"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki enerji nakil hattı nedeniyle kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmaz üzerindeki hattın sökülerek iptal edilmesi nedeniyle taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkının terkini ile tapu iptali ve tescil istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Kocaeli ili, ... ilçesi, ... köyü, ... mevkii, 968 ada, 8 parsel sayılı 255 m² yüz ölçümlü ve aynı yer 6 parsel sayılı 403 m² yüzölçümlü arsa nitelikli taşınmazların maliki olduğunu, dava konusu her iki taşınmaz yönünden taşınmazlar üzerinde TEK lehine irtifak hakkı tesis edildiğini, çok uzun yıllardır fiilen irtifak hakkının kullanılmadığını, ayrıca dava konusu 968 ada, 8 parsel sayılı taşınmaz içinde davalı kurum adına kayıtlı 29 parsel olarak 16 m² alan bulunduğunu, söz konusu yer üzerinde davalı kurum tarafından herhangi bir yapı tesis edilmediğini, taşınmazın davalı kurum tarafından kullanılmadığını, söz konusu yer için mahkemece belirlenecek bedelin bloke edileceğini belirterek, Kocaeli ili, ... ilçesi, ... Köyü, ... mevkii, 968 ada, 7 ve 8 parsel sayılı taşınmazlar üzerine davalı kurum lehine tesis edilen irtifak hakkının terkinine, maliki olduğu Kocaeli ili, ... ilçesi, ... Köyü, ... mevkii, 968 ada, 8 parsel sayılı taşınmaz içinde davalı adına kayıtlı olan 29 parselin tapusunun iptali adına tesciline, yargılama giderlerinin davalı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde; irtifak hakkının müvekkilince 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu (2942 sayılı Kanun) ve diğer mevzuata uygun ve daimi olarak kurulduğunu ve hak sahiplerine irtifak bedelinin ödendiğini, bedelsiz olarak terkin talep etmenin kamunun zarara uğraması anlamına geleceğini belirterek davanın reddi gerektiğini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulü ile Kocaeli ili, ... ilçesi, ... köyü, 968 ada 6 parsel ve 968 ada 8 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki Türkiye Elektirik Kurumu (TEK) lehine tesis edilmiş olan irtifak hakkının terkinine, aynı köy 968 ada 29 parsel sayılı taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekilinin istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece verilen kararın başlı başına hukuka ve usule aykırı olduğunu, bu kararın kamunun zarara uğramasına yol açacağını, irtifak hakkının müvekkili tarafından 2942 sayılı Kanun ve diğer mevzuata uygun daimi olarak kurulduğunu ve hak sahiplerine irtifak bedelinin ödendiğini, ayrıca davacı tarafın, müvekkili kuruma bedeli karşılığında terkin için başvuru yaptığını ve müvekkili kurumca ortaya çıkan bedeli yüksek bularak huzurdaki davayı açtığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; irtifakın tesisine ilişkin belgelerin incelenmesinde, irtifakın ... Asliye Hukuk Hakimliğinin 1962/676 Esas, 1962/599 Karar sayılı ilamıyla tesis edildiği, söz konusu ilamda herhangi bir bedel ödenmesine ilişkin açıklama bulunmadığı, yine yapılan yazışmalarda ... Tapu Müdürlüğünün 03.02.2020 tarihli yazı cevabında hak sahiplerine bedel ödenmesine ilişkin herhangi bir dekont bulunmadığının bildirildiği, davalı idarece de 221 sayılı Kanun Hükümlerine göre kamulaştırma işlemlerinin yapıldığı belirtilerek, herhangi bir dekont sunulmadığı görülmüştür. İlk derece mahkemesince yapılan keşif sırasında, dava konusu taşınmazlar üzerinde herhangi bir yapı veya tesis bulunmadığı gibi pilon yeri ve irtifak tesisine ilişkin hat bulunmadığı da tespit edildiğinden davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar ederek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, enerji nakil hattı nedeniyle kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmaz üzerindeki hattın sökülerek iptal edilmesi nedeniyle taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkının terkini ile tapusunun iptali ve tescil istemine istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un 25 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dava konusu taşınmazların üzerinde bulunan irtifakın tesisine ilişkin belgelerin incelenmesinde, irtifakın ... Asliye Hukuk Hakimliğinin 1962/676 Esas, 1962/599 Karar sayılı ilamıyla tesis edildiği, söz konusu ilamda herhangi bir bedel ödenmesine ilişkin açıklama bulunmadığı gibi davanın hasımsız olarak görüldüğü, taşınmazın o tarihteki maliklerine yapılmış usulüne uygun noter tebligatı bulunmadığı, davacı idarece bedelin ödendiğine ilişkin evrak da sunulmadığından, davanın kabulüne karar verilmesi doğrudur.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı kalan harcın davalı idareden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,19.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.