"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/90 Esas, 2022/129 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili, yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 19.09.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalılar vekili Avukat ... gelmiş, davacı idare vekili duruşmaya katılmamıştır.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; İzmir ili, Bornova ilçesi, ... Mahallesi (eski) ..., yeni ... ada 3 parsel sayılı taşınmazın bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ile tapudan yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın 1/1000 uygulama imar planı içerisinde ve etrafının meskûn olduğunu, arka kısmında ticari amaçlı yapılaşmalar bulunduğunu, taşınmazın değeri tespit edilirken bu unsurların dikkate alınması gerektiğini, kıymet takdir raporundaki değerlerin düşük olduğunu belirterek taşınmazın rayiç piyasa değerine uygun kamulaştırma bedeli tespitini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 28.11.2013 tarihli ve 2013/49 Esas, 2013/533 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı idare lehine yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 28.11.2013 tarihli ve 2013/49 Esas, 2013/533 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucu; uygun emsal incelenmediğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 31.12.2015 tarihli ve 2014/586 Esas, 2015/453 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 31.12.2015 tarihli ve 2014/586 Esas, 2015/453 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan incelem sonucu; hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunun hesaplama yöntemi açısından eksiklikler içerdiği, uygun emsal incelenmediği ve imar planlarının iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararının sonucunun beklenmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Üçüncü Karar
Mahkemenin 26.02.2020 tarihli ve 2018/579 Esas, 2020/53 Karar sayılı kararı ile fark kamulaştırma bedeli bloke edilmediğinden davanın reddine karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemenin 26.02.2020 tarihli ve 2018/579 Esas, 2020/53 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; verilen sürelerin usulüne uygun olmadığı, depo kararının yerine getirildiği, usul ekonomisi ilkesi gereği işin esasına girilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
F. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; tespit edilen bedelin yüksek olduğunu, idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürülerek ve resen gözetilecek sebeplerle de kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak biçilen değerin uygun olduğu, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafların dışında kalan temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
3. Kamulaştırma bedelinin ilk kararla hükmedilen 1.060.238,00 TL kısmına ilk karar tarihi olan 28.11.2013 tarihine kadar; ikinci kararla hükmedilen 2.113,50 TL kısmına ikinci karar tarihi olan 31.12.2015 tarihine kadar faiz işletilmesi gerekmektedir.
4. Dava konusu taşınmazın kadastro yenileme işlemleri sonrası doğru tapu bilgisi ... Mahallesi ... ada 3 parsel olduğu hâlde hükümde ... Mahallesi ... parsel yazılması bozmayı gerktirmiştir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Kanun’un 438 inci maddesi uyarınca Mahkemece kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile gerekçeli kararın hüküm fıkrasında;
a) (1) numaralı ve (2) numaralı bentlerinden "... Mah. ..." ibaresinin çıkarılması, yerine ayrı ayrı "... Mahallesi ... ada 3" ibaresinin yazılması,
b) (1) numaralı bentten "1.062,352,00" sayısının çıkarılması, yerine "1.060.238,00" sayısının yazılması,
c) Ayrı bir bent olarak; “İkinci karardan önce depo edilen 2.113,50 TL bedele 26.05.2013 tarihinden ikinci karar tarihi olan 31.12.2015 tarihine kadar yasal faiz işletilmesine, yasal faizin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,” cümlesinin eklenmesi suretiyle hükümün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
26.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.