"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/612 Esas, 2022/116 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul Anadolu 32. Asliye Hukuk Mahkemesinin 21.07.2022 Tarihli ve 2022/415 Esas, 2022/460 Karar Sayılı Kararı
Somut uyuşmazlıkta kaydı düzeltilmek istenen ...'in adres kayıt sisteminde Türkiye'de yerleşim yeri adresinin bulunmadığı, karine olarak yerleşim yeri adresi kabul edilen nüfusa kayıtlı olduğu yerin ise Elazığ ili ... ilçesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 02.11.2022 Tarihli ve 2022/247 Esas, 2022/424 Karar Sayılı Kararı
Ölü olduğunun tespiti talep edilen müteveffanın yurt içi ikamet adresinin ... Mahallesi Saka Sokak No:6/3 Kağıthane/İstanbul olarak adres kayıt sisteminde kayıtlı olduğu ve dolayısı ile müteveffanın son yerleşim yeri adresinin belli ve tespit edilebilir olduğu, bu noktada yasal karineye başvurmanın zaruri olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
C. İstanbul 43. Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.11.2022 Tarihli ve 2022/612 Esas, 2022/116 Karar Sayılı Kararı
Nüfus kayıtlarında değişiklik talep edilen ilgili ...'in yurt içi adresinin bulunmadığı, adresinin Vincennes/Fransa Cumhuriyeti olduğu, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkisizlik kararına dayanak ettiği adresinin adres kayıt sisteminde yer almadığı, geriye dönük alınan adres kayıtlarında da bu adresin bulunmadığı, görevli ve yetkili mahkemenin nüfusa kayıtlı olduğu yer asliye hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle yetksizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanun’un (5490 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi uyarınca nüfus kaydının düzeltilmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 5490 sayılı Kanun’un “Nüfus davaları” başlıklı 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi şöyledir:
“Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.”
3. 4721 sayılı Kanun’un “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”
4. 5718 sayılı Kanun’un “Türklerin kişi hâllerine ilişkin davalar” başlıklı 41 inci maddesi şöyledir:
“Türk vatandaşlarının kişi hâllerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması hâlinde ilgilinin sâkin olduğu yer, Türkiye’de sâkin değilse Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinde görülür.”
C. Değerlendirme
Dosya kapsamından, nüfus kaydı düzeltilmesi istenilenin yerleşim yeri adresinin Vıncennes/Fransa Cumhuriyeti olduğu, dosya kapsamından ise Türkiye'deki sakin olduğu yerin ise Fatih/İstanbul olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın İstanbul 43. Asliye Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince İstanbul 43. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
27.11.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.