"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TARİHİ : 13.05.2013
KARAR : Kısmen Kabul
Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığının artırılması istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 3143 parsel sayılı taşınmazda imar uygulaması ile toplam payının 90 metrekaresinin bedele dönüştüğünü, her türlü talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile bedele dönüşen kısım için takdir edilen bedelin artırılarak dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili verilen cevap dilekçesinde özetle; davada görevli mahkemenin idare mahkemesi olduğunu, davanın zamanaşımına uğradığını, yapıldığı iddia edilen ıslah imar uygulamasının tarihi itibarıyla zamanaşımı süresinin dolduğunu, davanın bir alacak davası olması nedeniyle de talep edilen alacağın da zamanaşımına uğramış olduğunu, bu nedenle açılan davanın zamanaşımı yönünden reddinin gerektiğini, mirasçılardan bir kısmının Şişli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/352 Esas sayılı dosyası ile dava açtıklarını, bu dava sonucunda kendi hisselerini müvekkili belediyeden tahsil ettiklerini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 17.10.2019 tarihli ve 2018/292 Esas, 2019/328 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizin 31.03.2021 tarih ve 2020/9817 Esas, 2021/4491Karar sayılı bozma kararı ile dava konusu taşınmazla aynı tarih itibarıyla tapuya tescil edilen imar uygulamasına alınan ... Mahallesi 3144 parsel sayılı taşınmaza İstanbul 13. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/498 Esas, 2018/200 Karar sayılı dosyasında değerlendirme tarihi olan 06.03.1989 tarihi itibarıyla 0,45 TL/m² değer biçildiği ve bu değerin Dairemiz denetiminden de geçerek 2019/4956 Esas, 2019/20350 Karar sayılı ilamı kesinleştiği anlaşıldığından, fen bilirkişi kurulundan 3144 parsel sayılı taşınmaz ile dava konusu taşınmazın birbirine uzaklıklarını gösterecek şekilde ek rapor alındıktan sonra, taşınmazların birbirine yakın mesafede olduklarının anlaşılması halinde eksik ve üstün yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak bilirkişi kurulundan aynı konumda bulunan parsel için tespit edilen m² değerinden ayrılma nedenleri konusunda ek rapor alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması, dava açıldıktan sonra yürürlüğe giren Kanun düzenlemesi nedeniyle bedel düştüğünden yargılama giderlerinin tamamından idarenin sorumlu olması gerektiğinin düşünülmemesi gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; belirlenen bedel davacının müktesep hakkının zedeleyecek derecede cüzi bir bedel olup taşınmazın gerçek değerini yansıtmaktan uzak olduğu, paydaşlarca açılan Şişli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2010/352 Esas sayılı dosyasında metrekare birim fiyatının 900,00 TL olarak belirlenip Yargıtay denetiminden geçtiği halde 3 yıl sonra açılan iş bu davada Kanun değişikliği ile bile olsa bu denli bir eşitsizliğin hakkaniyete, Anayasa ile getirilen eşitlik ilkesine aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına idarece takdir edilen karşılığının artırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2.3194 sayılı İmar Kanunu'nun (3194 sayılı Kanun) 17/son maddesi
3.6745 sayılı Kanunu'nun 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na (2942 sayılı Kanun) eklenen geçici 12 nci maddesi
4.2942 sayılı Kanunnun 11 inci maddesi
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen diğer nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
3.Hükme esas alınan 02.04.2022 tarihli ek raporda; bozma da geçen emsal taşınmaz ile dava konusu parselin bitişik olduğu ve değere etki edecek bir fark bulunmadığı belirtildikten sonra, değerlendirme yaparken 0,45TL bedelin dava tarihi olan 15.03.2013 tarihine endekslenmesi sonucu dava tarihi itibarıyla 123,00TL bedel belirlenmesinin uygun olduğu belirtilmiştir.
5.Ne var ki, bozma öncesi hükme esas alınan bilirkişi heyeti raporunda dava konusu taşınmaza değerlendirme tarihi olan 24.11.1988 tarihinde 0,046 TL'ye Türkiye İstatislik Kurumu tarafından açıklanan TEFE oranları uygulanmak suretiyle dava konusu taşınmazın dava tarihindeki değeri 123,00TL olarak belirlenmiştir.
6.Dairemizin 31.03.2021 tarihli bozma kararı ve 02.04.2022 tarihli bilirkişi raporunda dava konusu taşınmaza bitişik olup aynı değerde 3144 parsel sayılı taşınmaza aynı değerlendirme tarihi olan 24.11.1988 tarihinde belirlenen metrekare birim fiyatı olan 0,45 TL Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre dava tarihine güncellenmesi suretiyle (209,34/0,08) dava konusu taşınmazın metrekare birim fiyatı belirlenmesi gerekirken inandırıcı olmayan gerekçe ile daha az bedele hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde iadesine,
28.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.