"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/347 Esas, 2022/22 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ...Mahallesi 796 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 3.053,01 m²lik kısmının kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmazın kamulaştırılan kısmının yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza acele el koyma dosyasında düşük bedel verildiği, taşınmazın gelişmekte olan konumda bulunduğunu emsal satışların üzerinde bedel tespit edilmesi gerektiğini, davalıların davanın açılmasına sebebiyet vermediklerinden müvekkilleri aleyhlerine vekâlet ücretine hükmedilmemesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 25.06.2016 tarihli ve 2015/353 Esas, 2016/694 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 25.06.2016 tarihli ve 2015/353 Esas, 2016/694 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; hükme esas alınan bilirkişi raporunda emsal alınan Geyras Mahallesi 2452 ada 3 parsel sayılı taşınmazın aynı kamulaştırma kapsamında kalan taşınmazlar için Dairemiz denetiminden geçen dava dosyalarında da emsal alındığı ve imar parseli olduğunun belirtildiği anlaşılmakla dava konusu taşınmazın kadastro parseli olduğu gözetilerek taşınmaz için belirlenen metrekare değerinden düzenleme ortaklık payı indirilmeden ve emsal alınan taşınmazın satışına ilişkin akit tablosu ve tapu kaydı Tapu Müdürlüğünden istenilip dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazın 2015 yılında Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Takdir Komisyonu tarafından resen belirlenen emlak vergisine esas olan metrekare değerleri ilgili Belediye Başkanlığı Emlak Müdürlüğünden getirtilip emsal incelenmesinde dikkate alınmadan değer biçilmesi nedeniyle rapor inandırıcı görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 20.01.2022 tarihli ve 2019/347 Esas, 2022/22 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; tespit edilen bedelin yüksek olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 ve 11 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki ...Mahallesi 796 ada 2 parsel sayılı taşınmaz ile emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Bozma öncesinde kararı sadece davacı idare vekilinin temyiz ettiği ve bozmaya uyulduğu gözetildiğinde davacı idarenin usuli kazanılmış hakkı gözetilmeden bozma sonrasında fazla bedel tespiti hatalıdır.
5. Mahkemece verilen hüküm Dairemiz bozma kararı ile ortadan kalktığından terkin yönünden bozmadan önce verilen hükmün kesin olduğundan bahisle yeniden karar verilmesine yer olmadığına dair hüküm kurulması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükten bulunan 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin Mahkeme kararına yönelik temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile gerekçeli kararın hüküm fıkrasının;
a. (1) numaralı bendinin hükümden çıkarılması, yerine "Davaya konu ...Mahallesi 796 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 18.11.2015 havale tarihli fen bilirkişisi raporunda kırmızı kalemle taralı B harfi ile gösterilen 3.053,01 m²lik kısmının tapusunun iptali ile yol olarak terkinine, " cümlesinin yazılması,
b. (2) numaralı bendinde bulunan "288.264,14" sayısının çıkarılması yerine "258.283,58" sayısının yazılması,
c. (3) numaralı bendinin hükümden çıkarılması, yerine "Bozma öncesi Mahkememizin 2015/353 Esas 2016/694 Karar sayılı dosyasında kamulaştırma bedelinin 258.283,58 TL olarak tespit edildiği, Tokat 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/38 değişik iş sayılı acele kamulaştırma dosyasında kamulaştırma bedelinin 157.887,92 TL olarak tespit edildiği, tespit edilen kamulaştırma bedelinin mahsubu ile 100.395,66 TL'nin davalılara ödenmesine karar verildiğinden ödemede tekerrür olmamak kaydıyla bankaya yatırılan kamulaştırma bedelinin tapu kayıt maliki davalılara tapu kaydındaki hisseleri ve Tokat Sulh Hukuk Mahkemesinin 2021/1119 Esas, 2021/1095 Karar sayılı veraset ilâmındaki hisseleri oranında ödenmesi için ilgili banka şubesine derhal müzekkere yazılmasına, varsa tapu kaydındaki takdiyatlara (ipotek, rehin, haciz ve vs) hükmedilen kamulaştırma bedeline yansıtılmasına, " cümlesinin yazılması,
d. Ayrı bir bent olarak "Davacı idarece fazla yatırılan 29.980,56 TL'nin davalılar tarafından bankadan çekilmiş ise çekilme tarihine kadar varsa işlemiş nemaları ile birlikte davalılardan alınarak davacı idareye verilmesine; çekilmemiş ise çekilme tarihine kadar birikmiş nemaları ile birlikte davacı idareye iadesine'' cümlesinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
29.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.