"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın davalılar Yaşar Altıntaş dışındaki davalılar yönünden verilen reddine, davalı ... Altıntaş yönünden kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 421 ada 62 parsel sayılı taşınmazn 234,73 metrekarelik kısmının kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın cins ve nev'inin yüzölçümünün, kıymetini etkileyebilecek bütün nitelik ve unsurların, her unsunun ayrı ayrı değerinin, vergi beyanının, kamulaştırma tarihindeki resmi makamlarca yapılmış kıymet takdirinin, özellikle arsalarda kamulaştırma gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerinin ve bedelin tespitinde etkili olacak objektif değer ölçütlerinin esas alınarak taşınmazın bedelinin takdiri gerektiğini, yapılacak keşif sonucu taşınmazın gerçek kamulaştırma bedeline hükmedilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.07.2019 tarihli ve 2019/114 Esas, 2019/276 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin idarece kıymet takdirinde belirlenen bedelin davalı tarafa ödenmesine, kalan fark bedelin 3'er aylık vadeli mevduat hesabında nemalandırılarak karar kesinleştiğinde davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ile bir kısım davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 27.12.2019 tarihli ve 2019/4654 Esas, 2019/5015 Karar sayılı kararı ile dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, usulüne uygun düzenlenen 03.07.2019 havale tarihli bilirkişi ek raporu dikkate alınarak taşınmazın kamulaştırma bedelinin belirlenmesine, fark kamulaştırma bedeline uygulanan yasal faizin bitiş tarihinin kararın kesinleşme tarihi olarak tespit edilmesinde ve kamulaştırmadan arta kalan alanın imar planında park alanı olarak ayrılması sebebi ile bu kısmın bedeline hükmedilmemiş olmasında bir isabetsizlik görülmeyerek taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmının bedel hesaplamasında dikkate alınmamasına rağmen bu kısmın da tapu kaydının iptaline karar verildiğinden bahisle İlk Derece Mahkeme kararı kaldırılıp düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 27.12.2019 tarihli ve 2019/4654 Esas, 2019/5015 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı ... ve davalılardan Enver Canbakkal v.d. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 27.04.2021 tarihli ve 2020/2473 Esas, 2020/ 6428 Karar sayılı kararı ile dava konusu parselle bitişik, aynı amaçla kamulaştırılan 421 ada 61 parsel için açılan Trabzon 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/137 Esas sayılı dosyasında, aynı değerlendirme tarihinde 5080,61 TL/m² değerin Dairemiz denetiminden geçtiği anlaşıldığından, güçlü delil niteliğindeki belirtilen dosya mahkemesinden getirtilip, bilirkişi kurulundan komşu parsel için tespit edilen m² değerden ayrılma nedenleri konusunda ek rapor alınmadan eksik incelemeyle hüküm kurulması, dosya içindeki bilgi ve belgelere göre Belediye Meclisinin 11.03.2015 tarihli kararıyla dava konusu taşınmaz yol, yol koruma kuşağı ve park olarak imar durumu düzenlendiği gibi dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan kısmın yüzölçümü, geometrik durumu dikkate alındığında değer kaybı olacağı muhakkak olup, bu hususta bilirkişiden ek rapor alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması, Anayasa Mahkemesinin 27.11.2020 tarihli ve 31317 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 16.07.2020 tarihli ve 2018/104 Esas, 2020/39 Karar sayılı kararı ile 7139 sayılı Kanun'la Değişik 2942 sayılı Kanunu'nun 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrasının dördüncü cümlesi iptal edildiği nazara alınmadan hüküm kurulması ve davacı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi gerektiğinin düşünülmemesi gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamı gereğince inceleme ve işlem yapılarak istinaf yoluna başvurmayan davalı ... hakkında davanın kabulü ile istinaf yoluna başvuran davalılar yönünden belirlenenen kamulaştırma bedelinin verilen süreler içerisinde depo edilmemesi nedeniyle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare temyiz dilekçesinde özetle; davalılardan ... dışındaki davalılar yönünden davanın reddine karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olduğu gibi kararın bu haliyle infazının mümkün olmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunun eksik ve hatalı inceleme ile denetime imkân vermeyecek şekilde hazırlandığını, davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
04.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.