"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/835 Esas, 2023/1519 Karar
KARAR : Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ: Malatya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/213 Esas, 2020/187 Karar
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunad; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve davalı ... vd. vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ...Mahallesi 1046 ada 88 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın müvekkili idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle acele el koyma aşamasında dava konusu taşınmaza gerçek değerinin çok altında bir değer biçildiğini, bu nedenle de davacı tarafın bedelin yüksek olduğu yönündeki iddiasını kabul etmediklerini, Mahkemece ehil bilirkişilerden oluşan bir kurul tarafından taşınmazın gerçek değerinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vd. vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için tespit edilen bedelin yüksek olduğunu, hatalı emsal karşılaştırması ile hazırlanan bilirkişi raporunun hükme esas alınmasının doğru olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkillerinden Hafiy Saribuğa ve ...'un Mahkemece aynı kişiler olduğunun tespit edildiğini, Hafiy Saribuğa'nın kaydı iptal olduğu halde Mahkemece bu hususun gözardı edildiğini, dava konusu taşınmaz üzerindeki muhdesatların ...'ya ait olduğunu, değerlendirme ve gerekçe kısmında Elif Sarıboğa mirasçılarına fazla yapılan ödemeden bahsedilmediği halde hüküm fıkrasında gerekçesi açıklanmadan fazla ödenen miktarın iadesine karar verildiğini, yapılan fazla ödemenin olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 30.09.2022 tarihli ve 2020/2521 Esas, 2022/2649 Karar sayılı kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, tespit edilen metrekare birim bedelinin aynı bölgedeki kamulaştırma davalarında belirlenen metrekare birim bedelleri ile uyumlu olduğu belirtilerek, davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 30.09.2022 tarihli ve 2020/2521 Esas, 2022/2649 Karar sayılı karara karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; dosyadaki bilgi ve belgelerden, İlk Derece Mahkemesince verilen karara karşı davalı ... vd. vekilince süresi içerisinde istinaf yoluna başvuruda bulunulduğu hâlde istinaf talebinin değerlendirilmediği anlaşıldığından, davalı ... vd. vekilinin istinaf başvuru dilekçesi doğrultusunda da istinaf incelemesi yapılmak üzere hükmün sair hususlar incelenmeksizin bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı idare ve davalı ... vd. vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve davalı ... vd. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; İstinaf Mahkemesinin vermiş olduğu kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu, dava konusu taşınmaza belirlenen emsalin uygun olmadığını, gerekli niteliklere haiz olmayan bilirkişi raporunun hükme esas aldığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; müvekkillerden Hafey (Şenol) Sarıboğa'nın ile Hafiy Saribuğa'nın aynı kişiler olduğuna ilişkin Malatya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/221 Esas sayılı dosyası ile tespit davası açılmış ve Mahkemece neticede Hafiy Saribuğa ile ...'un aynı kişiler olduğuna karar verilmiş ve Hafiy Saribuğa kaydı iptal edildiği ancak bu hususun Mahkemece gözardı edildiğini ve karara Hafiy Saribuğa diye geçildiğini, dava konusu taşınmaz üzerindeki muhdesatların ...'ya ait olduğunu, fazla ödeme olduğundan bahisle iade kararı verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki ...Mahallesi 1046 ada 88 parsel sayılı taşınmazın zeminine 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak üzerindeki yapılara ise aynı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca resmî birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek değer biçilmesi ve hak sahibi davalılara ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşen kısımlar hakkında yeniden inceleme yapılamayacağı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve davalı ... vd. vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare ve davalı ... vd.den peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.