"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1024 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekilinin cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
III. MAHKEME KARARI
Şile Asliye Hukuk Mahkemesinin 24.03.2016 tarihli ve 2015/234 Esas, 2016/137 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Şile Asliye Hukuk Mahkemesinin 24.03.2016 tarihli ve 2015/234 Esas, 2016/137 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 11.07.2017 tarihli ve 2016/14098 Esas, 2017/18143 Karar sayılı kararı ile dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgeden Dairemize intikal eden dosyalardaki bilgi ve belgeler dikkate alındığında, buğdayın dekar başına ortalama veriminin 600 kilogram, kavunun dekar başına ortalama veriminin ise 3500 kilogram olarak hesaplamaya alınması gerekirken, verim miktarları yüksek alınmak suretiyle fazlaya hükmedilmesini doğru görülmediği gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
3. Dairemizin 11.07.2017 tarihli ve 2016/14098 Esas, 2017/18143 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
4. Dairemizin 02.07.2018 tarihli ve 2017/32749 Esas, 2018/13473 Karar sayılı kararı ile ... Belediye Başkanlığının 03.02.2016 tarihli, 199912 sayılı cevabi yazısında, dava konusu taşınmazın belediye sınırları içerisinde ve belediye hizmetlerinden faydalandığı bildirilmiş ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün Parsel Sorgulama Uygulama sitesinden edinilen bilgilerden etrafının meskun olduğu görülmüş olup, dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunun anlaşıldığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmaza arazi niteliği ile değer biçildiğinden, alınan raporun geçersiz olduğu gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Şile Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.01.2020 tarihli ve 2018/423 Esas, 2020/29 Karar sayılı kararı ile kamulaştırma bedelinin verilen süreler içerisinde depo edilmemesi nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Şile Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.01.2020 tarihli ve 2018/423 Esas, 2020/29 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 28.02.2022 tarihli ve 2021/2861 Esas, 2022/3122 Karar sayılı kararı ile bozma sonrası oluşan fark bedelin bloke edilmesi için davacı idareye verilen süreler içerisinde fark bedel depo edilmemiş ise de, karar tarihinden sonra dosyaya sunulan 23.12.2020 tarihli banka dekontuna göre davacı idarenin depo kararını yerine getirdiği anlaşıldığından, usul ekonomisi gözetilerek, tarafların da beyanı alınmak suretiyle sonucuna göre işin esasına girilip karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Üçüncü Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davacı taraftan tahsil edilerek davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendi uyarınca yenilemeye tabi tutulduğunu, ifraz edilmek suretiyle üç parçaya bölündüğünü ve kamulaştırılan kısımların parsel numaraları ile yüzölçümlerinin değiştiğini, dolayısıyla davalıya ödenmesi gereken kamulaştırma bedeli değişeceğinden ve hükme esas olmak üzere yeniden fen bilirkişi raporu alınması gerektiğinden hükmün bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; bedelin bloke edilmemesi nedeniyle davanın reddine karar verilmesi doğru olduğu halde karar tarihinden sonra bedelin bloke edildiğinden bahisle bozma kararı verilmesi Kanunda olmayan bir yolun yargı eliyle ihdası sonucunu doğurduğunu, bu durumun mülkiyet hakkı ihlaline neden olduğunu, bu nedenle değerlendirme tarihinin 2016 yılı olarak esas alınarak verilen kararı kabul etmediklerini, dava konusu taşınmaz için belirlenen bedelin düşük olduğunu, aynı sahil bandındaki diğer dosyalarda aynı değerlendirme tarihi itibarıyla 250 TL/m² değer biçildiğini ileri sürerek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la değişik 428 inci maddesi.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Mahkemece uyulan bozma ilamında usul ekonomisi gözetilerek tarafların da beyanı alınmak suretiyle sonucuna göre işin esasına girilip karar verilmesi gerektiğinin belirtildiği ve Mahkemece bozma sonrasında yapılan 10.06.2022 tarihli duruşmada davalı vekilinin işin esasına girilmemesi amacıyla bozma ilamına karşı direnilmesi yönünde beyanda bulunduğu gözetildiğinde, davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının reddine, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.