"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Denizli Asliye Ticaret Mahkemesinin 27.11.2020 Tarihli ve 2018/994 Esas, 2020/1104 Karar Sayılı Kararı
Davanın kabulüne karar verilmiş, davalı vekili tarafından kararın istinaf edilmesi üzerine Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 23.09.2021 tarihli ve 2021/348 Esas, 2021/846 Karar sayılı kararıyla dava dilekçesi ve dosyadaki delillerin usulünce davalı vekiline tebliğ edilerek taraf teşkilinin sağlanması, tarafların iddia ve delillerinin birlikte değerlendirilerek sonuca gidilmesi gerekirken usulünce taraf teşkili sağlanmadan karar verilmesi usul ve yasaya uygun düşmediği, bu sebeple davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin dördüncü alt bendi uyarınca, esası incelenmeden kararın kaldırılmasına karar verilmiştir.
Devam eden yargılama neticesinde mahkemece, 12.05.2022 tarihli ve 2021/1487 Esas, 2022/828 Karar sayılı kararıyla somut olayda taraflar arasında yapılan paket klima satış sözleşmesinin 24.09.2016 8.2 maddesinde münhasıran İstanbul Mahkemeleri ve İcra Dairelerinin yetkili kılındığı, her iki tarafında tacir olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. İstanbul Anadolu 11.Asliye Ticaret Mahkemesinin 06.07.2022 Tarihli ve 2022/475 Esas, 2022/464 Karar Sayılı Kararı
Davacı ve davalı arasında 24.09.2016 tarihli paket klima satış sözleşmesi düzenlendiği, sözleşmenin 8.2 maddesinde iş bu sözleşmeden ve eklerinden kaynaklanan tüm uyuşmazlıkların çözümünde İstanbul Mahkemeleri ve İcra Müdürlüklerinin münhasıran yetkili kılındığı, tarafların tacir olduğu ve 6100 sayılı Kanun’un 17 nci maddesi gereğince yetki şartının geçerli olduğu, davalı cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunduğu ve yetki itirazında yetkili mahkemeyi İstanbul Anadolu Mahkemesi olarak gösterdiği, sözleşmede ise yetkili mahkemenin İstanbul Mahkemelerinin olduğunun belirtildiği, İstanbul Mahkemeleri ibaresi İstanbul ... ilçesi ile bir kısım ilçeleri içine alan bir yargı çevresini kapsadığı, İstanbul Anadolu Mahkemeleri ise İstanbul Anadolu yakasında ayrı yargı çevresi bulunan mahkemeler olduğu, sözleşmeyle yetkili kılınan mahkemelerin aksi kararlaştırılmadıkça tek yetkili olacağı, davalının yetki itirazında yetkili mahkemeyi yanlış göstermesi bir bütün olarak değerlendirildiğinde mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 193.707,32 TL' nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiz ile birlikte davalıdan tahsili, davacının davalı firmaya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Kanunu’nun 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ncı maddesi şöyledir:
" Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir."
3. 6100 sayılı Kanun’un “Sözleşmeden doğan davalarda yetki” başlıklı 10 uncu maddesinin şöyledir: "Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir."
4. 6100 sayılı Kanun’un “Haksız fiilden doğan davalarda yetki” başlıklı 16 ncı maddesi şöyledir: "Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir."
5. 6100 sayılı Kanun'un " Yetki Sözleşmesi " başlıklı 17 nci maddesi şöyledir.
"Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir
veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava
sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır."
6. 6100 sayılı Kanun'un "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19 uncu maddesinin ikinci, üçüncü ve
dördüncü fıkrası şöyledir:
"(2)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz."
"(3)Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir."
"(4)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir."
7. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) " İfa yeri " başlıklı 89 uncu maddesi şöyledir.
"Borcun ifa yeri, tarafların açık veya örtülü iradelerine göre belirlenir.
Aksine bir anlaşma yoksa, aşağıdaki hükümler uygulanır;
1. Para borçları, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde,
2. Parça borçları, sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde,
3. Bunların dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşim yerinde, ifa edilir.
Alacaklının yerleşim yerinde ifası gereken bir borcun doğumundan sonra alacaklının yerleşim yerini değiştirmesi sebebiyle ifa önemli ölçüde güçleşmişse borç, alacaklının önceki yerleşim yerinde ifa edilebilir."
C. Değerlendirme
Bu açıklamalar ışığında, dosya kapsamında yapılan incelemede taraflarca 24.09.2016 tarihli paket klima satış sözleşmesi düzenlenmiş sözleşmenin 8.2 maddesi ile sözleşmeden doğan uyuşmazlıkların çözümünde İstanbul Mahkemeleri yetkili kılınmış ise de; davalı, sözleşmenin icra ve ifa yeri olan İstanbul Anadolu Mahkemelerinin yetkili olduğunu belirterek yetki itirazında bulunmuştur. Somut olayda, davacının birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, davayı yerleşim yeri olan Denizli Asliye Ticaret Mahkemesinde açarak yetkili mahkemeyi seçmiş olduğu anlaşıldığına göre, davanın Denizli Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri gereğince Denizli Asliye Ticaret Mahkemesinin YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
20.03.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.