"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare, davalılar ... vd. ile davalı ... vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,
İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen kararın, davalı ... vekilince istinaf edilmediği ve Bölge Adliye Mahkemesi kararında İlk Derece Mahkemesi kararına göre davalı aleyhine bir hüküm bulunmadığından İlk Derece Mahkemesi kararını istinaf etmeyen tarafın aleyhine bir durum oluşmadığından temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 11737 ada 6 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın bölgenin değerli konumunda bulunduğunu, taktir edilen bedelin düşük olduğunu taşınmazın gerçek bedelinin tespitini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; taşınmazın gerçek bedelinin tespitini istemiştir.
3. Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın piyasa değerinin çok altında değer belirlendiğini ileri sürerek sunmuş oldukları emsal satışların dikkate alınarak taşınmazın gerçek değerinin belirlenmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde; hükme esas alınan bilirkişi raporunun usul ve kanuna aykırı olduğunu, tespit edilen taşınmaz bedelinin yüksek belirlendiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili istinaf dilekçesinde; dava konusu taşınmazın gerçek karşılığının altında bedel tespit edildiğini, kamulaştırmaya emsal olabilecek ... Mahallesi 9541 ada 5 parsel sayılı taşınmazın cebri icra yoluyla satışa çıkartıldığını ve 21.10.2020 tarihinde 900 TL/m² kıymet takdir edildiğini, bu satışın dikkate alınarak kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Davalılar ... vd. vekili istinaf dilekçesinde; taşınmazın bedelinin düşük belirlendiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
4. Davalı ... Kabakçıoğlu vekili istinaf dilekçesinde; tespit edilen kamulaştırma bedelinin dava konusu taşınmaz bedelinin çok altında olduğunu,aynı bölgeden aynı kamulaştırma kapsamında ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/578 Esas sayılı dosyasında bilirkişilerce 551 TL/m² değer belirlendiği dikkate alınarak kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirlenen niteliklerine göre tespit edilen kamulaştırma bedelinin adil ve hakkaniyete uygun olduğu sonucuna varıldığı, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vd. ile davalı ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 11737 ada 6 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup,davacı idare ve davalı ... vd. vekillerinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Tespit edilen kamulaştırma bedelinden vasi ile temsil edilen davalılar ... ve ...'ın paylarına düşen bedelin vasilerine ödenmek üzere ... 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2019/158 Esas, 2019/513 Karar ve ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/1362 Esas, 2017/139 Karar sayılı dosyalarına ödemenin yapılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde ödenmesine hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı ... Vekilinin Temyizi Yönünden
1. Davalı ... vekilinin temyiz dilekçesinin REDDİNE,
B. Davacı idare ve davalı ... vd. Vekillerinin Temyizi Yönünden
1. Davacı idare ve davalı ... vd. vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare ve davalılar ... vd. vekillerinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının; (4) numaralı bendinde bulunan "davalılara" kelimesinin çıkartılmasına yerine “vasi ile temsil edilen davalılar ... ve ... lehine hükmedilen bedelin vasilerine ödenmek üzere ... 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2019/158 Esas, 2019/513 Karar ve ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/1362 Esas, 2017/139 Karar sayılı dosyalarına ödemenin yapılmasına, diğer davalılara” ibaresinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harçlarının ilgililere iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.