"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Direnme
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesinin kararının kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya direnme kararı verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi direnme kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; dava konusu İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1689 ada 8 parsel sayılı taşınmazda müvekkili malik iken ... tarafından yapılan imar uygulaması sonucunda düzenleme ortaklık payı kesintisinden sonra kalan bölümlerin bedele dönüştürüldüğünü beyanla, şuyulandırma işleminde belirlenen bedelin yapılacak inceleme ile tespit edilerek artırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde; kıymet takdir komisyonunca 1995 yılındaki mevcut duruma göre takdir edilen kıymetin imar ıslah planı ve uygulamasının yapılarak parsellerde değer artışı meydana gelmesi ile 20 yıl sonra rayiçlerin altında kaldığı iddiasıyla bedel arttırımı talep edilmesinin kötü niyetli olduğunu, davacıların talebinin 10 yıllık zamanaşımına uğradığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 27.04.2021 tarihli ve 2021/156 Esas 2019/312 Karar sayılı ilamı ile davanın kabulüne, 104.239.00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalı idareden tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekilince istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 9.09.2021 tarihli ve 2021/1225 Esas 2021/1497 Karar sayılı kararı ile arsa niteliğindeki İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1689 ada 8 parsel sayılı taşınmaza 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na (2942 sayılı Kanun) eklenen geçici 12 nci maddesi uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınıp, emsal karşılaştırması sonucu tespit edilen bedelin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre dava tarihine güncellenmesi suretiyle değer biçilmesinde bir isabetsizlik olmayıp mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu kanaatiyle davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu, dava konusu İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 1689 ada, 8 parsel sayılı taşınmaza yakın konumda bulunan 1689 ada 3 parsel sayılı taşınmaz için İstanbul Anadolu 17. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/71 Esas, 2018/198 Karar sayılı dosyasında aynı değerlendirme tarihi itibarıyla 7 TL/m² birim fiyatı takdir olunduğu ve bu kararın Dairemiz denetiminden geçerek onandığı anlaşıldığından, ayrılma nedenleri konusunda ek rapor alınıp, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalı olduğundan istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi hükmünün bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk derece Mahkemesince Verilen Direnme Kararı
İlk derece Mahkemesi 19.10.2022 tarihli ve 2022/166 Esas 2022/316 Karar sayılı kararı ile; eldeki dosyada imar uygulamasının tescil edildiği tarih itibari ile belirlenen m² birim fiyatının Dairemiz denetiminden onanmak suretiyle geçen dava konusu taşınmaza yakın mesafedeki komşu parseller için takdir edilen bedeller ile uyumlu olduğundan bahisle bozma ilamına direnilmesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde; emsal karşılaştırmasının hatalı olduğunu, bozma ilamı doğrultusunda ek rapor alınması gerektiğini ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payı nedeniyle tesis edilen ipotek karşılığının artırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 17/son maddesi.
3. 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesi.
4. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. 6100 sayılı Kanun’un 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası gereğince Dairemizce yeniden yapılan incelemede; dosyadaki kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçeye göre, dava konusu taşınmazın konumu ve niteliği ile Dairemiz denetiminden geçen ve taşınmazın m² birim fiyatını 7,00 TL belirleyen dosyanın davalı idare temyizi ile onandığı nazara alındığında belirlenen bedelin uygun olduğu anlaşılmakla İlk Derece Mahkemesince verilen direnme kararı yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı idare vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası ve 373 üncü maddesinin beşinci fıkraları uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine,
14.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.