"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/542 Esas, 2022/243 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 19.09.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü yetki belgesine istinaden davalılar vekili Avukat ... gelmiş, davacı idare vekili duruşmaya katılmamıştır.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Bursa ili, ... ilçesi, ... Mahallesi (eski)16 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın değerinin kıymet takdirinde düşük olarak hesaplandığını, objektif değer artışı uygulanması gerektiğini, arta kalan kısım değerinin de hesaplanması gerektiğini, taşınmaz değeri belirlenirken gerçeğe uygun veriler kullanılması gerektiğini belirtmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 27.06.2016 tarihli ve 2015/80 Esas, 2016/388 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 27.06.2016 tarihli ve 2015/80 Esas, 2016/388 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; dava konusu taşınmazın kadastro yenilemesi sonucu güncel oluşan tapu kaydına göre karar verilmesi, kapitalizasyon faizinin % 4 olması, masraf kalemine onarım, bakım, amortisman, faiz, sigorta kalemlerinin eklenmemesi, faiz tarihlerinin belirtilen ilkeye uygun tespit edilmesi, mahalle adının doğru yazılması gerektiğinden bahisle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin yüksek tespit edildiğini, objektif eğer artış oranının hatalı olduğunu, arta kalan kısımda değer kaybı olmadığını ileri sürerek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur. Davacı idare vekili ek temyiz dilekçesinde; hükme esas alınan fen bilirkişi raporunda (B1) harfi ile gösterilen 44,38 m² kısmın Bursa 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/465 Esas sayılı dosyasında görülen kamulaştırma bedelinin tespiti davasına da konu olduğunu, bu kısmın hesaplama dışı bırakılarak kamulaştırma bedelinin tespitinin gerektiğini, kamulaştırılan toplam alanın hatalı gösterildiğini belirtmiştir.
2. Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın değerli konumda olduğunu, objektif değer artış oranının hatalı uygulandığını, kamulaştırılan alanın hatalı hesaplandığını, kadastro yenilemesi sonrasında taşınmazın ifraz olduğunu, kamulaştırılan alanın 6160,44 m² olması gerektiğini, kamulaştırmadan arta kalan 616 parselde değer kaybının az hesaplandığını ileri sürerek kararın bozulması istemi ile temyiz isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki taşınmaza net geliri esas alınarak bilimsel yolla değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki paragraf kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. Mahkemenin ilk kararı ile dava konusu Bursa ili, ... ilçesi ... Mahallesi 16 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırmaya konu 4504,81 m² ve kamulaştırmadan arta kalan 1628,19 m² kısısmlarının bedeli verilmiş, bu husus bozma ilâmına konu edilmemiştir. Bozma sonrası kadastro yenileme çalışmaları sonucu oluşan 2922 ada 289 parsel hakkında 25.02.2021 tarihli fen raporu hükme esas alınarak bu rapordaki (B) harfli 4505,77 m², (B1) harfli 44,38 m² ve (A) harfli 1568,70 m² olmak üzere toplam 6120,82 m² alanın bedeline hükmedilmiş ancak taşınmazlar 30.01.2018 tarihinde ifrazla aynı adada 615, 616, 617, 618 ve 619 parsel numaralarını almıştır.Bu parsellerden 4505,77 m² alanlı 617, 44,38 m² alanlı 618 ve 41,39 m² alanlı 619 parsellerin demiryolu vasıflı oldukları, kamulaştırmadan arta kalan ve bedeline hükmedilen(1568,70 m²) kısmın 615 parsel numarası aldığı, demiryolu vasıflı taşınmazların toplam alanının 4593,54 m² ve bu alanın 615 parsel alanı ile toplamının ise 6162,24 m² olduğu anlaşılmıştır.
4. Bu durumda kadastro yenileme işlemleri sonrasında kamulaştırma planında revizyon yapılıp yapılmadığı davacı idareden sorulup, güncel kamulaştırma planı dosyaya eklendikten, davacı idarenin ek temyiz dilekçesinde bahsettiği Bursa 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/465 Esas sayılı dosyasının akıbeti araştırıldıktan sonra fen bilirkişisine infaza kabil ek rapor ve krokisi düzenlettirilip kamulaştırılan alan net tespit ettirilerek mükerrer ödemeye sebebiyet verilmeyecek şekilde güncel tapu bilgilerine göre kamulaştırılan zeminin bedeli ve arta kalan kısımdaki değer kaybının hesaplanmasına karar verilmemesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalılar vekilinin temyiz itirazları kısmen yerinde olduğundan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
21.09.2023 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince duruşmaya gelen temyiz eden davalılar vekili için 17.100,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacı idareden alınmasına,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davalılardan peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde iadesine,
26.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.