"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla)
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul Anadolu 3. Tüketici Mahkemesinin 13.11.2018 Tarihli ve 2017/438 Esas, 2018/947 Karar Sayılı Kararı
Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile taraflar arasında imzalanan 04.12.2016 tarihli hisseli gayrimenkul satış sözleşmesinin feshine karar verilmiş, karar davalı vekilince istinaf edilmiştir.
B. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesinin 13.10.2021 Tarihli ve 2019/657 Esas, 2021/1908 Karar Sayılı Kararı
Sözleşmenin feshi talepli davanın sonucunda taşınmazın devrinin söz konusu olması halinde feshedilen sözleşmenin sonucu olarak da tapunun eski hale getirilmesi gerekeceği, bu haliyle taşınmazın aynına yönelik bir hüküm kurulacağından 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'ndaki (6100 sayılı Kanun) kesin yetki kurallarının uygulanacağı ve taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olacağı gerekçesiyle ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak yetkisizlik kararı verilmiştir.
C. Yalova 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) 13.09.2022 Tarihli ve 2022/1966 Esas, 2022/918 Karar Sayılı Kararı
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un tüketici mahkemelerine ilişkin 73 üncü maddesinin beşinci fıkrasındaki düzenlemede, tüketici davalarının tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde açılabileceğinin belirtildiği, tüketicinin yerleşim yerinin Kartal/İstanbul olduğu, cevap dilekçesi ile yetki itirazında bulunulmadığı, tapu iptal ve tescil istemi olmayan davalarda davanın taşınmazın aynına ilişkin olduğundan bahisle kesin yetki kuralının işletilmesinin mümkün olmadığı, davanın taşınmazın aynına ilişkin olmadığı bu sebeple kesin yetkinin de söz konusu olmayacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, devremülk sözleşmesinden cayma nedeniyle sözleşmenin feshi, verilenlerin iadesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanun’un (634 sayılı Kanun) “Devre mülk hakkı” başlıklı 57 nci maddesi şöyledir:
“Mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapı veya bağımsız bölümün ortak maliklerinden her biri lehine bu yapı veya bağımsız bölümden yılın belli dönemlerinde istifade hakkı, müşterek mülkiyet payına bağlı bir irtifak hakkı olarak kurulabilir. Bu hakka devre mülk hakkı denir.”
3. 6502 sayılı Kanun’un 73 üncü maddesinin beşinci fıkrası şöyledir:
“Tüketici davaları, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabilir.”
4. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
C. Değerlendirme
1. Dosya kapsamından, uyuşmazlık taraflar arasındaki devremülk sözleşmesinin cayma hakkı kullanıldığından bahisle feshi ve verilenin iadesi istemine ilişkin olup, dava dilekçesi ve dosya kapsamından taşınmazın aynına ilişkin bir dava olmadığı anlaşılmaktadır.
2. 6502 sayılı Kanun'un 73 üncü maddesinin beşinci fıkrasında tüketici davalarının, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabileceği belirtilmişse de bu kural 6100 sayılı Kanun'un yetkiye ilişkin kurallarının yanında bir ek yetki kuralıdır.
3. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
4. Somut olayda, yerleşim yeri Kartal/İstanbul olan davacının davayı, 6502 sayılı Kanun'un 73 üncü maddesinin beşinci fıkrasına uygun olarak yerleşim yerinin bulunduğu İstanbul Anadolu Mahkemelerinde açarak yetkili mahkemeyi seçmiş olduğu anlaşıldığına göre uyuşmazlığın, İstanbul Anadolu 3. Tüketici Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince İstanbul Anadolu 3. Tüketici Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 09.01.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.