"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/440 Esas, 2023/214 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti ve bu hakkın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
2942 sayılı Kanun'dan kaynaklanan davalar basit yargılama usulüne tabi olup, adli tatilde de görülür. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesi uyarınca uygulanmasına devam olunan Mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 432 nci maddesine göre verilecek nihai kararlara karşı tebliğden itibaren 15 gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir. Yine 1086 sayılı Kanun'un 433 üncü maddesinin 2 inci fıkrası uyarınca katılma yoluyla temyiz süresi 10 gün olup, yasal süreler geçtikten sonra verilen davalı vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı ... Genel Müdürlüğü vekilinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Bitlis ili, Merkez ilçesi, Kamah köyü 45 parsel (yeni Beşminare Mahallesi ... ada ... parsel) sayılı taşınmazda kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti ve bu hakkın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı tarafça verilmiş cevap dilekçesine dosya içerisinde rastlanmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 19.11.2020 tarihli ve 2020/312 Esas, 2020/388 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; taşınmazın m² birim bedelinin bozma ilamına uyularak 95,23 TL olarak kabulü doğru olmakla birlikte, dava konusu taşınmazın dosyaya getirtilen yeni tapu kaydına göre, bir kısmının Karayolları Genel Müdürlüğü adına yola terkin edilmesi nedeniyle ifraz görerek 4.622,09 m² alanlı olarak ... ada ... parsel sayısı ile tapuya tescil edildiği anlaşılmış olup, yeni oluşan tapu kaydına ilişkin kadastro krokisinin ilgili Kadastro Müdürlüğünden getirtilip, mahallinde keşif yapılarak irtifak alanı ve pilon yeri, yeni oluşan tapu kaydına göre belirlenip, infazı da mümkün kılacak şekilde bilirkişi raporları alınarak irtifak hakkı karşılığına ve pilon yeri bedeline hükmedilmesi gerekirken, ifraz öncesi 5.792,70 m² olarak tapuya tescilli olan ... ada ... parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak bozma öncesi tanzim edilmiş raporlara göre hüküm kurulması ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 12055/17 numaralı başvuru sonucu verilen 23.10.2018 tarihli kararı ve Anayasa Mahkemesinin 2016/9364 başvuru numaralı, 01.06.2019 tarihli ve 30791 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan kararı da göz önüne alınarak davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğinin düşünülmemesi gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti ile bu hakkın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı ... Genel Müdürlüğü vekili temyiz dilekçesinde özetle; m² birim fiyatının fahiş belirlendiğini, değer düşüklüğü oranının hatalı olduğunu, iade edilecek bedelin ödeme tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma konusu irtifak hakkı ve pilon yeri bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesi hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
3. Davacı idare tarafından fazla bloke edilen bedelin davalı tarafından bankadan çekilmişse çekildiği tarihe kadar varsa işlemiş nemaları ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, çekilmemişse işlemiş nemalarıyla davacıya iadesine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A.Davalı Vekilinin Temyizi Yönünden;
Davalı vekilinin temyiz dilekçesinin süreden REDDİNE,
B.Davacı Vekilinin Temyizi Yönünden;
1. Davacı ... Genel Müdürlüğü vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı ... Genel Müdürlüğü vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Mahkeme kararının hüküm fıkrasının (5) numaralı bendinin (a) harfli alt bendinde yer alan “ davacı idareye iadesine, bu bedel davalıca bankadan alınmışsa, varsa nemalarıyla birlikte davalıdan alınarak, davacı idareye verilmesine,” cümlesinin çıkartılması, yerine “ davalı tarafından bankadan çekilmişse çekildiği tarihe kadar varsa işlemiş nemaları ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, çekilmemişse işlemiş nemalarıyla davacıya iadesine,” cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalıdan ve davacı ...'tan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine,
26.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.