemin değeri hesabının 156.375,35 TL yerine sehven 326.375,35 TL olarak belirlenmesi suretiyle fazla bedel tespit edilmesi ve Cizre 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/555 Esas, 2018/413 Karar sayılı gerekçeli kararında Türksat uydu fotoğrafları uyarınca ilan tarihinden sonra yapılan muhdesat ve ekilen fidanlar olup, değerleri düşülerek hesaplanan kamulaştırma bedelinin hatalı olması nedeniyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... ve ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükme esas alınan raporda belirtilen bedel 2.006.845,97 TL olduğu hâlde, Türksat uydu fotoğrafları uyarınca ilan tarihinden sonra yapılan muhdesat ve ekilen fidanların değeri düşülerek karar verildiğini; ancak bu fidan ve muhdesatların yaşları dikkate alındığında ilan tarihinden önce olduğunu, jeodezi ve fotogrametri uzmanının 16.12.2021 tarihli raporunda fidanların bulunduğunu ve yaşlarının yaklaşık 6 ay ile 1 senelik olduğunun uydu fotoğraflarından anlaşıldığını, taşınmaz üzerindeki yapıların sınıfının 2B olduğunu ve kesilen yıpranma oranının fazla olduğunu, 124 ada 17 ve 24 parsel sayılı taşınmazlar için sulu denmesine rağmen %25 objektif değer artışı uygulandığını, davalılar için tek bir vekâlet ücretine hükmedilmesinin yanlış olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmaz üzerindeki yapıların 2B sınıfında değerlendirilmesi gerektiğini, taşınmazın kapama meyve bahçesi niteliğinde olduğunu, motopompla sulama gideri altında masrafların fazla alındığını, buğday samanının verim ve fiyat olarak alınan verilerinin gerçeği yansıtmadığını, objektif değer artış oranının eksik, kapitalizasyon faiz oranının yüksek alındığını ileri sürerek yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarım arazisi niteliğindeki Şırnak ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 118 ada 2, 121 ada 1, 16, 123 ada 11 ve 124 ada 4 ve 17 parsel sayılı taşınmazların zemininin 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması hâlinde getireceği net geliri üzerinden bilimsel yolla değerinin tespit edilmesinde, üzerinde bulunan ve muhdesat, fidan ve ağaçlara ise Türksat uydu fotoğrafları uyarınca ilan tarihinden sonra yapıldığı belirtilerek hesaplamaya dahil edilmeyerek 124 ada 4 ve 17 parsel sayılı taşınmazlardaki hesap hatalarının düzeltilerek fazla yatırılan bedelin iadesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılar ... ve ... vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Temyiz eden davalılardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.